Bình luận
0
Nguyễn Hữu Dật sinh tại Thăng Long. Cha ông là Nguyễn Triều Văn, tước Triều Văn hầu, theo chúa Nguyễn Hoàng vào Thuận Hóa từ năm 1609 và chính thức định cư tại huyện Phong Lộc, tỉnh Quảng Bình.
Thuở đi học, Nguyễn Hữu Dật rất thông minh, trí nhớ hơn người. Càng lớn lên ông càng giỏi văn chương, lại thích võ nghệ. Cha ông muốn năng khiếu của con được phát huy đã mời thầy về dạy học. Ông được võ sư tận tâm truyền thụ các binh thư, binh pháp cũng như võ nghệ. Lúc ông 16 tuổi đã lừng danh văn chương, võ lược nên được chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên (1613-1635) bổ nhiệm làm chức quan văn trong triều. Do có tài lại được bổ nhiệm giữ chức vụ sớm nên ông nảy sinh tính tự cao, chúa Sãi cho nghỉ việc. Nhưng sau xét thấy tài năng của ông cần được sử dụng, nên chúa vời lại triều và cho giữ chức vụ cũ.
Tranh vẽ danh tướng Nguyễn Hữu Dật.
Những năm sau, ông được lên chức Tham cơ vụ, được tham dự các cuộc họp bàn việc cơ mật, ông đã đóng góp nhiều ý kiến có lợi cho triều chính.
Năm 1627, chúa Trịnh Tráng mang quân nam tiến lần thứ nhất. Nguyễn Hữu Dật được phong giữ chức Giám chiến, cùng tướng Nguyễn Phúc Vệ mang quân ra đóng ở nam sông Gianh. Khi hai bên đang giằng co, ông sai người phao tin phía bắc Trịnh Gia, Trịnh Nhạc sắp dấy loạn. Trịnh Tráng nghi ngờ trong họ sinh biến nên hạ lệnh rút quân về.
Năm 1631, ông theo Đào Duy Từ đắp lũy Nhật Lệ (tục gọi là lũy Thầy), một chiến lũy quan trọng giúp quân Nguyễn (vốn có lực lượng mỏng hơn), cầm cự được với quân Trịnh trong các cuộc giao tranh. Năm 1634, Đào Duy Từ mất, Nguyễn Hữu Dật tiếp tục trùng tu lũy Thầy và lũy Trường Dục. Ông tiếp tục xây dựng thêm lũy Động Cát (tức lũy Trường Sa) để củng cố tuyến phòng thủ.
Năm Mậu Tý (1648), ông nhận chức Cai cơ lãnh ký lục dinh Bố Chính, sau thăng Đốc chiến, tước Chiêu Vũ Hầu, cùng Nguyễn Hữu Tiến đem quân ra Bắc Hà, chiếm được đất hai huyện thuộc Nghệ An. Sau chiến thắng này, ông được chúa Nguyễn thăng chức Cai cơ, làm Ký lục dinh Bố Chính.
Tương truyền, mỗi lần được chúa Nguyễn ban thưởng, ông thường chia cho cấp dưới, nhất là những người nghèo khó, hoặc xét theo hoàn cảnh mà ban thưởng. Bởi vậy, ông rất được lòng tướng sĩ và nhân dân. Không những thế, đối với tù binh, ông cũng đối xử rất nhân hậu.
Năm 1650, Nguyễn Hữu Dật định dùng kế trá hàng chúa Trịnh và đã viết thư hẹn về hàng chúa Trịnh ở Bắc Hà. Tôn Thất Tráng biết việc này nhưng không hiểu ý đồ của ông và đã tâu lên chúa Nguyễn rằng ông muốn theo chúa Trịnh. Nguyễn Phúc Tần liền bắt giam ông. Trong ngục, ông viết tập thơ "Hoa văn cáo thị", tỏ rõ nỗi lòng oan khuất. Chúa Nguyễn lại tha ông ra và sai làm tướng.
Năm 1661, ông được thăng làm Chưởng cơ, trấn thủ dinh Bố Chính. Cuối năm đó con chúa Trịnh Tạc là Trịnh Căn mang quân vào đánh. Ông dùng kế "vườn không nhà trống", sai dồn hết dân vào trong lũy nên ít bị tổn hại. Sang năm 1662, ông cùng Nguyễn Hữu Tiến lại đắp thêm lũy Trấn Ninh và lũy Sa Phụ, làm thế ỷ dốc cứu ứng lẫn nhau cả đường thủy và đường bộ. Năm 1664, Hữu Tiến bị bệnh, ông được cử làm Chưởng dinh kiêm Tiết chế đạo Lưu Đồn.
