Chăn nuôi theo chuỗi giá trị: Lợi thì có lợi, nhưng chẳng ai ham?

Nguyên nhân, theo ông Huy Đăng, một số chính sách khuyến khích phát triển chăn nuôi theo chuỗi đã phê duyệt như hỗ trợ đầu tư lĩnh vực giết mổ, chế biến sâu sản phẩm chăn nuôi còn thấp, chưa thu hút được doanh nghiệp.

Doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn

Ông Đăng cho biết, trên địa bàn thành phố hiện chưa có doanh nghiệp tham gia sâu vào khâu chế biến sản phẩm chăn nuôi, nên chưa đa dạng hóa được sản phẩm, chưa tạo được nhiều giá trị gia tăng. Đa số người tiêu dùng vẫn có thói quen sử dụng thịt nóng nên việc phát triển hệ thống cửa hàng tiện ích chuyên bán và giới thiệu các sản phẩm thịt mát, thịt cấp đông còn hạn chế.

Công nhân chăm sóc lợn tại trang trại của HTX Chăn nuôi Hoàng Longở huyện Thanh Oai (Hà Nội). HẢI ĐĂNG

Ông Nguyễn Thành Trung -Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển chăn nuôi Hà Nội cho biết,hiện, ngoài Công ty cổ phần Tiên Viên, đơn vị đã và đang tư vấn cho nhiều doanh nghiệp phát triển hệ thống trang trại chăn nuôi vệ tinh, bảo đảm an toàn thực phẩm, tiêu thụ sản phẩm gắn với phát triển thương hiệu.

"Đơn vị cũng bố trí 20 cán bộ kỹ thuật tại cơ sở để kịp thời tháo gỡ khó khăn, hướng dẫn hộ chăn nuôi tuân thủ quy trình sản xuất; ghi chép, cập nhật thông tin diễn biến từ khâu chăn nuôi, giết mổ, đóng gói sản phẩm để thiết lập hệ thống theo dõi phục vụ hoạt động truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Từ đó, đã có một số mô hình chuỗi sản xuất và tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi khép kín hoạt động hiệu quả như chuỗi thực phẩm AZ (HTX Hoàng Long), chuỗi trứng gà 729 (Công ty TNHH Chăn nuôi và Trồng trọt Phú An)...” - ông Trung chia sẻ.

Ông Đặng Đình Tiên - Giám đốc Công ty cổ phần Tiên Viên, chủ chuỗi sản xuất và cung cấp thực phẩm Tiên Viên cho biết: Nhờ sự hỗ trợ của TP.Hà Nội, mô hình chuỗi chăn nuôi gà đẻ trứng của đơn vị đã được hoàn thiện và có sự liên kết với hộ chăn nuôi quy mô lớn trên địa bàn huyện Chương Mỹ. Hiện, quy mô sản xuất của công ty đạt 72.000 quả trứng/ngày, cung cấp cho hơn 100 điểm bán lẻ, siêu thị, nhà hàng, doanh nghiệp...

Ngoài ra, theo ông Tiên, việc triển khai nhà máy giết mổ gia cầm của một số đơn vị trên địa bàn TP.Hà Nội cũng gặp nhiều vướng mắc về thủ tục đất đai, quy hoạch, hạ tầng...

Tổ chức lại sản xuất ngành chăn nuôi

Thống kê của Cục Chăn nuôi (Bộ NNPTNT) cho thấy, cả nước hiện mới phát triển được 350 mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi theo chuỗi giá trị.

Đối với TP.Hà Nội, bước đầu đã xây dựng được khoảng 60 chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ nông sản nói chung, trong đó, mô hình chăn nuôi theo chuỗi giá trị còn rất hạn chế. Không chỉ vậy, nhiều mô hình chỉ hoạt động trên danh nghĩa, không có hợp đồng, thiếu cơ chế chia sẻ lợi ích - rủi ro…

Theo nghiên cứu, khảo sát của Viện Chính sách và Chiến lược nông nghiệp nông thôn - IPSARD (Bộ NNPTNT), khó khăn trong liên kết chăn nuôi theo chuỗi giá trị hiện nay là thị trường thiếu ổn định, thói quen tiêu dùng của người dân. Việc liên kết sản xuất đòi hỏi đầu tư lớn, trong khi việc tiếp cận nguồn vốn của các doanh nghiệp còn nhiều thủ tục. Đặc biệt, chi phí sản xuất sạch lớn, nhưng giá trị sản phẩm tiêu thụ chưa cao, khó khuyến khích sự tham gia của các nhà đầu tư...

Lấy ví dụ từ thiệt hại mà ngành chăn nuôi lợn giai đoạn đầu năm 2017 phải gánh chịu, quyền Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NNPTNT) Nguyễn Xuân Dương cho rằng, nguyên nhân nằm ở khâu tổ chức sản xuất theo chuỗi còn yếu. Theo ông Dương, năng lực sản xuất của Việt Nam là dư thừa, tuy nhiên, giết mổ, chế biến và kết nối lại rất yếu. Do đó, việc tổ chức lại sản xuất ngành chăn nuôi là vấn đề then chốt.

Theo đó, nhà nước cần có thêm cơ chế đặc thù để hỗ trợ các chuỗi phát triển theo hướng gắn với sản xuất, chế biến theo công nghệ cao cũng như đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý truy xuất nguồn gốc sản phẩm...

Đồng tình, ông Hoàng Vũ Quang - Giám đốc Trung tâm Phát triển nông thôn (IPSARD) cho rằng, để thúc đẩy các mô hình liên kết, còn cần quy hoạch ổn định vùng chăn nuôi.

“Đây là điều kiện cần để thu hút các nhà đầu tư tham gia phát triển ngành chăn nuôi. Nhà nước cũng cần có cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi theo chuỗi thôngq ua ưu đãi tín dụng, miễn giảm tiền thuê đất, hỗ trợ xây dựng thương hiệu, truy xuất nguồn gốc nông sản…” - ông Quang nói.