Ẩm thực Yên Bái: Top những món ngon, đặc sản ở Mù Cang Chải, Yên Bái

Tháng 9, tháng 10 hàng năm, những thửa ruộng bậc thang vàng óng tại huyện Mù Cang Chải hiện lên như một bức tranh tuyệt đẹp. Những thửa ruộng như kéo dài đến chân trời hiện ra giữa cảnh sắc thiên nhiên bình dị, cùng với mùi thơm lúa thoang thoảng khắp các thung lũng mới khiến cho nơi đây là điểm dừng chân lý tưởng của nhiều du khách trong nước và quốc tế.

Để có những trải nghiệm tuyệt vời, trọn vẹn du khách nên tìm hiểu ẩm thực nơi đây, đặc biệt là những món ăn đặc sản, đặc trưng như xôi ngũ sắc, xôi trứng kiến, đùi dê nướng, vịt bầu Lục Yên, măng vầu cuốn thịt, gà nướng mắc mật… của Mù Cang Chải, Yên Bái.

Ẩm thực Yên Bái: Gà nướng mắc mật

Gà nướng mắc mật là một trong những món ăn đặc sản, nổi tiếng của Mù Cang Chải, Yên Bái, bởi gà nơi đây được nuôi thả tự nhiên vì thế nên thịt gà vừa chắc, thơm, ngọt thịt. Đặc biệt hơn nếu như là giống gà đen của người Mông thì món gà nướng mắc mật còn ngon và hấp dẫn hơn nữa.

Cây mắc mật là loại cây phổ biến vùng Tây, Đông Bắc, lá của nó được làm gia vị cho các món nướng như cá, gà, thịt lợn...

Để làm món gà nướng mắc mật ngon, trước hết gà được làm sạch rồi sau đó người ta nhồi lá mắc mật vào bụng gà, tẩm thêm các gia vị đặc trưng của núi rừng. Thịt gà được nướng cùng lá mắc mật có vị thơm, chua dịu, ngọt ngọt của lá. Bên cạnh đó, người ta thường chấm thịt gà với "chẩm chéo"- hỗn hợp tiết và gan gà, chanh ớt, tỏi, quả mắc khen. Chẩm chéo là loại đồ chấm đặc biệt của người dân tộc, hơi sánh và đặc. Khi ăn kèm thịt gà nướng, thực khách có thể cảm nhận được cả vị chua ngọt của lá mắc mật, vị thanh nhẹ của mắc khen và chút cay của ớt.

Ẩm thực Yên Bái: Thịt lợn kẹp cây rừng nướng

Từ những chú lợn đen chăn thả tự do, thịt chắc, người ta đã tạo nên món thịt lợn kẹp cây rừng nướng với hương thơm đặc trưng quyến rũ. Món ăn ngon cuốn hút mọi thực khách phương xa.

Nguyên liệu là những miếng thịt cả bì và mỡ, tẩm ướp với gia vị rừng đặc trưng của vùng thảo cỏ Mù Cang Chải như hạt mắc khén, hành tươi… bọc vài lớp lá rong rồi dùng kẹp tre nướng trên than hoa.

Khi nướng phải rất khéo léo để sao cho thịt chín đều, vàng ươm, lớp lá rong chỉ cháy khô bên ngoài. Khi ăn, nên nhâm nhi với một chút rượu ngô của đồng bào dân tộc để cảm nhận được vị cay nồng của rượu hòa với sự ngọt thơm của thịt lợn nướng.

Ẩm thực Yên Bái: Nhộng ong xào

Nhộng ong xào mùng, món ngon của Mù Cang Chải, Yên Bái. Đây là món làm mê mẩn bao du khách. Nguyên liệu chính là nhộng ong rừng cùng dọc mùng và hằng hà sa số gia vị. Điều khiến món ăn dân dã này lọt vào "mắt xanh" của thực khách khó tính là nhộng chín vừa.

