Nhạc Việt không chỉ Bắc Bling của Hòa Minzy

Những ngày qua, Bắc Bling - sản phẩm âm nhạc mới nhất của ca sĩ Hòa Minzy đã tạo nên một "cơn địa chấn" trên các nền tảng trực tuyến. MV nhanh chóng lọt Top 4 MV được xem nhiều nhất trên thế giới trong 24h và 10 triệu view sau 3 ngày phát hành. Và dĩ nhiên, MV cũng chiếm thế thượng phong ở bảng xếp hạng của các trang nghe nhạc trực tuyến.

Khách quan mà nói, âm nhạc của Bắc Bling không quá xuất sắc nếu đặt cạnh những ca khúc gây sốt trước đây. Tuy nhiên, sự sáng tạo trong cách thể hiện của sản phẩm này lại là điều đáng nể. Đáng nể hơn khi sự sáng tạo này dựa trên nền tảng cốt lõi là văn hóa dân tộc, bao gồm cả văn hóa vật thể và phi vật thể.

Từ chùa Dâu, đền Đô, đền Bà Chúa Kho, làng gốm Phù Lãng, đê Hữu Chấp, nhà hát Quan họ, tranh Đông Hồ… đến hội Lim, quan họ Bắc Ninh, nụ cười "tỏa nắng" của cụ bà có hàm răng đen… Cả việc mời nghệ sĩ Xuân Hinh "bắn rap" cùng Tuấn Cry. Tất cả đều là niềm tự hào, là bản sắc văn hóa, là hồn cốt của đất và người Bắc Ninh.

Sự cộng hưởng của các yếu tố này đã dấy lên rất nhiều niềm tự hào và tạo nên một hiệu ứng mang tính lan tỏa. Hơn ai hết, những người con của đất Bắc Ninh "nở mũi" trước tiên khi bao nhiêu cái hay cái đẹp của quê hương đã được quảng bá hết sức sinh động.

Thực tế, Hòa Minzy không phải là người đầu tiên thực hiện một sản phẩm âm nhạc lấy chất liệu từ văn hóa truyền thống. Trước đó, Hoàng Thùy Linh từng khai thác chất liệu văn hóa dân gian để đưa vào Để Mị nói cho mà nghe, Tứ phủ, Duyên âm, Gieo quẻ, Kẻ cắp gặp bà già… Riêng với Kẻ cắp gặp bà già, đạo diễn Kawaii Tuấn Anh đã tái hiện 5 họa phẩm nổi tiếng của tranh Đông Hồ và tranh Hàng Trống. Trang phục cũng có nhiều điểm giống cổ phục thời Lê sơ. MV Tứ phủ cũng miêu tả Thoải cung với hình ảnh Cô Bơ vốn rất gần gũi trong đạo Mẫu; Duyên âm lại tái hiện một số trò chơi dân gian bịt mắt đập niêu, kéo co...

Ca sĩ Hà Myo cũng từng gây ấn tượng mạnh với MV Đập nàng Khọt khi kết hợp một bài dân ca Mường với rap bằng tiếng Mường và âm nhạc điện tử. Nữ ca sĩ lựa chọn Hòa Bình - tỉnh có người Mường sống đông nhất cả nước để thực hiện các cảnh quay. Bản Giang Mỗ - một bản làng Mường cực đẹp, Bảo tàng Không gian văn hóa Mường, Bảo tàng Di sản văn hóa Mường, ruộng bậc thang, trang phục người Mường… tất cả những gì đặc sắc nhất của vùng đất này đều được đưa vào MV một cách đầy sáng tạo và thú vị.

Ngoài Hòa Minzy, Hoàng Thùy Linh, Hà Myo… còn có rất nhiều ca sĩ khác như Bích Phương, Đức Phúc, Chi Pu, Quách Mai Thy… đều có những sản phẩm âm nhạc đầy sáng tạo dựa trên văn hóa truyền thống hoặc đưa vẻ đẹp của di sản văn hóa vào từng khuôn hình.

Công nghiệp văn hóa và sứ mệnh tạo ra giá trị lan tỏa

Chia sẻ với Dân Việt, nhà nghiên cứu âm nhạc Nguyễn Quang Long cho rằng, anh rất ủng hộ các nghệ sĩ trẻ nỗ lực khai thác văn hóa - nghệ thuật truyền thống và biến những cái hay cái đẹp của truyền thống thành chất liệu để đưa vào các sản phẩm của mình.