Năm 1672, chúa Trịnh Tạc tấn công lũy Trấn Ninh hàng tháng trời mà vẫn không hạ được, đành rút quân về bắc. Từ đó hai bên đình chiến, lấy sông Gianh làm ranh giới. Năm 1681, Nguyễn Hữu Dật mất tại đạo Lưu Đồn, thọ 78 tuổi. Chúa Nguyễn thương tiếc truy tặng ông là Chiêu quận công, thụy là Cần Tiết. Nhân dân quanh vùng cảm đức độ đã lập đền thờ ông ở Xóm Bến, Vạn Xuân (huyện Phong Lộc), gọi là đền Tĩnh Quốc công.
Nguyễn Hữu Dật có nhiều con, nổi tiếng nhất là Nguyễn Hữu Hào, Nguyễn Hữu Dũng và Nguyễn Hữu Kính (tức Nguyễn Hữu Cảnh). Những người con này cùng nối chí ông làm võ tướng phò các chúa Nguyễn. Và cả ba người đều có công mở mang vùng đất Nam Trung bộ, Nam bộ.
Nguyễn Hữu Dật là bậc thượng đẳng công thần của nhà Nguyễn ở Đàng Trong thời kỳ Trịnh - Nguyễn phân tranh. Ông là người có công phò tá nhiều đời chúa Nguyễn, đánh thắng nhiều cuộc nam tiến của chúa Trịnh, giữ vững lãnh thổ Đàng Trong, được phong chức Chiêu Vũ hầu. Có thể nói Nguyễn Hữu Dật là người văn võ song toàn, vậy nên người đương thời có lúc gọi ông là danh tướng, nhưng cũng có lúc gọi ông là danh sĩ. Song cũng chính vì có tài mưu lược, giỏi binh thư mà có lần ông đã phải mang họa vì bị chúa Nguyễn Phúc Tần nghi rằng ông có ý đồ muốn hàng chúa Trịnh và bị tống giam trong ngục.
Thế nhưng cũng thời gian ở trong ngục, ông đã sáng tác tập thơ "Hoa văn cáo thị", trong đó ông đã lồng tâm trạng của mình vào. Chúa đọc được mới hiểu tấm lòng trung thành của ông, bèn cho ra khỏi ngục, trả lại chức tước như cũ. Thế mới hay rằng, người có thực tài thì ở đâu cũng tỏa sáng và biết biến nguy thành an. Và cũng chính vì điều này mà hậu thế mãi mãi về sau vẫn còn phải kính cẩn nghiêng mình trước tấm lòng trung nghĩa của ông.
Nhận xét về danh tướng Nguyễn Hữu Dật, sách "Địa chí huyện Hà Trung" dẫn theo "Đại Nam thực lục tiền biên" đã viết: "Hữu Dật là người sáng suốt, có tài thao lược, đầu do tư cách văn chức được dùng làm giám chiến chức danh vốn đã rõ ràng, đến khi làm tướng thì nhiều lần dựng bày mưu lớn, đương thời lấy làm ỷ trọng, từng ví với Khổng Minh, Bá Ôn. Sau khi chết, dân Quảng Bình nhớ tiếc, gọi là Bồ tát, lập đền thờ ở Thạch Xá".
Sự tò mò, thiếu hiểu biết đã khiến cuộc đời tôi rẽ sang hướng khác.
Chia sẻ
Lưu Bang cả ngày chỉ ăn không ngồi rồi, công việc thì không muốn làm. Lăn lộn cả một đời mà chẳng làm nên trò trống gì, lại còn thêm thói ham rượu, thế nhưng tại sao đến cuối cùng Lưu Bang lại có thể phản kích một đòn thắng lợi như vậy?
Chia sẻ
Lưu Anh là hoàng đế nhà Tây Hán hai lần lên ngôi nhưng cả hai lần đều chỉ tồn tại trong thời gian rất ngắn và hoàn toàn không có thực quyền. Cuối cùng, ông chịu cái kết bi thảm.
Chia sẻ
Trên mạng xã hội lan truyền thông tin một tài xế BE đạt doanh thu "khủng" hơn 1,6 tỷ đồng trong năm 2025. Hãng BE Group cũng đã lên tiếng.
Chia sẻ
Công an TP Đà Nẵng đã bắt giữ Nguyễn Tường Thi, đối tượng chủ mưu, cầm đầu đường dây mua bán trái phép hóa đơn liên quan đến hoạt động khai thác, kinh doanh khoáng sản với giá trị hàng chục tỷ đồng, sau thời gian dài lẩn trốn.
