“Mỗi xã một sản phẩm”: Động lực tăng tốc xây dựng NTM ở Quảng Nam

Còn nhiều khó khăn, thách thức

Ông Mai Đình Lợi – Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Nam cho biết, qua điều tra, khảo sát sơ bộ, toàn tỉnh hiện có 165 sản phẩm, thuộc 6 nhóm. Cụ thể, nhóm thực phẩm có 75 sản phẩm (nhóm đồ uống có 13 sản phẩm); nhóm thảo dược có 20 sản phẩm; nhóm vải và may mặc có 2 sản phẩm, nhóm lưu niệm - nội thất - trang trí có 50 sản phẩm, nhóm dịch vụ du lịch nông thôn có 5 sản phẩm.

Gỗ mỹ nghệ Nguyễn Văn Tiếp ở thị xã Điện Bàn sẽ được chọn là sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu ở Quảng Nam. Ảnh: ĐH

Ông Lợi cũng thông tin, đã có 30 sản phẩm có đăng ký công bố chất lượng, 36 sản phẩm có đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ, tập trung ở các nhóm sản phẩm chính: Đối với nhóm sản phẩm trồng, bảo quản, chế biến nông, lâm, thủy sản tập trung chủ yếu vào một số sản phẩm đặc trưng như sâm Ngọc Linh, đảng sâm, ba kích tím, sa nhân tím, giảo cổ lam, quế Trà My, tiêu Tiên Phước...; bê thui Cầu Mống, cơm gà Bà Luận, gà tre Đèo Le; rong mứt Tam Hải, mực nái Núi Thành...

Đối với nhóm sản phẩm thủ công mỹ nghệ tập trung chủ yếu vào một số sản phẩm như mộc Kim Bồng; mộc mỹ nghệ Âu Lạc, Văn Tiếp; gốm mỹ nghệ đất nung Thanh Hà, Đức Hạ; đèn lồng Hội An...; các chế tác trầm cảnh Nông Sơn, Tiên Phước; các sản phẩm đúc đồng Phước Kiều; các sản phẩm thổ cẩm của đồng bào Cơ Tu; tơ lụa Mã Châu, chiếu cói Bàn Thạch, mây tre đan Âu Cơ…

Theo ông Lợi, các sản phẩm này bình quân mỗi năm đóng góp doanh thu khoảng 350 tỷ đồng; thị trường tiêu thụ chủ yếu trong và ngoài tỉnh. Tổng cộng có hơn 170 tổ chức/cá nhân đang sản xuất sản phẩm địa phương; trong đó có 14 công ty TNHH, 16 HTX, 15 tổ hợp tác, 126 hộ sản xuất - kinh doanh (có đăng ký kinh doanh) và giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động mỗi năm.

“Quảng Nam có số lượng sản phẩm lớn, chủng loại đa dạng, song giá trị đạt được chưa cao, tiêu thụ gặp nhiều khó khăn, phát triển chưa bền vững. Nguyên nhân là tổ chức sản xuất sản phẩm chủ yếu dựa vào kinh tế hộ, sản xuất theo phong trào, ít hiểu biết về thị trường. Đặc biệt là chưa chú trọng khai thác các lợi thế so sánh ở vùng nông thôn dựa trên các nguồn tài nguyên bản địa như các đặc sản cây, con, ngành nghề truyền thống, danh thắng địa phương. Các tổ chức, cá nhân chủ yếu sản xuất hàng hóa ở dạng vật phẩm, sản phẩm thô, ít gia tăng giá trị, chưa biết cách tổ chức sản xuất, phát triển sản phẩm và tiếp thị nên chưa đáp ứng nhu cầu và thị hiếu của người tiêu dùng, dẫn đến giá trị gia tăng thấp, hiệu quả đem lại chưa cao...” - ông Lợi nhìn nhận.

Cần có các giải pháp đồng bộ

Triển khai thực hiện tốt Chương trình OCOP là một hướng đi tất yếu, nhằm phát triển các sản xuất các sản phẩm nông nghiệp, dịch vụ có lợi thế để góp phần phát triển kinh tế nông thôn theo hướng phát triển nội sinh và gia tăng giá trị. Qua đó, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao thu nhập, đời sống cho người dân...

Nhấn mạnh nội dung này, ông Lợi cho hay, dự kiến trong quý I.2018, UBND tỉnh Quảng Nam sẽ phê duyệt đề án và ban hành Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm”. Để thực hiện có hiệu quả chương trình, tỉnh sẽ chú trọng đến các giải pháp chủ yếu như: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức trong việc triển khai thực hiện OCOP Quảng Nam cho cán bộ và nhân dân hiểu được tầm quan trọng, ý nghĩa của chương trình. Cần thiết đưa Chương trình OCOP vào nghị quyết của cấp ủy các cấp; chính quyền các cấp có kế hoạch, chương trình công tác triển khai cụ thể.

Bên cạnh đó, xây dựng hệ thống vận hành OCOP, thành lập hệ thống chỉ đạo điều hành, thực hiện Chương trình OCOP từ tỉnh đến cơ sở. Tỉnh xác định phải nâng cấp, tái cơ cấu các tổ chức kinh tế hiện có; hình thành các hợp tác xã/doanh nghiệp vừa và nhỏ; nâng cấp/hoàn thiện cơ sở sản xuất (nhà xưởng, thiết bị, đào tạo nghề...) đáp ứng các tiêu chuẩn nhà sản xuất theo quy định. Kết nối các tổ chức OCOP với các nhà tư vấn phù hợp với ngành hàng.

Bên cạnh đó, Quảng Nam sẽ kiểm tra, rà soát toàn bộ cơ chế, chính sách đã ban hành, trên cơ sở đó tích hợp và điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện chính sách; đồng thời nghiên cứu ban hành một số chính sách mới để hỗ trợ thực hiện Chương trình OCOP. Trong đó tập trung hỗ trợ xúc tiến thương mại, cải tiến mẫu mã, đăng ký thương hiệu...

Tỉnh sẽ hỗ trợ và tạo môi trường thuận lợi để phát triển HTX, doanh nghiệp vừa và nhỏ ở nông thôn, thúc đẩy đầu tư phát triển sản xuất gắn với chế biến, kết nối thị trường tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị để xuất khẩu. Tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn; hỗ trợ xây dựng các điểm, trung tâm bán hàng OCOP; “Cửa hiệu đắt khách, sản phẩm đắt hàng”; tổ chức các hội chợ OCOP để kết nối nông sản với thị trường tiêu thụ.