Bình luận
0
Nhà Lý bắt đầu từ khi Lý Công Uẩn lên ngôi vua vào cuối năm 1009, hiệu là Lý Thái Tổ. Năm 1010 Vua dời đô về thành Đại La rồi cho đổi tên thành Thăng Long, đánh dấu thời kỳ toàn thịnh của Đại Việt. Tuy là triều đại thịnh trị của Đại Việt, nhà Lý cũng là một trong các triều đại mà việc triều chính có sự can thiệp rất nhiều từ các đời thái hậu, góp phần khiến vương triều này đi vào suy vong trước khi mất vào tay nhà trần.
Nhà lý có giai đoạn dài thịnh trị, giúp Đại Việt có được nền văn minh phát triển rực rỡ. Vua Lý Thái Tổ ngay khi nên ngôi đã chú trọng phát triển Phật giáo, đặt nền tảng tín ngưỡng vững chắc ngay từ đầu cho nền văn hóa rực rỡ sau này.
Thời kỳ cực thịnh nhà Lý đã xây dựng Văn Miếu, Quốc Tử Giám, mà tinh hoa vẫn còn lưu truyền đến ngày nay. Nhà Lý cũng khai sinh ra các kỳ thi khoa bảng để tìm kiếm hiền tài cho đất nước. Điều này được duy trì trải qua nhiều triều đại khác nhau.
Quần thể Văn Miếu – Quốc Tử Giám. (Ảnh: Flickr, Manhhai).
Thế nhưng vật cực tất phản, sau giai đoạn cực thịnh, nhà Lý đến hồi suy yếu. Mà một trong những nguyên nhân suy yếu được lịch sử đánh giá là do nhiều đời thái hậu chuyên quyền.
(Tranh minh họa: Bìa sách Huyền Trân Công Chúa).
Khi vua Lý Thần Tông mất, Lý Anh Tông lên ngôi, Linh Chiếu Hoàng thái hậu tư thông với Đỗ Anh Vũ và để người tình của mình làm Phụ quốc Thái úy, trở thành quyền thần bậc nhất trong triều đình, vì quyền lực mà hãm hại trung lương.
Trước tình thế đó các quan Triều Lý đã tổ chức binh biến bắt Đỗ Anh Vũ giam vào ngục chờ xét xử. Thế nhưng Linh Chiếu Hoàng thái hậu ra tay cứu Đỗ Anh Vũ và giúp phục chức Thái úy, khiến y ra tay trấn áp giết hại hết các phe cánh trung lương trong triều đình. Từ đó Đỗ Anh Vũ một tay thao túng triều đình.
Cuốn “Khâm định Việt sử thông giám cương mục” ghi chép rằng:
“Khi nhà vua mới lên ngôi, không cứ việc lớn hay nhỏ, đều do Anh Vũ quyết định cả. Hắn ra vào nơi cung cấm, tư thông với Lê Hậu (tức Linh Chiếu). Nhân thế, Anh Vũ lại càng kiêu rông: Ở triều đình hắn vén tay, quát tháo, chỉ huy người bằng cách hất hàm, sai bảo người bằng khí sắc. Mọi người đều hé mắt sợ sệt, không ai dám nói gì”.
Thời vua Lý Anh Tông, vì Thái tử Long Xưởng hư hỏng nên bị truất ngôi, con thứ là Long Trát được phong làm Thái tử. Khi vua Anh Tông mất, Long Trát mới 3 tuổi lên ngôi Vua hiệu là Cao Tông. Chiêu Linh Hoàng thái hậu là mẹ của Long Xưởng cho mở tiệc mời các quan dự rồi nói rằng vua Cao Tông còn nhỏ tuổi, nên để Long Xưởng lên ngôi, nhưng các quan không ai đồng ý mà chỉ nghe theo lời Thái úy Tô Hiến Thành đang hết lòng phò tá vua Cao Tông.
Chiêu Linh Hoàng thái hậu dùng vàng bạc dụ dỗ hai vợ chồng Tô Hiến Thành, nhưng ông vẫn một trung thành quyết không nghe theo.
Không khuất phục được Tô Hiến Thành, Chiêu Linh thái hậu quyết định tạo binh biến, gây ly tán trong triều nhằm tạo phe cánh ủng hộ mình. Một đêm nọ thái hậu triệu gấp con trai Long Xưởng vào cung tính kế, Thái úy Tô Hiến Thành nhận được mật báo liền ngăn Long Xưởng vào thành.
Sau đó Chiêu Linh thái hậu bị giam lỏng ở hậu cung, âm mưu binh biến thất bại nhưng tạo sự ly tán trong triều đình.
