"Bình dân học vụ số" - Kỳ 2: “Giảng viên” Gen Z và những lớp học có 1 không 2

Radio: “Giảng viên” Gen Z và những lớp học có 1 không 2

Cô cử nhân Gen Z và lớp học "ngoài giờ"

Em Vàng Thị Dương, sinh năm 2002, vừa tốt nghiệp trường Cao đẳng Sư phạm Hà Giang. Thay vì tìm việc ở thành phố, Dương chọn quay về bản. Nhưng em không "gõ đầu trẻ", mà đi học thêm nghề... cắt tóc, gội đầu, massage cho du khách.

"Em kết hợp bán thêm thổ cẩm, phụ giúp gia đình, họ hàng nấu ăn, đón khách", Dương nhanh nhẹn chia sẻ.

Nhờ sự năng động và biết nắm bắt cơ hội, trung bình mỗi ngày, cô gái trẻ này có thu nhập từ 500.000 đến 1 triệu đồng. Những ngày lễ, cuối tuần đông khách, thu nhập có thể lên tới 1,5 - 2 triệu đồng.

Nhưng giá trị lớn nhất của Dương không chỉ là thu nhập cá nhân. Là thế hệ Gen Z được tiếp xúc với máy tính, smartphone từ sớm, Dương trở thành "giảng viên" công nghệ cho cả bản.

"Em giúp đỡ một số hộ dân xung quanh em cách lên Facebook, TikTok để quảng bá thổ cẩm, sản vật địa phương, hướng dẫn họ cách booking (đặt phòng) cho khách du lịch. Nhờ đó, mọi người có thêm nguồn thu nhập cao hơn", Dương nói.

Những "lớp học" như thế diễn ra hàng ngày. Bên bếp lửa, sau giờ làm nương, những người cô, người bác U40, U50 lại mở điện thoại, học cách lập fanpage, cách trả lời tin nhắn của khách, cách chụp ảnh sản phẩm sao cho đẹp từ cô "giảng viên" trẻ Vàng Thị Dương hay từ chính Trưởng thôn Sình Dỉ Gai.

Từ Zalo điều hành đến máy tính cho trưởng thôn

Sự thay đổi ở Lô Lô Chải không chỉ đến từ nỗ lực tự thân của người dân. Chính quyền xã Lũng Cú đã vào cuộc quyết liệt để biến "bình dân học vụ số" thành một phong trào thực chất.

Ông Ma Doãn Khánh – Phó Chủ tịch UBND xã Lũng Cú, cho biết, xã đã cơ bản phủ sóng 4G, kể cả thôn Lô Lô Chải. "Xã đã thành lập các tổ công nghệ số xuống các thôn tuyên truyền. Riêng 2 thôn du lịch Lô Lô Chải và Thèn Pản, chúng tôi hướng dẫn bà con sử dụng app để quảng bá, phân luồng, đón khách. Nhiều hộ đã xây dựng được fanpage riêng", ông Khánh nói.

Hiện, xã có nhóm Zalo kết nối trực tiếp với 37 thôn để truyền đạt chủ trương, chính sách. Một chiến lược dài hơi hơn đang được thực hiện: trang bị máy tính cho các trưởng thôn.

"Hiện 9/37 thôn đã được cấp máy tính. Từ nay đến hết năm 2026 sẽ huy động xã hội hóa để cấp thêm, nhất là 16 thôn biên giới. Mục tiêu là ban quản lý bản phải biết cơ bản về sử dụng điện thoại thông minh, máy tính", ông Khánh khẳng định.

Thậm chí, xã đã trang bị 6 máy tính cho trường tiểu học xã Lũng Cú, dù các em chưa đến tuổi học tin học, với mục tiêu "để các cháu tiếp cận máy tính từ bé, sau này làm chủ cuộc đời mình".

Hiệu quả của "bình dân học vụ số" vượt ra ngoài phạm vi du lịch. Ông Khánh cho biết, nhờ tiếp cận được thông tin qua mạng, bà con đã học được kỹ thuật, biện pháp phòng chống dịch bệnh trong trồng trọt, chăn nuôi.

"Nhiều sản phẩm của bà con làm ra được giới thiệu trên mạng xã hội, tiêu thụ tốt hơn với giá cao hơn. Bà con cũng nắm được chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước nhanh hơn", ông Khánh đánh giá.

Chiếc điện thoại thông minh, từ một vật dụng xa xỉ, nay đã trở thành công cụ sản xuất đa năng, giúp người dân cao nguyên đá "biết cách nuôi con lợn, con gà sao không bị bệnh, biết quảng bá sản phẩm trên thị trường số".

Tất nhiên, thách thức vẫn còn. Hạ tầng sóng ở một số thôn xa vẫn còn yếu. Nhận thức của một bộ phận người dân, nhất là người lớn tuổi, vẫn cần thời gian để thay đổi.

Nhưng nhìn vào Lô Lô Chải hôm nay, từ một thôn "âm" về mọi thứ, nay đã trở thành điểm sáng du lịch cộng đồng với thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm, có thể thấy "bình dân học vụ số" chính là một trong những chìa khóa vàng.

Như lời ông Sình Dỉ Gai, "chuyển đổi số có lợi thế rất nhiều". Và những "cánh tay nối dài" như em Vàng Thị Dương đang trao cho bà con vùng cao tri thức và thông tin, giúp họ tự tin "xóa mù" công nghệ và vững bước trên con đường thoát nghèo bền vững.

Thính giả có thể nghe thêm các sản phẩm Radio Nông dân hấp dẫn khác tại đây.
Mọi thông tin góp ý, cộng tác bài vở xin gửi về địa chỉ e-mail: radionongdan@gmail.com

×