Điều này, không chỉ đơn thuần dừng ở việc quảng bá văn hóa đất và người của mỗi vùng quê hoặc lan tỏa niềm tự hào dân tộc mà còn tăng tính đại chúng cho những sản phẩm âm nhạc mới. Nói cách khác là đưa âm nhạc của người trẻ đi vào đời sống một cách mềm mại nhất, sinh động nhất.

"Xu hướng này có tác động tích cực đến nhiều yếu tố, nó giúp lan tỏa những giá trị tốt đẹp đến với mọi người, giúp những người trẻ biết đến và từ đó có thể sẽ có những người tìm hiểu sâu hơn về những giá trị truyền thống mà trong tác phẩm âm nhạc giải trí nhắc tới.

Quan trọng hơn, nó góp phần quảng bá nét đẹp, hình ảnh quê hương, vùng đất gắn liền với những đặc trưng riêng có. Qua đó góp phần thúc đẩy sự phát triển của du lịch.

Riêng với âm nhạc, việc các bạn trẻ khai thác yếu tố truyền thống như vậy góp phần tạo nét riêng cho nhạc đại chúng Việt. Và có thể từ đây, sẽ có những tác phẩm có chất lượng, phù hợp với thẩm mỹ của khán giả trẻ không chỉ trong nước, có đủ sức hấp dẫn với các bạn trẻ trong khu vực.

Tóm lại, nhìn từ những sản phẩm cụ thể gần đây tạo được sức lan tỏa mạnh mẽ sẽ thấy đó chính là gợi mở cho chúng ta thêm tự tin về một nền công nghiệp văn hóa trong tương lai, trong đó trọng điểm là âm nhạc và du lịch", nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Long nói.

Tiến sĩ, Nghệ sĩ Nhân dân Thanh Ngoan bày tỏ với Dân Việt rằng, nếu chị cũng được các ca sĩ mời "bắn rap" như nghệ sĩ Xuân Hinh (trong MV Bắc Bling của Hòa Minzy), hát cải lương như Nghệ sĩ Nhân dân Bạch Tuyết (trong MV Về nghe mẹ ru của Hoàng Dũng)… thì chị cũng sẵn sàng tham gia. Bởi đó không chỉ là việc tiếp sức cho giới trẻ mà còn là chung tay để lan tỏa văn hóa dân tộc, nghệ thuật truyền thống. Nghệ sĩ Nhân dân Thanh Ngoan cũng tin rằng, đã đến lúc các ca sĩ trẻ có thể tạo ra những sản phẩm âm nhạc có sức lan tỏa để tham gia phát triển công nghiệp văn hóa.

"Với tầm nhìn của một nghệ sĩ biểu diễn, một nhà nghiên cứu và nhà quản lý… tôi thấy tiềm năng để phát triển công nghiệp văn hóa trong giới trẻ là rất lớn. Bắc Bling của Hòa Minzy mới đây là một ví dụ mang tính thực chứng. Sản phẩm âm nhạc được xây dựng trên nền tảng cốt lõi là những giá trị văn hóa truyền thống và các danh thắng quê hương sẽ góp phần quảng bá tiềm năng du lịch rất hiệu quả. Sự quảng bá này vừa tạo hiệu ứng lan tỏa, vừa mang tính bền vững.

Tôi nghĩ, bất kỳ ca sĩ trẻ nào cũng đều có thể làm được điều này và bất kỳ vùng quê nào cũng đều có những nét đặc sắc riêng có. Những vẻ đẹp đó là nguồn tài nguyên khổng lồ để đưa vào nghệ thuật. Tuy nhiên, sáng tạo thế nào, đầu tư ra sao, chiến lược được tính toán khôn khéo thế nào… lại là một bài toán. Và không phải ai cũng có thể giải bài toán đó đúng phương trình", Nghệ sĩ Nhân dân Thanh Ngoan nói.

Nghệ sĩ Nhân dân Thanh Ngoan cũng nhấn mạnh, sự bùng nổ của nhiều xu hướng âm nhạc càng gắn trách nhiệm của ca sĩ, nghệ sĩ với việc tạo ra những giá trị mang tính lan tỏa. Nghĩa là bắt buộc sản phẩm âm nhạc phải có gì đó đặc sắc mới đi được vào đời sống, tiệm cận với đại chúng. Muốn làm được điều đó, âm nhạc không thể tách rời khỏi những giá trị truyền thống, những giá trị cốt lõi…

×