Chia sẻ
Theo Cơ quan Tình báo Quốc phòng Ukraine (HUR), các lực lượng du kích Ukraine đã phóng hỏa một tiêm kích Su-30 và một tiêm kích Su-27 của Nga trong một chiến dịch diễn ra vào đêm 21/12 tại tỉnh Lipetsk, trên lãnh thổ Nga.
Chia sẻ
CLB PVF-CAND đang thử việc tiền đạo Noel Mbo! Nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ, Noel Mbo sẽ được đăng ký cho 1 suất ngoại binh của đội bóng ngành công an trong giai đoạn 2 của mùa giải.
Chia sẻ
LĐBĐ Malaysia họp khẩn, chấp nhận bị xử thua 0-3 ĐT Việt Nam?; HLV Guardiola doạ loại cầu thủ Man City tăng cân nhanh; Ronaldo chúc mừng Mbappe; Minamino vắng mặt ở World Cup 2026; Mainoo hết tương lai ở M.U.
Chia sẻ
Phát hiện con cá sấu dài hơn 1 mét, nặng hơn 10 kg ngoài đầm hoang, người dân ở phường Tân Thành, tỉnh Cà Mau đã dùng cá sống làm mồi dẫn dụ con vật này vào bẫy để bắt.
Chia sẻ
Vào chiều ngày 20/12, tức là chỉ ít ngày sau khi cùng ĐT bóng chuyền nữ Việt Nam giành HCB tại SEA Games 33, Vi Thị Như Quỳnh đã có mặt tại Indonesia để chuẩn bị khoác áo CLB Medan Falcons. Cô sẽ mang áo số 16 tại đội bóng này.
Chia sẻ
Trong niềm tự hào chung của thể thao nước nhà trước những dấu ấn tích cực tại SEA Games 33, T&T Golf và Vietravel Airlines đã chính thức công bố chương trình đồng hành, tài trợ nhằm vinh danh và tiếp thêm động lực cho Đội tuyển Golf Quốc gia Việt Nam – tập thể vận động viên đã thi đấu nỗ lực, bản lĩnh và mang về những tấm huy chương quý giá cho đoàn thể thao Việt Nam.
Chia sẻ
Tổng thư ký NATO Mark Rutte mới đây trình bày ba cấp độ bảo đảm an ninh cho Ukraine trong cuộc trả lời phỏng vấn tờ báo Bild của Đức. Mục tiêu cốt lõi là đảm bảo Ukraine sẽ không bao giờ bị tấn công lần nữa sau một lệnh ngừng bắn hoặc một thỏa thuận hòa bình, theo Ukrinform.
Chia sẻ
Tài xế Nguyễn Trọng Nhân (37 tuổi, ngụ TP.HCM) điều khiển xe ô tô đầu kéo sơ mi rơ mooc bị đứt dây chằng làm hàng hóa rơi chắn hết đường giao thông.
Chia sẻ
Theo tử vi ngày mai, trước Tết Dương lịch 2026, ba con giáp sẽ đón bước ngoặt sự nghiệp, mọi lo toan tan biến, tiền bạc đầy tay.
Chia sẻ
Khép lại những ngày cuối năm, Prudential Việt Nam đã hoàn tất chuỗi hoạt động Giáng Sinh “Trao Gửi Yêu Thương” tại TP.HCM và Hà Nội, mang 2.600 phần quà đến các bệnh nhi đang điều trị tại nhiều bệnh viện nhi. Không chỉ là những món quà vật chất, chương trình còn mang đến ý nghĩa tinh thần và tiếp thêm động lực cho các bệnh nhi đang trong quá trình điều trị.
Chia sẻ
Sau nhiều cuộc đàm phán nghẹt thở tại Brussels, Liên minh Châu Âu (EU) đã đạt được thỏa thuận phát hành 90 tỷ Euro trái phiếu chung để "tiếp máu" cho Ukraine. Tuy nhiên, khi xung đột chưa có dấu hiệu hạ nhiệt và tốc độ chi tiêu của Kiev ngày càng lớn, câu hỏi ngày càng rõ ràng hơn: sau 90 tỷ euro này, EU sẽ còn có thể - hoặc sẵn sàng - bơm thêm bao nhiêu nữa?
Chia sẻ
Negav cho biết anh ngay lập tức trở về với ba mẹ sau khi giành ngôi vị Quán quân tại chương trình Anh trai "say hi" 2025.
Chia sẻ
Mới đây, cộng đồng mạng đã dấy lên tin đồn về việc thủ môn Trần Trung Kiên hẹn gò với hot girl Nguyễn Ngọc Thiên Thanh.
