BHXH TP.HCM đang "gánh" hơn 500 tỷ nợ khó đòi

Tính đến đầu tháng 11/2020, số nợ BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) mà các doanh nghiệp trên địa bàn TP.HCM còn nợ là 4.327 tỷ đồng (trong đó 1.153 tỷ đồng nợ dưới 1 tháng, 2.274 tỷ đồng nợ trên 3 tháng). 

Đáng chú ý, trong số 2.274 tỷ đồng nợ trên 3 tháng có 523 tỷ đồng là nợ khó đòi (do các doanh nghiệp đã giải thể, mất tích, chủ doanh nghiệp bỏ trốn...).

Ông Nguyễn Quốc Thanh - Phó Giám đốc BHXH TP.HCM cho biết, dịch Covid-19 làm ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nhiều, trong đó nhất là các ngành như may mặc, hàng không, dịch vụ nhà hàng khách sạn…, gây ảnh hưởng đến việc đóng BHXH của các doanh nghiệp. Ngoài ra, vẫn có một số doanh nghiệp cố tình trốn đóng, chậm đóng,  tình trạng này diễn ra khá phổ biến từ trước đến nay, trong khi nhân sự của cơ quan BHXH tương đối mỏng, việc thanh kiểm tra hạn chế, các biện pháp chế tài của BHXH chưa đủ sức răn đe các doanh nghiệp cố tình vi phạm BHXH, BHYT... Ý thức trách nhiệm của người sử dụng lao động còn hạn chế, nhất là khu vực ngoài quốc doanh, các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ.

BHXH TP.HCM đã thống kê được 325 doanh nghiệp nợ đóng BHXH trên 1 tỷ đồng, trong số đó có những doanh nghiệp nợ với số tiền lớn như: Công ty cổ phần dịch vụ Bưu chính Viễn thông Sài Gòn nợ 32 tỷ đồng, Công ty TNHH Yujin Vina nợ 23 tỷ đồng, Công ty cổ phần Vận tải - dầu khí Việt Nam nợ 16 tỷ đồng, Công ty cổ phần thương mại - dịch vụ Thiếu Nhi Mới nợ gần 17,5 tỷ đồng...

Cơ quan BHXH đã có các phương án thu hồi nợ đối với các doanh nghiệp nợ đóng BHXH. Đối với doanh nghiệp nợ 3 tháng, BHXH gửi thư mời lên để lập biên bản yêu cầu doanh nghiệp trích nộp BHXH theo đúng thời hạn quy định. 

Các đơn vị nợ 6 tháng với mức nợ lớn từ 300 triệu trở lên thì định kỳ cơ quan BHXH đều đăng tải thông tin trên trang web của BHXH TP, thanh tra đột xuất đối với các đơn vị có dấu hiệu trốn nợ hoặc cố tình chậm đóng.

Hiện nay, BHXH phối hợp với báo chí để đăng tải các đơn vị nợ từ 6 tháng với số nợ từ 1 tỷ đồng trở lên, phối hợp với thanh tra lao động, UBND xã phường xác định tình trạng hoạt động của doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nợ ảo, tức là thành lập rồi kê khai, không nộp và sau đó biến mất, để đảm bảo giảm số nợ ảo này đi.

Ngoài ra, định kỳ phối hợp với Ban quản lý các khu công nghiệp, khu chế xuất ở thành phố để làm việc với các doanh nghiệp, lập biên bản đôn đốc thu nợ theo quy định. Phối hợp với cơ quan thuế nợ 3 tháng 100 triệu đồng trở lên để cơ quan thuế lên kế hoạch vừa thanh tra thuế vừa thanh tra BHXH.

Ông Thanh cho biết, đối với các đơn vị chây ì, hiện nay, BHXH TP sau khi xử lý thanh tra mà vẫn tiếp tục vi phạm thì chuyển hồ sơ sang công an kiến nghị khởi tố về tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN theo điều 216 Bộ Luật hình sự.

BHXH đã chuyển 75 hồ sơ sang cơ quan công an với tổng số tiền nợ 152,5 tỷ đồng. 59/75 đơn vị có phản hồi từ cơ quan điều tra để thu thập thêm thông tin, 4 đơn vị khắc phục hoàn toàn số nợ với số tiền 1,3 tỷ đồng.

Ông Thanh thẳng thắn nhận định: "Từ năm 2018, BHXH TP.HCM là đơn vị tiên phong trong các hoạt động phối hợp, đề xuất xử lý và truy tố các doanh nghiệp trốn đóng BHXH với công an, viện kiểm sát, tòa án theo Ðiều 216 Bộ Luật hình sự. Tuy nhiên, việc thực thi rất chậm, chưa có doanh nghiệp nào bị truy tố, xét xử. Chúng tôi mong muốn cơ quan công an xử lý điểm một số đơn vị để có sức răn đe rõ ràng hơn trong quá trình thực hiên Bộ Luật hình sự mới".

Các cơ quan chức năng cần phải có biện pháp ngăn chặn chủ doanh nghiệp bỏ trốn tẩu tán tài sản cũng như cần tạm hoãn xuất, nhập cảnh đối với những chủ doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT.