Bình luận
0
Đồng bào Chăm là một cộng đồng dân tộc thiểu số sinh sống rất lâu đời ở Bình Thuận. Trong suốt chiều dài lịch sử, họ đã sáng tạo ra nhiều giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể mang bản sắc riêng biệt, đặc sắc, góp phần làm phong phú, đa dạng nền văn hóa Bình Thuận và đất nước.
Mới đây, khi Linga vàng được công nhận là Bảo vật quốc gia lại càng làm phong phú hơn bộ sưu tập các di sản văn hóa của người Chăm tại Bình Thuận.
Năm 2013 - 2014, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bình Thuận phối hợp Viện Khoa học Xã hội vùng Nam Bộ tổ chức khai quật khảo cổ tại khuôn viên nhóm đền tháp Chăm Pô Dam, thuộc thôn Lạc Trị, xã Phú Lạc, huyện Tuy Phong.
Đặc biệt, nơi đây phát hiện Linga vàng và nhiều hiện vật khác có giá trị như bệ yoni, bàn nghiền; các loại nhạc khí như, chuông, chũm choẹ, lục lạc, nhẫn mưta, gương đồng, rìu, giáo cùng lượng lớn ngói lợp và nhiều di vật gốm vỡ ra từ các loại vật dụng (bình, hũ, tô, chén, đĩa, nồi…).
Các hiện vật này góp phần khẳng định thêm giá trị lịch sử, văn hóa, tôn giáo, tín ngưỡng thờ sinh thực khí của người Chăm tại di tích tháp Pô Dam.
Linga vàng được tìm thấy có niên đại khoảng thế kỷ VIII-IX, là hiện vật gốc độc bản, quý hiếm, có hình thức độc đáo, giá trị về lịch sử, văn hóa, thẩm mỹ.
Linga là biểu tượng của sự sinh sôi nảy nở của vạn vật và muôn loài, được chế tác rất đặc biệt, có trọng lượng 78,36 gram, với tỉ lệ vàng chiếm 90,4% và 9,6% còn lại là bạc, đồng.
Linga vàng được Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia xem xét, thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ công nhận bảo vật quốc gia. Ngày 18/1/2024, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 73/QĐ-TTg về việc công nhận bảo vật quốc gia đợt 12 - năm 2023. Trong số 29 bảo vật quốc gia được công nhận đợt này, có Linga vàng tỉnh Bình Thuận.
Sư cả Thường Xuân Hữu, Chủ tịch Hội đồng chức sắc Bàlamôn giáo tỉnh Bình Thuận cho biết, việc Linga vàng được công nhận là bảo vật quốc gia có ý nghĩa rất lớn, không chỉ mang tinh thần tự hào dân tộc, khích lệ bà con mà còn giáo dục các thế hệ người Chăm biết trân trọng giá trị truyền thống của dân tộc.
Theo nhà sưu tầm cổ vật Nguyễn Ngọc Ẩn, Linga vàng có ý nghĩa sâu sắc và đặc biệt đối với người Chăm. Không chỉ độc đáo về chế tác, độc bản mà nơi phát hiện Linga vàng cũng rất đặc biệt. Thông thường tháp Chăm sẽ nằm ở hướng Đông nhưng riêng tháp Pô Dam nằm ở hướng Nam; các di tích tháp Chăm thường ở trên núi, Pô Dam lại nằm dưới chân núi.
Đặc biệt nhất, Linga vàng được phát hiện có từ thế kỷ thứ VIII - IX, đây là thời kỳ rực rỡ của văn hóa Chăm với chất liệu vàng chiếm hơn 90% vàng ròng. Đây là Linga vàng đầu tiên trên thế giới cách đây 1.200 năm mà các nghệ nhân đã làm được.
