Trợ cấp thất nghiệp thấp, công nhân, lao động phải đi chạy xe ôm mới đủ sống

Công nhân mất việc “khó chồng khó”, không có cơ hội tìm việc làm tốt

Chiều qua (19/5), Báo Nông thôn Ngày nay/Báo Dân Việt phối hợp cùng Cục Việc làm tổ chức Tọa đàm "Bảo hiểm thất nghiệp: “Những điểm mới trong chính sách và chế độ cho cán bộ, công chức, người lao động sau sắp xếp đơn vị hành chính”.

Tại tọa đàm, nhiều diễn giả đã cùng chia sẻ thực trạng thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp, mức đóng – hưởng bảo hiểm thất nghiệp; chính sách tái đào tạo nghề; điểm mới trong Dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi)…

Chia sẻ tại tọa đàm, bà Hồ Thị Kim Ngân – Phó trưởng Ban Quan hệ lao động, Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam đánh giá cao tầm quan trọng của chính sách bảo hiểm thất nghiệp. Theo bà Ngân, chính sách bảo hiểm thất nghiệp được thực hiện từ năm 2009, đến nay được 16 năm. Có thể nói, chính sách bảo hiểm thất nghiệp rất quan trọng trong hệ thống an sinh xã hội của Việt Nam. Khoản tiền trợ cấp thất nghiệp giúp người lao động thất nghiệp có nguồn thu nhập hàng tháng, hỗ trợ cho họ trang trải sinh hoạt, duy trì cuộc sống trước khi tìm việc mới, giảm áp lực kinh tế cho người lao động. Đây là chính sách nhân văn, ưu việt.

Tuy nhiên, bà Ngân cũng chỉ rõ những điểm còn hạn chế trong chính sách bảo hiểm thất nghiệp. Một trong những hạn chế đó là mức hưởng trợ cấp thất nghiệp còn thấp.

“Công đoàn thường xuyên tổ chức các chuyến giám sát, gặp gỡ công nhân lao động ở khu công nghiệp, kết quả, có khá nhiều lao động ý kiến về mức hưởng bảo hiểm thất nghiệp. Người lao động thất nghiệp được hưởng 60% tiền lương, có ý kiến cho rằng mức đó cao nhưng số tiền thực tế thì không cao”, bà Ngân chia sẻ.

Bà Ngân dẫn lời đại diện người sử dụng lao động về trường hợp cụ thể: Công nhân đóng bảo hiểm thất nghiệp với số tiền 4-5 triệu đồng/tháng, chỉ nhận về 2-3 triệu/tháng thì không thể trang trải chi phí sinh hoạt.

"Nếu không đủ chi phí trang trải cuộc sống thì công nhân sẽ tìm việc tay chân như bán nước, xe ôm… để có thêm thu nhập chứ không thể đi học nghề mới, nâng cao trình độ hay có thời gian đi tìm việc làm tốt hơn thực hiện mong muốn của họ", đại diện công đoàn nêu thực tế.

Cùng thảo luận về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Việt Nga - Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương cho biết, qua các cuộc giám sát chính sách và đối thoại định kỳ, đoàn đại biểu nhận được khá nhiều phản hồi của người lao động. Người lao động mong có chính sách dài hơi để giúp lao động có việc làm lâu dài chứ không trông chờ “thất nghiệp để được hỗ trợ”. Nhiều người lao động cũng cho rằng mức trợ cấp thất nghiệp còn thấp so với mặt bằng cuộc sống hiện nay. Họ cũng mong mức trợ cấp thất nghiệp cao hơn.

“Đối với cử tri chưa phải là đối tượng được tham gia bảo hiểm thất nghiệp bắt buộc cũng mong muốn họ được tham gia bảo hiểm thất nghiệp để đảm bảo cuộc sống khi khó khăn, nhờ đó mạng lưới an sinh mở rộng hơn”, bà Nga nói

Đại diện Bộ Nội vụ lý giải vì sao mức hưởng trợ cấp thất nghiệp thấp?

Chia sẻ về vấn đề trên, ông Trần Tuấn Tú - Trưởng phòng Bảo hiểm thất nghiệp, Cục Việc làm (Bộ Nội Vụ) khẳng định, tỷ lệ hưởng bảo hiểm thất nghiệp của nước ta không thấp so với thế giới.

Sau hơn 16 năm triển khai, chính sách bảo hiểm thất nghiệp ngày càng ưu việt, mang lại lợi ích cho cả người lao động và người sử dụng lao động.

Theo ông Tú, trợ cấp thất nghiệp là khoản tài chính hỗ trợ tạm thời trong thời gian người lao động mất việc làm. Tuy nhiên, Trưởng phòng Bảo hiểm thất nghiệp cho hay, tỷ lệ hưởng chính sách không thấp nhưng tiền lương đóng của lao động lại thấp. Trong khi quy định hướng tới việc đóng theo thu nhập, thì người lao động đang đóng ở mức lương gần như tối thiểu.

Ông Trần Tuấn Tú dẫn chứng mức lương của một công nhân may làm việc ở nông thôn cũng hơn 10 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, theo thống kê thì mức lương đóng bảo hiểm thất nghiệp bình quân chỉ 6 triệu đồng/tháng.

"Tiền lương đóng bảo hiểm thất nghiệp chưa dựa trên thu nhập thực sự. Nên dù được hỗ trợ 60% nhưng với nền đóng thấp thì mức hưởng trợ cấp bình quân của người lao động chỉ 3,6 triệu đồng/tháng", đại diện Cục Việc làm cho hay.

Theo ông Tú, tỷ lệ hưởng 60% đã được tính toán dựa trên bản chất, nguyên tắc, cân đối thu - chi, phương án tài chính... Nếu không tính toán kỹ lưỡng các yếu tố sẽ dẫn đến thâm hụt quỹ.

Liên quan đến việc kết dư quỹ cao trong thời gian qua, đại diện Cục Việc làm cho biết quỹ này kết dư có lịch sử. Bởi từ năm 2009 đến 2014, quỹ chủ yếu do ngân sách nhà nước đảm bảo. Trong khi đó, thời gian tích lũy của người lao động còn thấp. Họ đóng ít thì thời gian hưởng ít nên kết dư nhiều.

Còn từ năm 2020 đến nay, thu - chi của quỹ tiệm cận nhau. Do vậy, theo vị này, nếu tăng các chế độ mà không tăng mức đóng thì chính sách sẽ không khả thi.

×