Cùng thời với Chiêu Linh thái hậu là Chiêu Thiên Chí Lý hoàng thái hậu, bà là mẹ đẻ của vua Cao Tông, tên thật là Đỗ Thụy Châu. Bà cũng tham nhũng quyền lực khiến nhà Lý càng đổ nát.
Khi Tô Hiến Thành sắp mất, Đỗ thái hậu đến thăm và hỏi ai có thể thay ông, Tô Hiến Thành cho rằng chỉ có Trần Trung Tá là có thể thay mình.
Thế nhưng khi Tô Hiến Thành mất, Đỗ thái hậu không nghe theo mà cho em trai mình là Đỗ Di An giữ quyền phụ chính.
Đỗ Di An vốn là người đã bất tài lại kém đức, khiến vua Cao Tông nghe theo Di An thì càng lớn cũng càng tỏ ra bất tài, lại chỉ lo hưởng lạc. Vua chuyên dùng người đã bất tài lại kém đức, khiến lòng người oán thán, đất nước loạn lạc khắp nơi.
Năm 1210 vua Lý Cao Tông mất, Thái tử Lý Hạo Sảm lên ngôi hiệu là Huệ Tông, tôn mẹ mình làm thái hậu.
Đàm thái hậu là người cứng rắn, thích can dự vào việc chính sự, đích thân cùng Vua nghe chuyện chính sự cùng triều đình. Rồi bà lại phong cho em trai mình là Đàm Dĩ Mông làm Thái sư, cùng mình tham dự triều chính, trong khi vua Huệ Tông không được can dự vào.
Đàm Dĩ Mông là người có học, nhưng lại do dự không quyết đoán, nên mọi việc đều do Đàm thái hậu quyết định. Thái hậu chỉ lo cho quyền lợi của dòng họ và củng cố quyền lực khiến triều chính bất ổn, xã tắc loạn lạc, các thế lực nổi lến khắp nơi, khiến triều đình nhà Lý ngày càng phải dựa vào thế lực họ Trần để củng cố địa vị.
Nhà Lý ngày càng suy yếu, quyền lực lọt dần về tay họ Trần. Khi vua Huệ Tông nhường ngôi cho con là Lý Chiêu Hoàng, chỉ 1 năm sau Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh, nhà Lý mất từ đấy.
***
Thiết nghĩ “Tam tòng, tứ đức” của Nho giáo đã giúp định hình nên sự ổn định của trật tự xã hội xưa, là một phần không thể thiếu của trật tự xã hội bấy giờ. Nếu như các vị thái hậu nhà Lý sau khi chồng băng hà có thể “tòng tử”, giúp đỡ và là điểm tựa cho con, không quá vì quyền lực của bản thân, vì gia tộc bên dòng họ mình, thì có lẽ nhà Lý vẫn còn tồn tại một thời gian dài sau đó.
Qua mỗi trận đấu ở SEA Games 33, U22 Việt Nam càng thi đấu tốt hơn, chắc chắn và hiệu quả hơn. Liệu trước U22 Thái Lan, các học trò của HLV Kim Sang-sik có tiếp tục thể hiện bản lĩnh?
Chia sẻ
Ở trận chung kết môn futsal nữ SEA Games 33, ĐT futsal nữ Việt Nam thi đấu lấn lướt và dễ dàng giành chiến thắng 5-0 trước ĐT futsal nữ Indonesia để đoạt HCV.
Chia sẻ
UBND xã Mỹ Thiện, tỉnh Đồng Tháp (địa phận huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang trước đây) đang rất đắn đo về giá sầu riêng. Cụ thể, trước đây khoảng hơn 10 ngày, giá sầu riêng Monthong Thái loại 1 từ 100.000-110.000 đồng/kg, sau khi người dân ký một số hợp đồng tiêu thụ với thương lái. Tới thời điểm này, sầu riêng đang mùa thu hoạch rộ, với giá sầu riêng giảm xuống chỉ còn 70.000-75.000 đồng/kg, thương lái chậm cắt trái sầu riêng...
Chia sẻ
Xã Chiềng Sinh, tỉnh Điện Biên hôm nay đã khác nhiều so với vài năm trước. Những quả đồi từng chỉ trồng ngô, sắn nay phủ xanh bằng mắc ca, cà phê. Dưới chân đồi, chuồng trại chăn nuôi được dựng lên gọn gàng; trâu, bò, dê, lợn sinh sản phát triển ổn định. Cuộc sống của người dân từng bước khấm khá hơn, dù điểm xuất phát của Chiềng Sinh là một xã còn nhiều khó khăn.