Nhộng còn nguyên con, màu vàng ươm, thơm lừng. Ăn béo béo, bùi bùi, lạ miệng và ngon hơn rất nhiều cách chế biến của người dưới xuôi.

Ẩm thực Yên Bái: Bánh chưng đen

Món bánh chưng đen khá phổ biến ở miền núi phía Bắc, là món ngon đặc sản của nhiều dân tộc thiểu số. Bánh chưng có màu đen được tạo thành từ chính tro của thân rơm nếp đốt lên. Trong khi bánh chưng đen của nhiều dân tộc khác lấy màu đen từ than gỗ cây núc nác hoặc dùng gạo nếp cẩm.

Món bánh chưng đen được gói với hình dáng có phần giống bánh tét miền Nam, khi cắt ra khoanh sẽ có màu xanh đen đặc trưng. Nhân bánh thường là nhân đậu xanh bọc lấy một miếng thịt lợn được tẩm ướp gia vị. Cắn một miếng bánh, bạn sẽ cảm nhận được nếp nương mềm dẻo, nhân bánh đậm đà, càng ăn càng thấy hấp dẫn.

Ẩm thực Yên Bái: Măng vầu cuốn thịt

Yên Bái là tỉnh miền núi nên có rất nhiều loại măng rừng như: măng nứa, măng vầu, măng lay, măng trúc, măng sặt, măng giang, măng mai, măng tre… tất cả những măng này được người dân nơi đây chế biến ra nhiều món ăn khác nhau, tuy nhiên món măng kết hợp với thịt được đánh giá là ngon nhất, được nhiều du khách ăn nhất đó chính là măng vầu cuốn thịt.

Măng vầu xuất hiện nhiều ở huyện Văn Chấn, Thị xã Nghĩa Lộ, Trấn Yên. Giống măng này thuộc họ tre, thân nhỏ và không gai mọc trong rừng hoang trên núi.

Cách chế biến món măng vầu cuốn thịt không khó với các nguyên liệu là măng vầu, rau răm, một quả trứng, thịt ba chỉ và các loại gia vị như muối, bột ngọt…

Theo người dân địa phương, để có được món măng vầu cuốn thịt ngon, nên luộc cả củ măng từ 3 – 5 tiếng. Sau đó bóc nhẹ lấy lớp lá non ra và gọt xung quanh cho dài khoảng 8 – 10 phân, sao cho thật mỏng thì ăn sẽ không cảm thấy dai.

Nhân thịt để cuốn vào măng là thịt ba chỉ, để có độ mỡ, tạo nên vị ngậy, thơm của món ăn. Rau răm sơ chế sẽ được băm nhỏ, trộn đều cùng thịt xay nhuyễn và trứng, nêm thêm ít muối và hạt nêm.

Cuối cùng, đặt những miếng măng vầu cuốn thịt vào nồi, tuy nhiên để không bị cháy các miếng măng và cháy nồi, nên để miếng bì có dính chút mỡ dưới đáy nồi. Khi nồi nóng cho thêm ít nước và giữ lửa vừa phải, liên tục đun tới khi măng mềm và chín tới thì dừng.

Ẩm thực Yên Bái: Vịt bầu Lục Yên

Vịt bầu Lục Yên nổi tiếng bởi giống vịt bầu thuần chủng, chân ngắn, cổ ngắn và được nuôi thả tự nhiên nên thịt chắc, thơm, ngon, ngọt.

Vịt bầu Lục Yên được người dân ở đây chế biến với nhiều món ăn như lòng vịt xào rau đắng (ᴍộᴛ loại lá cây mọc ở rừng núi đá vôi, ʜᴏặᴄ dưới tán rừng cây vầu); mọc vịt – là món làm từ cổ cánh, thịt băm nhỏ trộn với hạt dổi, rau răm, củ sả, mùi tàu, thính bột gạo rang… rồi gói lá rong hấp ʜᴏặᴄ xôi. Nhưng phổ biến ᴠà được yêu thích nhất vẫn là món vịt luộc chấm nước mẻ với rau răm thái nhỏ…

Ẩm thực Yên Bái: Dê nướng

Nếu tới Yên Bái du khách nên thử món ăn nổi tiếng này. Thịt dê ở Yên Bái cũng được chăn thả tự nhiên trên núi, nên thịt rất săn chắc, không mềm nhũn, miếng thịt dai, có độ mềm mịn và ngọt.

