Vì sao hàng loạt cựu lãnh đạo Công ty Tín Nghĩa bị đề nghị truy tố?

Vừa qua, VKSND tỉnh Đồng Nai đã tiếp nhận hồ sơ cùng đề nghị truy tố đối với ông Quách Văn Đức (64 tuổi, ngụ TP.Biên Hoà, Đồng Nai; từng là Tổng giám đốc, Chủ tịch Tổng Công ty Tín Nghĩa và Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT) Công ty cổ phần Đầu tư Nhơn Trạch) về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản của Nhà nước gây thất thoát, lãng phí".

Ngoài ông Đức, còn có ông Nguyễn Văn Hồng (59 tuổi, nguyên Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tín Nghĩa, nguyên Tổng giám đốc, thành viên HĐQT Công ty cổ phần Đầu tư Nhơn Trạch), ông Phan Thanh Vĩnh Toàn (40 tuổi, nguyên Tổng giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư Nhơn Trạch), Đỗ Tấn Điềm (61 tuổi, thành viên HĐQT) cũng bị đề nghị truy tố với cùng tội danh nói trên. 

Đây là một trong những vụ án lớn ở tỉnh Đồng Nai được Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tiêu cực, tham nhũng theo dõi, chỉ đạo.

Nhập nhằng giao đất làm dự án nhưng không qua đấu giá

Theo kết luận điều tra, 3 công ty gồm Công ty cổ phần Tổng Công ty Tín Nghĩa, Công ty cổ phần Cao su Công nghiệp, Công ty cổ phần Đầu tư Nhơn Trạch, đều là doanh nghiệp Nhà nước, trực thuộc Tỉnh ủy Đồng Nai.

Vào năm 2003, Công ty Tín Nghĩa đã có văn bản gửi Tỉnh uỷ, UBND tỉnh Đồng Nai để xin chủ trương đầu tư khu dân cư trên đất trồng cao su tại huyện Nhơn Trạch. Hình thức đầu tư thành lập công ty cổ phần với đối tác chính là Công ty Tín Nghĩa và một doanh nghiệp do Sở Công nghiệp tỉnh Đồng Nai chỉ định. 

Đến cuối năm 2003, UBND tỉnh Đồng Nai đã có văn bản thống nhất việc Công ty Tín Nghĩa cùng Công ty Cao su Công nghiệp góp vốn đầu tư thành lập Công ty Kinh doanh hạ tầng Khu dân cư dưới hình thức là công ty cổ phần (phần vốn góp của mỗi công ty là 50% vốn điều lệ) và Công ty cổ phần Đầu tư Nhơn Trạch ra đời. 

Đến 14/9/2004, Sở KH&ĐT tỉnh Đồng Nai cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cho Công ty cổ phần Đầu tư Nhơn Trạch vốn điều lệ 100 tỷ đồng. Đồng thời, giới thiệu địa điểm lập thủ tục đầu tư KDC theo quy hoạch tại xã Long Tân và xã Phú Thạnh (huyện Nhơn Trạch).

Thời điểm này, đại diện theo pháp luật của Công ty cổ phần Đầu tư Nhơn Trạch chính là ông Quách Văn Đức và ông này được đề cử làm Chủ tịch HĐQT.

Ngày 23/2/2005, Sở TNMT tỉnh Đồng Nai có văn bản số 376 thể hiện "Theo quy định tại điều 61 của Nghị định 181/2004/NĐ-CPP ngày 29/10/2004 của Chính phủ, trường hợp sử dụng đất của Công ty cổ phần Đầu tư Nhơn Trạch thuộc diện đấu giá quyền sử dụng đất". 

Tuy nhiên, bất ngờ đến tháng 3/2005, Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Đồng Nai thời điểm đó là ông Nguyễn Phú Cường đã ký văn bản với nội dung đề nghị UBND tỉnh Đồng Nai xem xét cho công ty thực hiện dự án không qua đấu giá quyền sử dụng đất. 

