Trồng sâm Ngọc Linh, nhổ củ bảo bối bán cho nhà giàu, người Xê Đăng ở Kon Tum sống tốt hơn

Giá trị từ sâm Ngọc Linh

Ông Võ Trung Mạnh, Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông, cho biết sâm Ngọc Linh là dược liệu quý, được xem là quốc bảo. Huyện Tu Mơ Rông hiện đã phát triển được 2.800 ha sâm Ngọc Linh, lớn nhất nước. 5 năm qua, cây sâm Ngọc Linh đã giúp khoảng 2.000 hộ đồng bào xóa nghèo và hàng trăm hộ làm giàu.

5 năm qua, cây sâm Ngọc Linh đã giúp khoảng 2.000 hộ đồng bào xóa nghèo và hàng trăm hộ làm giàu.

Ngoài sâm Ngọc Linh, thời gian qua, cũng có nhiều loại củ, sâm có vẻ ngoài tương tự như sâm Ngọc Linh. Điều này khiến người tiêu dùng khó nhận biết, phân loại, tạo cơ hội cho những kẻ xấu lừa đảo. Huyện Tu Mơ Rông nói riêng và tỉnh Kon Tum nói chung đã có nhiều chỉ đạo, ban hành nhiều chính sách nhằm đẩy mạnh chống nạn trục lợi từ thương hiệu sâm Ngọc Linh, bảo vệ người tiêu dùng khỏi nạn lừa đảo.

Từ đó, người dân mong muốn các nhà khoa học, nhà nghiên cứu về tổ chức một cuộc tọa đàm về sâm Ngọc Linh ngay tại vùng cuội nguồn của sâm Ngọc Linh. Do đó, huyện Tu Mơ Rông đã quyết định tổ chức hội thảo nhằm hướng đến việc giúp nhận diện rõ, đầy đủ hơn giá trị của sâm Ngọc Linh. Từ đó, giúp người dân, doanh nghiệp, cộng đồng trên cả nước có thêm thông tin chính thống để phân biệt sâm Ngọc Linh với các loại sâm, củ khác, qua đó, đưa ra sự lựa chọn phù hợp trong việc lựa chọn các loại sâm để chăm sóc sức khỏe.

Chị Y Gia Nghi (thôn Mô Bành 1, xã Đăk Na, huyện Tu Mơ Rông,) cho biết những năm qua, cây sâm Ngọc Linh được bà con Xơ Đăng trao gửi niềm tin sẽ là cây thoát nghèo và vươn lên làm giàu. Bà con đã mạnh dạn vay vốn, thậm chí có nhiều hộ đã bán trâu bò để có tiền mua giống sâm về trồng. Riêng chị dùng khoản thu nhập từ việc đi xuất khẩu lao động để đầu tư sâm. Trái ngọt sau bao năm dồn lực đầu tư, chị và người dân trong làng đã sở hữu vườn sâm quý, đời sống thêm khấm khá.

Theo chị Nghi, mấy năm gần đây, khi biết được giá trị của sâm Ngọc Linh, có rất nhiều đối tượng rao bán trên mạng những loại củ hao hao giống sâm Ngọc Linh, làm khách hàng khó phân biệt đâu là sâm giả, đâu là sâm thật. Thực trạng đó đã làm mất đi hình ảnh, giá trị của sâm Ngọc Linh. Người trồng sâm chân chính bị mang vạ, còn người tiêu dùng thì tốn tiền mua sâm nhưng không nhận đúng giá trị sâm, khiến họ chịu thiệt.

"Vì vậy, bà con chúng tôi mong muốn thông qua hội thảo, sẽ tìm được giải pháp quản lý các loại sâm, tránh tình trạng lợi dụng thương hiệu để trục lợi. Ngoài ra, bà con chúng tôi mong rằng, cần công bố một cách rõ ràng giá trị, sự khác biệt của sâm Ngọc Linh với các loại sâm khác, từ đó trả lại giá trị thật vốn có cho sâm Ngọc Linh", chị Y Gia Nhi nói.