Thịt dê là một thực phẩm cực kỳ bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe, các món ăn từ dê được chế biến vô cùng phong phú và đa dạng tùy theo vùng miền. Đến Yên Bái, du khách nên thưởng thức món đùi dê nướng. Trên quầy than hồng rực, bên trên là vỉ sát to, đùi dê được đặt trên vỉ sắt và được nướng cho đến vàng ươm, mùi thơm bay lan tỏa theo làn gió. Điều đặc biệt đùi dê nướng ở Yên Bái là khi chín, bên ngoài thì màu vàng, bên trong mềm, dai ngon, mọng nước. Ăn kèm đùi dê nướng có các loại rau thơm và gia vị chấm rất hợp.

Ẩm thực Yên Bài: Xôi trứng kiến

Nhắc đến ẩm thực Yên Bái người ta hay nghĩ đến Ruốc tôm Mường Lò, Rêu suối Mường Lò… và dĩ nhiên không thể nào bỏ qua đó là xôi Trứng kiến, món ăn trứ danh.

Xôi trứng kiến đình đám của vùng đất Yên Bái được làm từ thành phần chính là gạo nếp nương và trứng của kiến đen được lấy ở trong rừng.

Theo người dân ở đây, để làm món xôi trứng kiến ngon, thì việc lấy trứng kiến cũng rất quan trọng, và phải chọn đúng loài kiến, đó là loài kiến có tên gọi khác là con ngạt. Và sau khi trứng kiến được lấy về thì sẽ được chế biến thật sạch rồi đem xào để cho trứng kiến  dậy mùi thơm. Trứng kiến đã xào sẽ được đặt trong lá chuối ngự, vì lá chuối ngự rất thơm. Sau đó thì cho vào chõ xôi, xung quanh là những hạt nếp nương đã được ngâm và vo sạch sẽ. Nếp được chọn để làm món xôi trứng kiến cũng không đơn giản là chọn loại nào cũng được. Phải chọn loại nếp nương hạt to mẩy, trắng ngần và thơm nức mũi, được ngâm từ 3 – 4 tiếng rồi đem đồ, sau đó mới dùng để nấu xôi tiếp.

Khi thấy hạt nếp chuyển thành màu trắng trong, hương thơm của nếp hương tỏa ra đậm mùi xen lẫn với mùi thơm củ kiệu phi mỡ gà, mùi béo bùi của trứng kiến thì đó chính là lúc xôi chín. Nếu có dịp ghé qua Yên Bái, du khách nên thưởng thức món đặc sản này.

Ẩm thực Yên Bài: Xôi ngũ sắc

Du khách đến Yên Bái ngoài check in các ruộng lúa bậc thang mùa vàng thì nên thưởng thức các món ăn đặc sản, trong đó có món xôi ngũ sắc. Xôi ngũ sắc vô cùng nổi tiếng, tiêu biểu nhất là xôi Tú Lệ chuẩn 5 vị lần lượt là xanh, đỏ, tím, vàng, trắng.. Tất cả không phải là phẩm màu mà hoàn toàn là nguyên liệu tự nhiên, khi ăn rất mềm, mùi rất thơm và ngọt thanh, ăn vào có vị ngọt thanh.

Thông thường người dân sẽ ăn cùng đậu phộng giã nhỏ hay nước cốt dừa béo ngậy. Điều này càng khiến món ăn trở lên thơm ngon và bắt vị, ăn một lại muốn ăn hai.