Và đến giữa năm 2005, UBND tỉnh Đồng Nai ký văn bản chấp thuận chủ trương giao đất, có thu tiền sử dụng đất không qua đấu giá với dự án khu dân cư Long Tân-Phú Thạnh. Đồng thời, tỉnh cũng tiến hành thu hồi khoảng 752ha để thực hiện dự án.

Vào thời điểm năm 2017, khi tình hình kinh doanh tại Công ty cổ phần Đầu tư Nhơn Trạch vướng vào nợ nần dẫn đến dự án chậm triển khai nên ông Quách Văn Đức đã cho họp HĐQT với các bị can Toàn, Điểm, Hồng để bàn kế hoạch hợp tác với Công ty VNIC 2 PTE.LTD (trụ sở tại Singapore) dù chưa hề xin chủ trương của tỉnh Đồng Nai. 

Lúc này, các bị can thống nhất hình thức góp vốn bằng quyền sử dụng đất trên diện tích 341.252m² và thuê Công ty cổ phần Thông tin và Thẩm định giá Miền Nam, thẩm định diện tích đất trên với giá trên 380 tỷ đồng.

Tuy nhiên, sau đó ông Đức đã thống nhất góp hơn 100ha đất tại phân khu 1A, 1B của khu dân cư Phú Thạnh – Long Tân có giá trị thực gần 2.000 tỷ đồng với Công ty VNIC 2 PTE.LTD để xây dựng thành khu dân cư mang tên "Thành phố Thiên Nga". 

UBND tỉnh Đồng Nai sau đó đã quyết định chấp thuận cho cho Công ty CP Đầu tư Nhơn Trạch góp vốn 20% bằng giá trị quyền sử dụng đất số tiền trên 113 tỷ đồng. Đến tháng 11/2017, ông Đức ký kết liên doanh với Công ty VNIC 2 PTE.LTD để thống nhất thành lập Công ty TNHH thành phố Công nghiệp mới Nhơn Trạch và góp vốn bằng diện tích đất hơn 1 triệu mét vuông tại phân khu 1A, 1B với giá trị đất tương đương 43,5USD/m².

Sau khi hoàn tất góp vốn, Công ty TNHH thành phố Công nghiệp mới Nhơn Trạch phải thanh toán lại số tiền chênh lệch 932 tỷ đồng. Đáng nói là sau khi nhận số tiền này, Công ty Nhơn Trạch đã tự ý dùng để trả nợ các khoản trước đó mà không báo cáo xin ý kiến của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh Đồng Nai.

Kết luận điều tra cũng chỉ rõ sau khi khấu trừ các giá trị thỏa thuận với đối tác, tổng số tiền Nhà nước bị thiệt hại lên đến gần 279 tỷ đồng. Hành vi của ông Quách Văn Đức được xác định chịu trách nhiệm chính, chủ mưu cầm đầu, các bị can khác là đồng phạm giúp sức. 

Những lãnh đạo Đồng Nai nào được nhắc tên trong sai phạm tại Công ty CP Đầu tư Nhơn Trạch?

Tại bản kết luận điều tra, nhiều cái tên của các quan chức thuộc UBND, Sở, ngành của tỉnh Đồng Nai đã được nêu ra vì có sai phạm trong việc thành lập Công ty Cổ phần Đầu tư Nhơn Trạch, giao đất, xác định giá đất, chấp thuận chủ trương đầu tư dự án, kiểm tra, thẩm định, ký duyệt biến động 65 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại phân khu 1A, 1B. 