Ông Bùi Thế Nhân, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Thuận cho biết, hiện vật Linga bằng vàng được phát hiện ngay trong địa tầng trong quá trình khai quật khảo cổ, chứa đựng những thông tin khoa học quan trọng, có giá trị lớn đối với công tác nghiên cứu và nhận thức các vấn đề về văn hóa - lịch sử liên quan đến di tích Pô Dam nói riêng, văn hóa Chăm nói chung.
Bảo vật quốc gia Linga vàng là tư liệu khoa học quan trọng không chỉ đối với khảo cổ học mà còn có giá trị lớn trong nghiên cứu lịch sử, văn hóa, mỹ thuật, tôn giáo, kỹ thuật luyện kim, nghề kim hoàn… của cộng đồng người Chăm trước đây.
Việc bảo vật Linga được phát hiện mang dấu ấn của lịch sử, văn hóa và đời sống của trên 40.000 người Chăm đang sinh sống tại các địa phương trong tỉnh Bình Thuận.
Theo ông Bùi Thế Nhân, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Thuận để quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị bảo vật quốc gia Linga vàng, thời gian tới, Sở đẩy mạnh tuyên tuyền, quảng bá nâng cao nhận thức trong cán bộ, đảng viên, nhân dân về giá trị, ý nghĩa, tầm quan trọng của bảo vật quốc gia. Qua đó, nâng cao trách nhiệm trong phối hợp thực hiện bảo vệ, gìn giữ và phát huy giá trị bảo vật quốc gia. Đồng thời, Sở tăng cường quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị bảo vật quốc gia Linga vàng thông qua trưng bày, triển lãm, quảng bá lên trang web, phương tiện thông tin truyền thông để tuyên truyền, quảng bá di sản văn hóa, bảo vật quốc gia, đáp ứng nhu cầu tham quan, nghiên cứu, tìm hiểu của nhân dân, du khách.
Bảo vật quốc gia Linga bằng vàng ròng của tỉnh Bình Thuận có niên đại khoảng thế kỷ VIII - IX, là hiện vật gốc độc bản, quý hiếm, có hình thức độc đáo, có giá trị về lịch sử, văn hoá, thẩm mỹ. Ảnh: Nguyễn Thanh/TTXVN.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Chí Hoàng, Ủy viên Hội đồng di sản văn hóa quốc gia đánh giá, Bình Thuận là nơi lưu giữ rất nhiều hiện vật, cổ vật, tài liệu có giá trị về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật của người Chăm. Tỉnh hiện có 2 di sản vật thể có giá trị lớn là kiến trúc tháp Pô Sah Inư và tháp Pô Dam.
Tỉnh còn có hệ thống các di sản văn hóa phi vật thể như, lễ hội Katê, kỹ thuật làm gốm truyền thống… cùng với đó là hệ thống văn hóa gắn liền với đời sống của cộng đồng Chăm. Đây là lợi thế rất mạnh của Bình Thuận trong bảo tồn, khai thác và phát huy các giá trị văn hóa vào phát triển du lịch.
Bình Thuận hiện có 4 di sản văn hóa được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Hai trong số đó là di sản văn hóa của đồng bào Chăm. Việc bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa Chăm luôn được Bình Thuận quan tâm, làm phong phú, đa dạng nền văn hóa mà còn thúc đẩy du lịch địa phương.
Từ năm 2010, Trung tâm trưng bày Văn hóa Chăm tỉnh Bình Thuận đi vào hoạt động đã khảo sát, nghiên cứu về nền văn hóa Chăm và văn hóa các dân tộc khác có liên quan qua sự tiếp biến, giao lưu văn hóa qua các thời kỳ.
Đến nay, nơi đây lưu giữ hơn 1.500 hiện vật, cổ vật và 5 bộ thư tịch cổ có giá trị về niên đại lịch sử, phản ánh rõ nét đời sống tinh thần, vật chất của dân tộc Chăm xưa và nay.