Chia sẻ
Hiện nay, Hợp tác xã Nông nghiệp và dịch vụ tổng hợp nuôi trồng thủy sản Chiến Thắng, thôn Kiều Lương, xã Phù Lãng, tỉnh Bắc Ninh (địa phận Quế Võ trước đây) đang đưa vào thử nghiệm 15 lồng nuôi giống cá tầm, mở ra hướng phát triển loài đặc sản mang lại giá trị kinh tế lớn. Mỗi năm, sản lượng cá đạt khoảng 800-1.000 tấn các loại.
Chia sẻ
Chiều 22/12, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh An Giang tổ chức tuyên dương gương mặt trẻ tiêu biểu năm 2025.
Chia sẻ
Nếu có một nơi nào mà chỉ cần bước ra ngõ là chạm mặt di sản, đi vài bước là thấy nhà hát, bảo tàng, thì đó chính là phường Cửa Nam. Sau khi sắp xếp lại đơn vị hành chính, dù mang danh là "phường nhỏ nhất" Thủ đô với diện tích khiêm tốn (khoảng 1,68 km²), nhưng Cửa Nam lại là nơi tập trung nhiều công trình văn hóa - giáo dục.
Chia sẻ
Làn sóng khởi kiện công ty quản lý của hàng loạt ngôi sao hạng A như Cúc Tịnh Y hay Triệu Lộ Tư đang phơi bày những góc khuất tàn khốc về lợi ích kinh tế và sự chèn ép quyền lực trong làng giải trí Hoa ngữ.
Chia sẻ
Nằm cách thành phố Thái Bình, tỉnh Thái Bình (nay là tỉnh Hưng Yên) hơn 10 cây số, làng dệt đũi Nam Cao (xã Nam Cao, huyện Kiến Xương trước đây) những năm gần đây thu hút du khách trong nước và quốc tế tới tìm hiểu, trải nghiệm một nghề thủ công truyền thống lâu đời, còn bảo lưu những nét văn hóa riêng có của cư dân vùng đồng bằng Bắc Bộ.
Chia sẻ
Hồ Thành Được cùng 19 đồng phạm bị khởi tố với cáo buộc lập các công ty mua bán nợ để cưỡng đoạt tài sản, quay clip bôi nhọ con nợ trên mạng xã hội.
Chia sẻ
Theo Nghị quyết vừa được Chủ tịch Quốc hội ký ban hành, Hội đồng Bầu cử Quốc gia quyết nghị cả nước có tổng số 182 đơn vị bầu cử ĐBQH khóa XVI.
Chia sẻ
Ngày 22/12 tại Ấn Độ– VinFast liên tiếp được vinh danh tại 3 giải thưởng uy tín của Ấn Độ, bao gồm ACKO Drive Awards 2026, Motorscribes Auto Awards 2025, và GaadiWaadi Editors’ Choice Awards 2026, đánh dấu sự ghi nhận của giới chuyên môn đối với chất lượng và thiết kế sản phẩm, năng lực công nghệ, và chiến lược đầu tư bài bản, đồng thời khẳng định uy tín ngày càng lớn của thương hiệu trên thị trường ô tô lớn thứ 3 thế giới.
Chia sẻ
Một vụ tai nạn giao thông rất nghiêm trọng xảy ra trên quốc lộ 5 Hà Nội - Hải Phòng (thuộc địa phận phường Tứ Minh, TP. Hải Phòng) khiến 2 người chết, 1 người bị thương, 7 phương tiện hư hỏng nặng.
Chia sẻ
Ngày 22/12, HLV Kim Sang-sik đã công bố danh sách Đội tuyển U23 Việt Nam tập trung chuẩn bị tham dự VCK U23 châu Á 2026. Không bất ngờ khi nòng cốt của đội là 23 cầu thủ vừa đăng quang ngôi vô địch môn bóng đá nam SEA Games 33.
Chia sẻ
Khi đi kiểm tra sức khỏe định kỳ, ông V.N.T (51 tuổi, ở Hà Nội) tình cờ được phát hiện mắc GIST dạ dày - một dạng u hiếm gặp của đường tiêu hóa.
Chia sẻ
Hơn 800 năm, giữa thảo nguyên mênh mông, lăng mộ Thành Cát Tư Hãn vẫn là dấu hỏi lớn nhất của lịch sử nhân loại. Nhiều đoàn thám hiểm đến rồi đi trong im lặng, giữa những lời đồn về lời nguyền hủy diệt, kho báu khổng lồ và di nguyện bất khả xâm phạm của vị Đại Hãn từng chinh phục nửa thế giới. Điều gì đã che giấu ngôi mộ ấy suốt 8 thế kỷ?
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Đ.T
