Lấy khoa học công nghệ làm nền tảng, TP.HCM nâng chất nông thôn mới

Trong tiến trình xây dựng nông thôn mới theo hướng hiện đại và bền vững, TP.HCM chú trọng lấy khoa học - công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực công nghệ cao làm nền tảng.

Từ các chương trình đào tạo nghề nông nghiệp, chuyển giao công nghệ đến triển khai Kế hoạch 985 về khoa học và công nghệ, nông thôn Thành phố đang từng bước chuyển mình, không chỉ đổi thay phương thức sản xuất mà còn nâng cao chất lượng nhân lực.

Thành quả từ đào tạo và ứng dụng khoa học công nghệ trong nông thôn mới

Năm 2024 được xem là một dấu mốc rõ nét trong công tác đào tạo nghề và phát triển nguồn nhân lực nông nghiệp công nghệ cao tại TP.HCM. Trong khuôn khổ thực hiện Quyết định số 1719/QĐ-UBND, Thành phố đã tổ chức 99 lớp đào tạo nghề nông nghiệp cho 3.992 lao động nông thôn, vượt 133% so với kế hoạch đề ra.

Hơn 2.600 lao động được đào tạo có chứng chỉ nghề, trong khi 1.350 lao động tham gia các lớp đào tạo ngắn hạn, tập trung vào kỹ năng thực hành, phục vụ trực tiếp cho sản xuất nông nghiệp tại địa phương.

Song song với đào tạo nghề cơ bản, TP.HCM đặc biệt chú trọng đào tạo nguồn nhân lực nông nghiệp công nghệ cao. Trong năm 2024, Thành phố đã tổ chức 102 lớp đào tạo ngắn hạn dưới 3 tháng, trang bị năng lực thực hành cho 3.063 học viên là lao động nông thôn trong các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản ứng dụng công nghệ cao, công nghệ tiên tiến.

Cách tiếp cận “cầm tay chỉ việc”, gắn đào tạo với mô hình sản xuất cụ thể đã giúp người học nhanh chóng áp dụng kiến thức vào thực tiễn, tạo ra hiệu quả rõ rệt.

Cùng với đó, công tác bồi dưỡng, cập nhật kiến thức cho người dân và cán bộ cơ sở được triển khai thường xuyên. Hơn 1.000 người dân được nâng cao kiến thức, kỹ năng nghề trong lĩnh vực nông nghiệp, trong khi Hội Nông dân Thành phố tổ chức 67 lớp tập huấn cho 4.482 cán bộ, hội viên, tập trung vào các nội dung mới như: Chuyển đổi số trong quảng bá và tiêu thụ nông sản; Kinh tế số trong sản xuất nông nghiệp; Xúc tiến thương mại; Du lịch cộng đồng và nông dân khởi nghiệp. Đây là những nội dung phản ánh rõ xu hướng phát triển của nông thôn mới trong bối cảnh kinh tế số và hội nhập.

Ở cấp độ chuyên sâu hơn, hoạt động chuyển giao công nghệ và tiến bộ khoa học kỹ thuật hiện đại được đẩy mạnh. Thành phố đã tổ chức các chương trình chuyển giao công nghệ cho 424 cán bộ quản lý, cán bộ nghiên cứu và kỹ thuật viên trong các lĩnh vực công nghệ sinh học nông nghiệp, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và công nghệ 4.0. Lực lượng này đóng vai trò hạt nhân, lan tỏa tri thức và công nghệ mới đến các hợp tác xã, tổ hợp tác và hộ sản xuất nông nghiệp.

Bên cạnh đào tạo trong nước, TP.HCM cũng chủ động mở rộng tầm nhìn quốc tế cho đội ngũ làm nông nghiệp công nghệ cao. Trong năm 2024, Ban Quản lý Khu Nông nghiệp Công nghệ cao đã tổ chức các đoàn xúc tiến đầu tư, học tập kinh nghiệm tại New Zealand, Đài Loan và các nước châu Âu như Pháp, Ý.