Thời gian qua, Bình Thuận tập trung xây dựng tour, tuyến du lịch kết nối từ Trung tâm Trưng bày văn hóa Chăm gắn với các di tích, Kho mở Hoàng tộc Chăm, làng gốm Bình Đức với các danh lam thắng cảnh tạo sức hút mới thu hút du khách.
Bình Thuận tăng cường giới thiệu di sản văn hóa, văn nghệ dân gian tiêu biểu của người Chăm thông qua tổ chức trưng bày, giới thiệu chuyên đề văn hóa, di vật gắn với di tích, buổi biểu diễn nghệ thuật âm nhạc, dân vũ để giới thiệu rộng rãi tới công chúng, du khách.
Đồng thời, tỉnh tạo điều kiện để đội ngũ trí thức, người có uy tín, nghệ nhân người Chăm tập trung nghiên cứu và phát triển tiếng nói, chữ viết, nghề truyền thống của đồng bào…
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Chí Hoàng cho rằng, thời gian tới, Bình Thuận cần tiếp tục phát huy, làm bật lên giá trị đang có, để đón nhận sự quan tâm hơn nữa của cộng đồng, không chỉ của nhà nghiên cứu mà còn là du khách trong và ngoài nước.
Muốn như vậy, Bình Thuận cần có các giải pháp kết nối di sản, quan tâm khai thác công nghiệp văn hóa, đưa văn hóa trở thành động lực, trụ cột của sự phát triển…
Dòng chảy của tiền hôm nay (10/11) phân hóa mạnh, khi lực cầu dần rời khỏi nhóm vốn hóa lớn và chuyển hướng tìm kiếm cơ hội ở nhóm cổ phiếu vừa và nhỏ.
Chia sẻ
Trường THPT Tô Hiến Thành thông tin người đàn ông xuất hiện trong các clip không phải cán bộ nhân viên thuộc sự quản lý của ngành giáo dục, chưa từng giảng dạy tại bất kỳ cơ sở giáo dục nào. Vậy người này là ai?
Chia sẻ
Ngày 10-11-2025, tại Hà Nội, Công ty TNHH CHTLab và Công ty Cổ phần Bảo hiểm OPES (OPES) chính thức ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác triển khai chương trình Bảo hiểm cháy nổ cho sản phẩm trụ sạc xe điện EVsafe.
Chia sẻ
Tại kỳ họp thứ 6, ngày 10/11, HĐND tỉnh Đồng Nai đã thống nhất thông qua nhiều nghị quyết cầu đường quan trọng, tạo bước chuyển mạnh trong đầu tư hạ tầng giao thông vùng.
Chia sẻ
Hacker Hiếu PC đã kể lại câu chuyện cuộc đời nhiều biến cố của mình – từ đỉnh cao tội lỗi đến giây phút thức tỉnh để nhắn gửi học sinh thông điệp về lòng biết ơn, sự lương thiện và trách nhiệm trong thế giới số.
Chia sẻ
Bộ Chính trị quyết định điều động, chỉ định ông Nguyễn Đức Trung, Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và giữ chức Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội.
Chia sẻ
Từ phong trào “Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi”, xã Ea Knuếc (Đắk Lắk) đã vươn mình mạnh mẽ, trở thành điểm sáng nông thôn mới kiểu mẫu. Trên vùng đất từng thuần nông nay là những vườn sầu riêng trĩu quả, biểu tượng cho tinh thần đổi mới, đoàn kết và khát vọng làm giàu bền vững của người nông dân Tây Nguyên.
Chia sẻ
Đảm bảo món ăn dân dã này sẽ khiến cả nhà khen ngợi vì cách nấu ngon, hương vị đậm đà, trôi cơm bất ngờ.
