Từ năm 2025, người dân xây nhà trên đất nông nghiệp sẽ bị phạt thế nào?

Bạn đọc Hữu Giang (Thái Bình) hỏi:

Chú tôi có một mảnh đất nông nghiệp rộng 600m² dùng làm trang trại nuôi tôm. Do muốn có nơi ở gần trang trại của mình, chú đã tự ý xây dựng một căn nhà cấp 4 trên mảnh đất này mà không xin phép chính quyền địa phương. Sau khi công trình hoàn thành, cơ quan chức năng phát hiện và tiến hành lập biên bản vụ việc. Xin hỏi trong trường hợp này, chú tôi có bị xử phạt không? Và sẽ bị xử phạt bao nhiêu tiền.

Trả lời:

Luật sư Nguyễn Bá Huy- Giám đốc Công ty Luật TNHH Tín Hải cho biết, đất nông nghiệp được xem là một loại đất có mục đích sử dụng đặc biệt được quy định trong Luật Đất đai 2024. 

Trong trường hợp bạn muốn xây dựng một ngôi nhà trên đất nông nghiệp thì phải xin phép từ cơ quan Nhà nước có thẩm quyền và chỉ được phép tiến hành xây dựng khi có quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Nếu xây nhà trái phép sẽ bị phạt hành chính tùy theo diện tích vi phạm.

Đất nông nghiệp bao gồm những loại đất nào?

Theo Khoản 2 Điều 9 Luật Đất đai năm 2024, nhóm đất nông nghiệp bao gồm những loại đất sau: Đất trồng cây hằng năm gồm đất trồng lúa và đất trồng cây hằng năm khác; Đất trồng cây lâu năm; Đất lâm nghiệp gồm đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất; Đất nuôi trồng thủy sản; Đất chăn nuôi tập trung; Đất làm muối; Đất nông nghiệp khác.

Tại Điểm b Khoản 1 Điều 121 của Luật Đất đai năm 2024 cũng quy định rõ, nếu người dân muốn chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở thì cần phải được các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích theo tuân quy định của pháp luật.

Mức phạt nếu xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp

Khoản 2, 3 Điều 11 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP quy định về việc chuyển đất trồng cây hàng năm khác, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối, đất nông nghiệp khác sang đất phi nông nghiệp tại các khu vực nông thôn thì hình thức và sẽ chịu mức xử phạt như sau:

Phạt tiền từ 3 triệu đồng đến 5 triệu đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép dưới 0,02 héc ta; Phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 8 triệu đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 0,02 héc ta đến dưới 0,05 héc ta;

Phạt tiền từ 8 triệu đồng đến 15 triệu đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 0,05 héc ta đến dưới 0,1 héc ta; Phạt tiền từ 15 triệu đồng đến 30 triệu đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 0,1 héc ta đến dưới 0,5 héc ta;

Phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 50 triệu đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 0,5 héc ta đến dưới 1 héc ta; Phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 100 triệu đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 1 héc ta đến dưới 3 héc ta;

Phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 200 triệu đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 3 héc ta trở lên.

Trong trường hợp người dân cố tình thực hiện xây dựng nhà ở trái phép mặc dù đã bị xử lý vi phạm hành chính thì sẽ có thể bị buộc phá dỡ công trình.

Thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

Đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Bước 2: Nộp hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất

Người sử dụng đất gửi một bộ hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất đến Phòng Tài nguyên và Môi trường tại địa phương có liên quan để được giải quyết theo thẩm quyền.

Phòng Tài nguyên và Môi trường sẽ tiến hành thẩm tra hồ sơ (dựa trên căn cứ cho phép chuyển mục đích sử dụng đất). Nếu hồ sơ chưa đủ hoặc không hợp lệ, trong vòng không quá 03 ngày làm việc, Phòng Tài nguyên và Môi trường sẽ thông báo và hướng dẫn người sử dụng đất bổ sung, hoàn chỉnh hồ sơ theo quy định.

Bước 3: Nộp tiền sử dụng đất theo Thông báo nộp tiền sử dụng đất

Bước 4: Nhận kết quả

Người sử dụng đất sẽ nhận quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất tại Phòng Tài nguyên và Môi trường nơi mà hồ sơ xin chuyển mục đích đã được nộp.

Thời hạn giải quyết cho phép chuyển mục đích sử dụng đất là không quá 15 ngày (không tính thời gian thực hiện nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất) hoặc không quá 25 ngày đối với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, và các vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn.

×