Thông qua các chuyến công tác này, Thành phố tiếp cận các quy trình sản xuất nông nghiệp bền vững, mô hình nông nghiệp thông minh và kinh nghiệm hỗ trợ khởi nghiệp. Đồng thời tăng cường kết nối với các viện, trường và doanh nghiệp trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt ở các lĩnh vực như kỹ sư nông nghiệp và bác sĩ thú y.

Định hướng khoa học công nghệ cho nông thôn mới TP.HCM đến năm 2025

Những thành quả đạt được trong năm 2024 được đặt trong tổng thể triển khai Kế hoạch số 985/KH-UBND ngày 20/3/2023 của UBND TP.HCM về thực hiện Chương trình khoa học và công nghệ phục vụ xây dựng nông thôn mới đến năm 2025. Đây là văn bản mang tính định hướng dài hạn, xác lập vai trò trung tâm của khoa học và công nghệ trong phát triển nông thôn Thành phố.

Kế hoạch 985 đặt ra các chỉ tiêu cụ thể, trong đó nhấn mạnh yêu cầu tối thiểu 70% các mô hình khoa học công nghệ được tiếp tục triển khai và nhân rộng, đồng thời ít nhất 80% mô hình phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn phải có sự liên kết đa ngành, liên kết theo chuỗi giá trị và hợp tác công tư. Những chỉ tiêu này cho thấy Thành phố không chỉ chú trọng số lượng mô hình, mà đặt nặng chất lượng, tính lan tỏa và khả năng duy trì bền vững.

Về nhiệm vụ và giải pháp, Kế hoạch 985 xác định rõ việc hoàn thiện cơ chế, chính sách khoa học và công nghệ là khâu then chốt. Việc rà soát, điều chỉnh các chính sách hỗ trợ nhằm khuyến khích doanh nghiệp, tổ chức kinh tế đầu tư vào khoa học công nghệ tại khu vực ngoại thành được coi là điều kiện tiên quyết để tránh trùng lắp, lãng phí nguồn lực và nâng cao hiệu quả thực thi Chương trình nông thôn mới.

Kế hoạch cũng nhấn mạnh nghiên cứu và ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong phát triển hạ tầng nông thôn bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo đảm an ninh nguồn nước và bảo vệ môi trường. Đây là những vấn đề có ý nghĩa sống còn đối với nông thôn TP.HCM trong bối cảnh đô thị hóa nhanh và tác động ngày càng rõ nét của biến đổi khí hậu.

Đặc biệt, Kế hoạch 985 coi việc xây dựng các mô hình nông thôn mới dựa trên ứng dụng khoa học và công nghệ là hướng đi trọng tâm. Từ chuyển giao kết quả nghiên cứu, xây dựng mô hình trình diễn đến phát triển du lịch cộng đồng, du lịch nông thôn gắn với bảo tồn giá trị văn hóa bản địa, khoa học công nghệ được xác định là “chất xúc tác” để nâng cao giá trị kinh tế và xã hội của nông thôn.

Cùng với đó, công tác truyền thông và nâng cao nhận thức xã hội về khoa học công nghệ phục vụ xây dựng nông thôn mới được đặt ở vị trí quan trọng. Việc đa dạng hóa hình thức tuyên truyền, phổ biến kiến thức khoa học kỹ thuật và quảng bá các mô hình hiệu quả không chỉ giúp người dân tiếp cận công nghệ mới, mà còn tạo sự đồng thuận xã hội – yếu tố quyết định thành công của Chương trình.

Trong tổng thể đó, Kế hoạch 985 đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển nông thôn mới của TP.HCM. Trong đó, việc phát triển dựa trên tri thức, công nghệ và con người, hướng tới một nông thôn hiện đại, năng động và bền vững là trọng tâm.

×