Vào thời điểm UBND tỉnh Đồng Nai có văn bản chấp thuận cho phép thành lập Công ty cổ phần Đầu tư Nhơn Trạch với vốn điều lệ 100 tỷ đồng để thực hiện khu dân cư Long Tân và Phú Thạnh tại huyện Nhơn Trạch thì bà Phan Thị Mỹ Thanh, Giám đốc Sở Công nghiệp tỉnh Đồng Nai (nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Phó Bí thư Tỉnh uỷ Đồng Nai) đã chủ trì họp bàn và đi đến thống nhất cho một số doanh nghiệp và đơn vị trực thuộc Sở Công nghiệp và cá nhân lãnh đạo Tỉnh uỷ, UBND tỉnh Đồng Nai, lãnh đạo Sở Công nghiệp qua các thời kỳ, Ban Giám đốc Sở Công nghiệp, cán bộ công chức hiện có của văn phòng Sở Công nghiệp được tham gia góp vốn thành lập Công ty cổ phần Đầu tư Nhơn Trạch. 

Trong giai đoạn cấp đất thực hiện dự án khu dân cư Long Tân và Phú Thạnh, dù vào ngày 23/2/2005 Sở TNMT tỉnh đã có văn bản thể hiện trường hợp sử dụng đất của Công ty cổ phần Đầu tư Nhơn Trạch thuộc diện đấu giá quyền sử dụng đất. Tuy nhiên gần nữa tháng sau, ông Nguyễn Phú Cường, Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Đồng Nai (Nguyên Bí thu Tỉnh uỷ, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính Ngân sách Quốc hội, hiện đã nghỉ hưu) đã bất ngờ ký văn bản số 283 nêu quan điểm "để đảm bảo quyền lợi đối với doanh nghiệp đã được UBND tỉnh chấp thuận chủ trương giới thiệu địa điểm đầu tư trước ngày 16/11/2004 và quyết định phê duyệt chi tiết dự án đầu tư, theo quan điểm Sở Tài chính những dự án trên vẫn thực hiện dự án không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất". 

Đến tháng 11/2007, ông Lê Viết Hưng, Giám đốc Sở TNMT tỉnh Đồng Nai (vừa bị Toà án tỉnh Đồng Nai tuyên phạt 5 năm 6 tháng tù giam vì liên quan trong 1 sai phạm khác tại KDC Phước Thái) đã ký Tờ trình 861 về việc Công ty cổ phần Đầu tư Nhơn Trạch xin giao đất. 

Dựa trên tờ trình này, 2 ngày sau, ông Ao Văn Thinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai (hiện đã mất) đã ký ban hành quyết định giao 5.683.018m² cho Công ty CP Đầu tư Nhơn Trạch thực hiện dự án.

Cuối năm 2007, bà Nguyễn Thị Hoa, Giám đốc Sở Tài chính chủ trì, họp với bà Nguyễn Thị Huệ, Phó Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Đồng Nai (đã nghỉ hưu), ông Lê Viết Hưng và ông Lê Văn Vang, Trưởng phòng Tài chính - Kế hoạch UBND huyện Nhơn Trạch (hiện đã nghỉ hưu) để xác định giá đất làm cơ sở cho Công ty CP Đầu tư Nhơn Trạch nộp tiền vào ngân sách Nhà nước. 

Kết quả cuộc họp đã đi đến thống nhất đề xuất UBND tỉnh Đồng Nai xem xét, phê duyệt giá đất thu tiền sử dụng đất của dự án xây dựng Khu dân cư Long Tân – Phú Thạnh tại vị trí mặt tiền đường 25B xã Long Tân là 900.000 đồng/m². 

Dựa trên kết quả cuộc họp nói trên, bà Nguyễn Thị Hoa tiếp tục ký Văn bản số 3353 đề xuất và ngay trong cùng ngày ông Đinh Quốc Thái, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai (hiện đang chấp hành án về tội Nhận hối lộ trong vụ án liên quan đến Công ty AIC) ký văn bản số 9723 chấp thuận phê duyệt giá đất để thu tiền sử dụng đất như trên. 

Hiện Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Nai đang tiếp tục xác minh làm rõ các sai phạm liên quan đến các lãnh đạo và các sở, ngành, UBND tỉnh và cả các cá nhân có liên quan trong sai phạm để xử lý theo quy định pháp luật.