Chia sẻ
Khoán 100 (năm 1981) và Khoán 10 (năm 1988) trong nông nghiệp đã mở đầu cho bước chuyển căn bản trong cơ chế quản lý, khơi dậy tiềm năng của người nông dân. Nông nghiệp Việt Nam dần thoát khỏi thời kỳ đói nghèo, hướng tới tự chủ và bảo đảm an ninh lương thực quốc gia. Từ những chính sách đột phá đó, sau hơn 40 năm, Việt Nam đã vươn lên trở thành cường quốc xuất khẩu nông sản.
Chia sẻ
Với những thành tích xuất sắc và đóng góp trong nhiều lĩnh vực, Tập đoàn BRG vinh dự là tập đoàn kinh tế duy nhất của TP. Hà Nội được Chính phủ trao tặng Cờ Thi đua năm 2024.
Chia sẻ
Sau đợt mưa lũ kéo dài khiến tuyến đường vào làng ông Yên – ông Ngọc (xã Trà Leng, TP Đà Nẵng) bị sạt lở nghiêm trọng, cô lập 84 hộ dân nhiều ngày liền, chính quyền địa phương đã khẩn trương khảo sát, triển khai làm đường tạm để sớm nối lại giao thông, đảm bảo đời sống cho người dân.
Chia sẻ
Quân đội Ukraine mặc thường phục để thoát khỏi vòng vây ở Krasnoarmeysk (Ukraine gọi là Pokrovsk) và Dimitrov - người đứng đầu Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) Denis Pushilin cho biết.
Chia sẻ
Hội đồng trường của trường phổ thông tư thục là tổ chức quản trị nhà trường, thực hiện quyền đại diện cho nhà đầu tư và các bên có lợi ích liên quan, chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện quyết định của nhà đầu tư. Vậy Chủ tịch hội đồng quản trị trường THPT là chức danh gì, có nhiệm vụ gì trong Hội đồng trường?
Chia sẻ
Sắc đỏ tiếp tục bao trùm nhóm cổ phiếu bất động sản trong phiên giao dịch đầu tuần 10/11 khi áp lực bán mạnh lan rộng. Nhiều mã đầu ngành như VHM, VRE, NVL lao dốc, kéo VN-Index giảm hơn 18 điểm, phản ánh tâm lý thận trọng của nhà đầu tư.
Chia sẻ
Hai tài xế cùng hãng công nghệ xảy ra mâu thuẫn khi lưu thông trên đường Cổ Linh, Hà Nội, dẫn đến ẩu đả khiến một người bị chảy máu miệng.
Chia sẻ
Sáng 09/11/2025, tại Pickleball Bồ Đề (số 237 Phú Viên, quận Long Biên cũ của TP Hà Nội) đã diễn ra giải Pickleball CEO 2025 tranh Cúp Hermod lần thứ I - năm 2025 với sự tham gia của nhiều Founder (nhà sáng lập), các CEO và văn nghệ sĩ KOL nổi tiếng, Nhà báo từ các địa phương trên toàn quốc.
Chia sẻ
Nghệ sĩ Nhân dân Thanh Huyền, nữ ca sĩ đầu tiên được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân là vợ cố Nghệ sĩ Nhân dân Thanh An - người đứng sau nhiều bộ phim tài liệu nổi tiếng như "Ngọn đèn cửa biển", "Những bài ca từ chiến hào"...
Chia sẻ
UBND tỉnh Quảng Trị vừa bố trí 12,8 tỷ đồng để nâng cấp tuyến đường liên thôn Tiên Mỹ 2 – Thủy Ba Hạ (xã Vĩnh Thủy) đang xuống cấp nghiêm trọng, chi chít “ổ voi, ổ trâu”. Trước đó, Báo Dân Việt phản ánh tình trạng xuống cấp, gây khó khăn cho việc đi lại và mất an toàn giao thông cho người dân.
