Trung Quốc: “Thị trấn ma” - cửa ngõ dẫn vào sa mạc Gobi với kế hoạch trở thành điểm đến du lịch

Thành phố dầu mỏ Ngọc Môn từng cuốn hút dòng người đổ tới sa mạc Gobi

Ngọc Môn (Yumen) thuộc thành phố cấp địa khu Gia Dục Quan của tỉnh Cam Túc, ở phía tây bắc Trung Quốc. Nằm ở vùng đất xấu gần rìa sa mạc Gobi nhưng Ngọc Môn từng nức tiếng một thời, với tư cách là thành phố dầu mỏ đầu tiên của Trung Quốc nhanh chóng bùng nổ sôi động và trở nên giàu có.

Dân số Ngọc Môn lúc đỉnh cao là 130.000 người (cũng có thông tin nói có thể lên tới 300.000 người), với 2/3 là những người di cư từ khắp Trung Quốc đổ tới khu vực sa mạc Gobi cằn cỗi này để cung cấp dịch vụ cho 1/3 là công nhân dầu mỏ. Từ thập niên 1980 có thêm làn sóng doanh nhân mới cũng lên đường tới sa mạc Gobi, tìm kiếm cơ hội làm giàu với Ngọc Môn.

Kỹ sư Liu kỹ lớn lên vào cuối thời kỳ hoàng kim của Ngọc Môn vẫn tỏ ra rất nuối tiếc những gì tốt đẹp trước đây, khi cư dân thành phố được hưởng các tiện nghi tốt như trường học, bệnh viện, các điểm vui chơi giải trí… Ông nói nhớ nhất là cảnh tối tối có từng hàng dài người xếp hàng bên ngoài rạp chiếu phim khang trang 300 chỗ ngồi của công nhân dầu mỏ, chờ vào xem những bộ phim mới nhất của Hollywood.

Sau khi mỏ dầu Đại Khánh lớn nhất Trung Quốc được phát hiện tại tỉnh Hắc Long Giang năm 1959, sản lượng khai thác dầu tại Ngọc Môn bắt đầu sụt giảm mạnh. Năm 2004 nguồn cung cấp lại dầu bắt đầu cạn kiệt, cộng thêm điều kiện môi trường xấu đi đã dẫn tới tình trạng cư dân Ngọc Môn di cư ồ ạt tới các thành phố lân cận.

"Thị trấn ma" Ngọc Môn với hy vọng điểm đến du lịch Đỏ tương lai

Năm 2003 chính quyền Ngọc Môn chính thức chuyển sang thành phố Ngọc Môn mới cách đó khoảng 60 dặm (96 km) về phía tây bắc, để lại phần lớn thành phố Ngọc Môn cũ với vô số tòa nhà không có người ở giữa cảnh "đồng không mông quạnh" bao quanh.

Thành phố Ngọc Môn cũ bị bỏ hoang trở thành 1 trong những ví dụ về tình trạng có thật là các "thị trấn ma" ở Trung Quốc, đã và đang cùng chung số phận với nhiều thị trấn khai thác mỏ cũ ở miền tây nước Mỹ sau khi nguồn tài nguyên cạn kiệt.

Có một chút khác biệt là việc sản xuất dầu tại "thị trấn ma" Ngọc Môn thực ra chưa bao giờ chấm dứt hoàn toàn. Cho tới nay trong "thị trấn ma" Ngọc Môn vẫn còn một số cư dân trụ lại, hầu hết là các nhân viên đã gắn bó lâu năm với ngành dầu mỏ, cộng thêm một số công nhân mới chuyển tới sau này. Họ sống tập trung trong một khu dân cư cách thị trấn cũ vài dặm về phía bắc.

Kể từ đó cái tên Ngọc Môn chỉ đôi khi gây được sự chú ý trên toàn quốc với giá bất động sản thấp "sập sàn". Còn kế hoạch biến "thị trấn ma" Ngọc Môn thành một điểm đến Du lịch Đỏ (loại hình du lịch tham quan các "địa chỉ Đỏ" liên quan đến lịch sử và truyền thống của Trung Quốc) vẫn chưa thu hút được nhiều khách du lịch mạo hiểm tới khám phá.