Xét xử cựu Thứ trưởng Cao Minh Quang: Một bị cáo tử vong

Người bị mất là ông Nguyễn Thanh Tòng (SN 1959), nguyên Phó giám đốc Công ty Dược Cửu Long với nguyên nhân theo luật sư của vị này, do mắc bệnh mãn tính. Ông Tòng là một trong 9 bị cáo dự kiến bị xét xử ngày mai (21/11) tại TAND TP.Hà Nội.

Tất cả bị xét xử trong vụ án thất thoát hơn 3,8 triệu USD liên quan việc mua thuốc phòng chống dịch cúm A/H5N1. Trong đó, 4 người thuộc Công ty Dược Cửu Long bị truy tố tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" gồm Lương Văn Hóa, cựu Tổng giám đốc; ông Tòng, cựu Phó tổng giám đốc và hai thuộc cấp khác.

Có 5 người bị truy tố tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" gồm ông Cao Minh Quang; Dương Huy Liệu, cựu Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính; Nguyễn Việt Hùng, cựu Cục phó Cục Quản lý dược và hai cán bộ khác.

Phiên tòa dự kiến diễn ra trong 5 ngày dưới sự điều hành của chủ tọa, thẩm phán Vũ Quang Huy. Có tổng số 15 luật sư đăng ký bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo tại tòa, riêng bị cáo Cao Minh Quang có 2 luật sư bào chữa.

Tòa án còn triệu tập nhiều người liên quan tới phiên xử, trong đó có đại diện Bộ Y tế, đại diện Công ty Dược Cửu Long…

Ông Cao Minh Quang bị cáo buộc thiếu trách nhiệm, gây thất thoát 3,8 triệu USD. 

Theo cáo trạng, Công ty Dược Cửu Long được thành lập năm 2004, Nhà nước nắm 51,07% vốn nhưng đến năm 2019, doanh nghiệp này trở thành công ty tư nhân.

Giai đoạn năm 2005, dịch H5N1 diễn biến phức tạp nên Chính phủ phê duyệt kế hoạch dự trữ thuốc Tamiflu và sản xuất thuốc Oseltamivir dùng trong phòng, chống cúm A/H5N1.

Năm 2006, Bộ Y tế đặt hàng Công ty Dược Cửu Long sản xuất 5 triệu viên Oseltamivir với giá gần 146 tỷ đồng. Để sản xuất, Lương Văn Hóa và cấp dưới mua từ Công ty Mambo (Singapore) 525kg nguyên liệu, giá gần 9 triệu USD.

Sau đó, giá nguyên liệu giảm nên phía Mambo đồng ý giảm giá 3,8 triệu USD cho Công ty Dược Cửu Long. Tuy nhiên, Lương Văn Hóa đã "không báo cho Bộ Y tế biết" mà dùng số tiền này để "bổ sung vốn cho hoạt động kinh doanh", cáo trạng cho biết.

Năm 2010, Thanh tra Chính phủ phát hiện Công ty Dược Cửu Long "để ngoài sổ sách" hơn 3,8 triệu USD nên yêu cầu nộp lại. Tuy nhiên, Hóa chỉ đạo cấp dưới chuyển số tiền này ra nước ngoài, thanh toán cho 11 hợp đồng mua nguyên liệu khác, không phải để sản xuất Oseltamivir.

Do phía điều tra xin quan điểm xử lý, Bộ Tài chính có văn bản thể hiện 3,8 triệu USD đã thanh toán không đúng quy định dù đây là "khoản chênh lệnh giá phải hoàn trả cho ngân sách Nhà nước". Tương tự, Bộ Y tế khẳng định số tiền trên là khoản giảm giá nguyên liệu, phải nộp lại theo quy định.

Trong vụ án, cơ quan tố tụng xác định bị can Lương Văn Hóa đã "nhiều lần làm việc với Bộ Y tế" nhưng không báo cáo hoặc báo cáo sai sự thật về việc được giảm giá mua nguyên liệu. Khi bị phát hiện, vị này còn chỉ đạo cấp dưới làm các thủ tục hợp thức hồ sơ thanh toán, gây thiệt hại hơn 3,8 triệu USD (tương đương 61 tỷ đồng).

Cáo trạng xác định, các bị can tại Bộ Y tế được giao nhiệm vụ ký kết hợp đồng, theo dõi việc thực hiện, thanh quyết toán hợp đồng và định kỳ kiểm tra, đánh giá việc mua bán nguyên liệu sản xuất thuốc giữa Dược Cửu Long và nhà cung cấp.

Tuy nhiên, các bị can đã thiếu trách nhiệm, thực hiện không đúng, không đầy đủ chức trách, nhiệm vụ được giao, không xem xét, đánh giá việc thực hiện điều khiển đàm phán giá mua nguyên liệu… Họ không phát hiện việc Công ty Dược Cửu Long được giảm giá và giữ lại số tiền 3,8 triệu USD.