Chia sẻ
Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Phạm Anh Tuấn kêu gọi toàn tỉnh chung tay khắc phục hậu quả cơn bão số 13 (Kalmaegi), sau khi trận “siêu” cuồng phong khiến hơn 50.200 căn nhà dân bị tốc mái, đổ sập. Ông kêu gọi, nhân dân Gia Lai nêu cao tinh thần tự lực, tự cường, đoàn kết giúp nhau sửa nhà, khôi phục sản xuất, không trông chờ, ỷ lại.
Chia sẻ
Sân vận động Cần Thơ từng được biết đến là lớn nhất Việt Nam với sức chứa lên đến khoảng 50.000 chỗ ngồi, vượt sân Mỹ Đình. Mới đây, Sở Xây dựng đã đề xuất di dời sân vận động Cần Thơ này đến nơi khác.
Chia sẻ
Nhận định về con người Quảng Ngãi, các sử gia Triều Nguyễn trong Đại Nam nhất thống chí viết: “Đất bạc, người chăm, tính tằn tiện không xa hoa”.
Chia sẻ
Ủy ban châu Âu (EC) đã cảnh báo rằng các quốc gia thành viên EU sẽ đối mặt với tình trạng thâm hụt và nợ công phình to nếu không đồng ý dùng tài sản Nga bị đóng băng làm tài sản thế chấp để tài trợ cho Ukraine, theo một tài liệu mà Financial Times (FT) tiếp cận được.
Chia sẻ
Nhiều người dân mua nhà ở xã hội hay nhà chưa đủ điều kiện chuyển nhượng bằng giấy tay nhưng vẫn mong muốn được đăng ký thường trú. Tuy nhiên, theo quy định hiện hành, việc mua bán bằng giấy tay không làm phát sinh quyền sở hữu hợp pháp, nên người mua không thể đăng ký thường trú theo diện chủ sở hữu.
Chia sẻ
Giá vàng hôm nay chiều 10/11, vàng SJC và nhẫn cùng tăng vọt trong ngày đầu tuần. Nhiều cửa hàng vàng vừa mở bán đã hết, trong khi giá chợ đen đã tăng mạnh trở lại.
Chia sẻ
Theo bản tin bão mới nhất từ Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, bão số 14 FUNG-WONG dự báo sẽ chuyển hướng Bắc Đông Bắc, đổ bộ vào khu vực đảo Đài Loan. Dự báo bão sẽ tăng tốc sau khi suy yếu xuống thành áp thấp.
Chia sẻ
Ngày càng nhiều vi phạm giao thông được ghi nhận qua hệ thống camera giám sát. Tuy nhiên, không phải chủ xe nào cũng biết mình bị “phạt nguội” cho đến khi bị từ chối đăng kiểm. Tình huống này đang xảy ra thường xuyên hơn, khiến nhiều người mất thời gian, công sức và tốn thêm chi phí xử lý…
Chia sẻ
Tính đến 7h00 ngày 10/11/2025, Tổng công ty Điện lực miền Trung (EVNCPC) đã khôi phục, cấp điện trở lại cho 1.395.218 khách hàng, đạt 84,4% tổng số khách hàng bị ảnh hưởng bởi bão số 13 (Kalmaegi).
Chia sẻ
Huyền thoại Wushu Việt Nam cùng Đại tá, Nghệ sĩ Nhân dân là giám đốc tham gia bộ phim do Johnny Trí Nguyễn làm đạo diễn hành động.
Chia sẻ
Dự kiến trong 10 ngày, TAND TP Hà Nội sẽ xét xử cựu Phó chánh án TAND cấp cao tại Đà Nẵng cùng 27 bị cáo khác với cáo buộc tham gia hàng loạt vụ hối lộ để “chạy án”, can thiệp quyết định của cơ quan tư pháp.
Chia sẻ
HLV thể lực Rafael Vieira Bispo vừa thông báo đã đạt được thỏa thuận gia nhập CLB Manama của giải VĐQG Bahrain. Trước đó, vị chuyên gia thể lực người Brazil này đã xác nhận chia tay CLB Công an TP.HCM.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Hồng Hiếu 