Chia sẻ
Ngày 17/12, ông Michael Peter - Tổng Giám đốc Toàn cầu của Siemens Mobility đã đích thân đến Hà Nội để ký kết Thỏa thuận hợp tác chiến lược toàn diện và chuyển giao công nghệ với VinSpeed (Tập đoàn Vingroup). Dưới sự chứng kiến của bà Helga Margarete Barth, Đại sứ CHLB Đức tại Việt Nam, hai bên đã mở ra một bước ngoặt cho sự phát triển của đường sắt tốc độ cao tại Việt Nam.
Chia sẻ
Bóng bàn Việt Nam đang "xây kim tự tháp", Singapore thì đã “mua đỉnh kim tự tháp”, còn Trung Quốc thì có cả dãy núi.
Chia sẻ
Sở GDĐT TP.HCM khẳng định các hoạt động liên kết phải dựa trên tinh thần tự nguyện, trường học không phải đơn vị kinh doanh để ép buộc phụ huynh đóng tiền.
Chia sẻ
Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên vừa tuyên án đối với 110 bị cáo trong vụ án "Đánh bạc" và "Tổ chức đánh bạc" gây rúng động trên địa bàn. “Tuấn chợ Gốc” – kẻ cầm đầu đường dây lô đề nghìn tỷ ở địa bàn Thái Bình (cũ) bị tuyên phạt 6 năm tù.
Chia sẻ
Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững năm 2025, UBND xã Cẩm Trung vừa phối hợp với Công ty TNHH MTV Nông lâm nghiệp Duy Tân tỉnh Hà Tĩnh tổ chức lễ bàn giao dự án “Mô hình chăn nuôi bò” cho các hộ dân tham gia mô hình phát triển sinh kế giảm nghèo trên địa bàn xã.
Chia sẻ
Việc cố gắng đẩy nhanh tiến trình Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu (EU) nằm trong khuôn khổ các nỗ lực do Mỹ bảo trợ nhằm chấm dứt cuộc chiến tranh với Nga. Nhưng có hai rào cản lớn khiến điều này khó xảy ra vào năm 2027: Ukraine chưa sẵn sàng, và không phải tất cả các thành viên EU đều ủng hộ. Câu hỏi đặt ra là vì sao Mỹ vẫn "treo mồi"? - theo Responsiblestatecraft.
Chia sẻ
Dự án cao tốc Quy Nhơn - Pleiku dài 125km kết nối 2 trung tâm kinh tế của tỉnh Gia Lai mới (Bình Định và Gia Lai cũ) với tổng vốn đầu tư 43.734 tỷ đồng sẽ khởi công sáng mai (ngày 19/12). Đây là một trong những dự án khởi công chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Chia sẻ
Khi ăn mừng bàn thắng nâng tỷ số lên 4-1 trong trận đấu giữa Thép xanh Nam Định và Bangkok United tối qua, Nguyễn Xuân Son đã cởi áo ăn mừng, khoe thân hình "6 múi" khiến NHM phải trầm trồ.
Chia sẻ
Trong lúc vận chuyển thiết bị để lắp đặt thang nâng hàng tại Nhà thi đấu Phú Thọ, nhóm công nhân gặp sự cố khiến 1 người tử vong, 1 người bị thương.
Chia sẻ
Điều tra xác định tổng doanh thu các công ty thuộc hệ thống Z Holding thông qua sản xuất, buôn bán hàng hóa là gần 6.700 tỷ đồng và kết luận giám định xác định 26 sản phẩm là hàng giả có doanh hơn 2.436 tỷ đồng.
Chia sẻ
Hậu vệ phải 21 tuổi của HAGL thăng tiến vượt bậc; M.U và AS Roma bất đồng về thương vụ Zirkzee; FIFA tiếp lửa U22 Việt Nam trước chung kết SEA Games 33; Real Madrid gia hạn cơ hội cho Xabi Alonso; Gặp vấn đề tim mạch, Oscar giải nghệ.
Chia sẻ
Sở GDĐT TP.HCM vừa thông tin, học sinh có thể nghỉ Tết Nguyên đán 11 ngày, kéo dài đến hết mùng 6 tháng Giêng.
Chia sẻ
Lực lượng Phòng thủ Ukraine phá vỡ tuyến phòng thủ của quân đội Nga và cải thiện vị trí chiến thuật ở mặt trận Lyman, đồng thời tiêu diệt một trung đoàn Nga, theo thông báo từ ban Thông tin của Quân đoàn 3 của Lực lượng Vũ trang Ukraine.
