Thủ tướng Phạm Minh Chính: Giao đất, cho thuê đất ở một số nơi còn nhiều bất cập, sai phạm

Định giá, đấu giá quyền sử dụng đất còn bất cập, chưa phù hợp thực tế

Sáng 21/7 tại phiên khai mạc Hội nghị toàn quốc nghiên cứu, học tập, quán triệt Nghị quyết hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có báo cáo về "Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao".

Tại báo cáo, Thủ tướng Chính phủ cho rằng, đất đai là vấn đề hệ trọng, phức tạp, nhạy cảm, đặc biệt quan trọng đối với sự ổn định và phát triển bền vững đất nước. Giải quyết tốt chính sách đất đai sẽ thúc đẩy giải phóng sức lao động, các nguồn lực cho phát triển đất nước.

Người đứng đầu Chính phủ cho biết, thời gian qua chính sách pháp luật về đất đai đã có nhiều đổi mới, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu thực tiễn, từng bước tạo hành lang pháp lý cho việc quản lý và sử dụng đất hợp lý, tiết kiệm và hiệu quả hơn.

Quyền và nghĩa vụ của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất được bảo đảm và phát huy, nhất là trong sử dụng đất nông nghiệp. Thị trường bất động sản, trong đó có thị trường quyền sử dụng đất phát triển tương đối nhanh. Thể chế, chính sách phát triển thị trường bất động sản và chính sách tài chính trong lĩnh vực đất đai từng bước được hoàn thiện.

Về đổi mới căn bản thời gian tới, Thủ tướng nêu ra các yêu cầu về việc quản lý đất đai của tổ chức đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp doanh Nhà nước, điểm mới quản lý giá đất và các biện pháp đánh vào đối tượng sử dụng nhiều đất, người đầu cơ đất đai.

Lãnh đạo Chính phủ khẳng định, hiện một số nội dung của Nghị quyết Trung ương chưa được thể chế hóa hoặc thể chế hóa chậm, chưa đầy đủ. Luật Đất đai và một số văn bản pháp luật có liên quan còn chồng chéo, chưa thống nhất, đồng bộ. Trong một số trường hợp, chính sách pháp luật về đất đai chưa theo kịp sự phát triển nhanh chóng của thực tiễn.

"Việc giao đất, cho thuê đất ở một số nơi còn nhiều bất cập, sai phạm. Việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thu hồi đất ở một số địa phương thực hiện còn chậm, chưa đúng Nghị quyết và các quy định của pháp luật, làm ảnh hưởng đến quyền lợi, đời sống sinh kế của người có đất bị thu hồi, gây thất thu ngân sách", Thủ tướng nêu.

Người đứng đầu Chính phủ cho rằng, thị trường bất động sản, trong đó có thị trường quyền sử dụng đất phát triển chưa ổn định, minh bạch, bền vững, tiềm ẩn nhiều rủi ro. 

"Các phương pháp định giá, đấu giá quyền sử dụng đất còn bất cập, chưa phù hợp với thực tế. Giá đất được xác định thường thấp hơn nhiều so với giá đất trên thị trường", Thủ tướng phân tích.

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, thời gian qua, sai phạm ở nhiều nơi có liên quan đến việc thực hiện giao đất, cho thuê đất nhưng không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất hay đấu thầu dự án có sử dụng đất, không công khai, minh bạch. 

Thủ tướng cho biết Nghị quyết hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành trung ương nhấn mạnh tiếp tục khẳng định giao đất, cho thuê đất chủ yếu thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất và đặt ra yêu cầu cần phải có quy định cụ thể về đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất.

Thủ tướng Phạm Minh Chính thông tin, hiện khiếu kiện liên quan đến đất đai trong giai đoạn 2014-2020 thường chiếm từ 60-70% số lượng vụ việc hành chính; trong đó 60-70% là liên quan đến bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; việc chậm giải phóng mặt bằng khiến nhiều dự án lớn chậm tiến độ, đội vốn...

Người đứng đầu Chính phủ khẳng định, đây là vấn đề rất lớn đặt ra cần giải quyết trong đổi mới chính sách pháp luật đất đai. Vì thế, Nghị quyết lần này đã đề ra 5 nhóm giải pháp chính sách lớn, trong đó nhấn mạnh việc thu hồi đất phải tuân thủ Hiến pháp và pháp luật. Việc thu hồi đất chỉ được thực hiện sau khi phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được phê duyệt.

Thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ cho biết người dân sẽ được tham gia sâu hơn vào các dự án bằng quyền sử dụng đất đai.

Đối với các dự án phát triển kinh tế - xã hội phù hợp với quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất, sẽ xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách để tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có quyền sử dụng đất tham gia với nhà đầu tư để thực hiện các dự án dưới hình thức chuyển nhượng, cho thuê, góp vốn bằng quyền sử dụng đất", người đứng đầu Chính phủ gợi mở.