Nông dân Xơ Đăng vui mừng khi có hội thảo

Những ngày qua, bà con Xơ Đăng ở huyện Tu Mơ Rông phấn khởi, mong chờ Hội thảo sâm Ngọc Linh - sâm Việt Nam nhìn từ góc độ lịch sử, khoa học và thực tiễn.

Bà Y Phuất, Trưởng thôn Pu Tá (xã Măng Ri, huyện Tu Mơ Rông) tâm sự: "Sinh ra và lớn lên ở mảnh đất cách mạng xã Măng Ri, tôi và người dân trong thôn cũng trồng sâm để hy vọng đổi đời. Việc huyện tổ chức hội thảo, mời các chuyên gia uy tín đến dự để trao đổi về sâm Ngọc Linh đã đáp ứng đúng mong muốn của người trồng sâm chúng tôi. 

Tôi cũng như bà con Xơ Đăng ở Tu Mơ Rông mong muốn các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý, chính quyền địa phương sẽ tìm được tiếng nói chung trong việc quản lý, có giải pháp bảo vệ thương hiệu và nâng cao giá trị cho sâm Ngọc Linh, để người dân yên tâm trồng và mở rộng diện tích sâm Ngọc Linh trên địa bàn".

Ông Võ Trung Mạnh, Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông, cho biết tại hội thảo, các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, cơ quan quản lý nhà nước, người dân trồng sâm đã chia sẻ nhiều thông tin có giá trị về chăm sóc, quản lý, nâng tầm sâm Ngọc Linh. Đặc biệt, hội thảo đã được các nhà nguyên cứu tin tưởng chọn công bố kết quả nghiên cứu giá trị sâm Ngọc Linh và sâm Lai Châu, qua đó khẳng định giá trị to lớn của sâm Ngọc Linh, giúp người dân yên tâm trồng, còn người tiêu dùng có thông tin chính thống để lựa chọn các loại sâm phù hợp với giá trị, chất lượng để chăm sóc sức khỏe.

Hội thảo đã ký kết các nội dung liên quan đến sâm Ngọc Linh, mở ra cơ hội lớn cho người trồng và cả ngành sâm. Cụ thể, việc ký kết hợp tác nghiên cứu hàm lượng hoạt chất của sâm Ngọc Linh qua các giai đoạn sẽ giúp phân biệt rõ hàm lượng saponin có trong cây sâm qua các năm phát triển, qua đó tiếp tục khẳng định, nâng cao giá trị sâm Ngọc Linh, giúp người tiêu dùng yên tâm và hưởng lợi. 

Nếu Viện Nghiên cứu phát triển sâm Ngọc Linh được thúc đẩy thành lập, kỳ vọng sẽ tạo cơ hội cho các nhà khoa học có cơ hội nghiên cứu sâu, toàn diện hơn với cây sâm Ngọc Linh, từ đó đề ra các giải pháp phát triển bền vững. Còn việc ký ghi nhớ nghiên cứu và chuyển giao phương pháp kiểm nghiệm phân biệt nhanh sâm Ngọc Linh với các loại sâm khác, sẽ giúp địa phương có cơ sở để quản lý, truy xuất nguồn gốc các loại sâm, góp phần hiệu quả trong việc bảo vệ người tiêu dùng khỏi nạn trục lợi từ sâm Ngọc Linh.

Những công trình nghiên cứu quý giá của các chuyên gia, nhà nghiên cứu, cơ quan quản lý nhà nước công bố tại hội thảo, sẽ được huyện ghi nhận đầy đủ để báo cáo UBND tỉnh Kon Tum và công bố rộng rãi trên truyền thông, mạng xã hội để mọi người đều biết, qua đó có hướng phát triển sâm Ngọc Linh phù hợp, hiệu quả, giúp cây sâm Ngọc Linh trở thành ngành hàng quan trọng của Việt Nam.