Chia sẻ
Sau nhiều tranh cãi liên quan đến khẩu phần cho mỗi suất ăn bán trú tại Trường THPT Trưng Vương, Sở GDĐT TP.HCM đã có những thông tin ban đầu.
Chia sẻ
Ngày 18/12, Bộ GDĐT đăng tải Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế thi tốt nghiệp THPT ban hành kèm theo Thông tư số 24/2024/TT-BGDĐT ngày 24/12/2024 của Bộ trưởng Bộ GDĐT trên Cổng thông tin điện tử của Bộ để lấy ý kiến.
Chia sẻ
Ngày 18/12, Syngenta Việt Nam phối hợp cùng Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Sơn La, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Sơn La, chính quyền xã Chiềng Sung và các đối tác kinh doanh đã tổ chức lễ khánh thành điểm trường và trao tặng nhà cho hộ nông dân khó khăn.
Chia sẻ
Lý Tấn Thến, ngụ TP.HCM cùng vợ mua một tàu đánh bắt hải sản rồi giao cho người khác đưa sang vùng biển Thái Lan đánh bắt, nhưng bị nhà chức trách nước bạn bắt giữ.
Chia sẻ
Từ hàng nghìn năm nay, giữa những đỉnh núi tuyết Himalaya quanh năm mây phủ, Shambhala được nhắc đến như một vương quốc huyền thoại không hiện diện trên bản đồ nhưng sống động trong kinh văn cổ, tín ngưỡng và các cuộc thám hiểm bí ẩn. Đó là miền đất tịnh độ mà chỉ những tâm trí thuần khiết mới có thể chạm tới, nơi lịch sử và huyền thoại giao thoa, để lại câu hỏi chưa có lời giải cho nhân loại.
Chia sẻ
Bộ Y tế vừa ra văn bản đình chỉ lưu hành, thu hồi trên toàn quốc lô sản phẩm Kem trắng da, ngừa mụn, mờ vết thâm LYNSHAO - Hộp 1 lọ 12g vì chứa chất Dexamethason là chất không được phép có trong sản phẩm mỹ phẩm.
Chia sẻ
Ngày 18/12, thông tin từ Công an xã Đồng Kho, tỉnh Lâm Đồng( huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận cũ) cho biết, đơn vị vừa xác minh và phối hợp với người dân chuyển lại số tiền lớn do người khác chuyển nhầm vào tài khoản một phụ nữ đang sinh sống trên địa bàn.
Chia sẻ
Từ vùng đất ít người biết, xã nông thôn mới Lâm Thượng, tỉnh Lào Cai (trước đây thuộc huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái) nay đã trở thành địa điểm du lịch hấp dẫn, đón hơn 25.000 lượt khách du lịch/năm, trong đó có nhiều du khách quốc tế. Ở đây, người dân vẫn giữ nhiều phong tục, tập quán truyền thống, trong đó có trò chơi dân gian đánh cù.
Chia sẻ
Dòng tiền hôm nay (18/12) trên thị trường chứng khoán tiếp tục vận động thận trọng và phân hóa mạnh, khi VN-Index tăng điểm nhưng thiếu sự lan tỏa rõ nét. Áp lực bán ròng lớn từ khối ngoại cùng sự chọn lọc khắt khe của dòng tiền nội khiến thị trường duy trì trạng thái giằng co, tâm lý nhà đầu tư vẫn nghiêng về phòng thủ.
Chia sẻ
Ngân sách TP. HCM sau 11 tháng năm 2025 đạt gần 710.000 tỷ đồng, vượt hơn 5% dự toán và tăng 15% so với cùng kỳ, trong đó thu nội địa trên 507.000 tỷ đồng; riêng các khoản từ đất đai mang về hơn 69.000 tỷ đồng, với đóng góp lớn từ dự án lấn biển Cần Giờ.
Chia sẻ
Quân đội Hoàng gia Thái Lan báo cáo thêm 4 người thiệt mạng trong các cuộc đụng độ biên giới với Campuchia, nâng tổng số binh sĩ thiệt mạng lên 21 người.
Chia sẻ
Giá lợn hơi hôm nay tiếp tục tăng, ngày càng tiến gần mốc 70.000 đồng/kg. Liên tiếp trong 4 ngày qua, giá lợn hơi đều mỗi ngày lập một mốc mới...
Chia sẻ
Nghị viện châu Âu đã kêu gọi xây dựng một “khu vực Schengen quân sự” nhằm tăng cường khả năng phản ứng nhanh của EU trước các mối đe dọa tiềm tàng, đặc biệt là từ Nga giữa lúc cuộc chiến ở Ukraine vẫn tiếp diễn, theo Novinite
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Trần Hưng
