Bộ trưởng Bộ Tư pháp nói về những đại án chưa từng có tiền lệ như vụ án Trương Mỹ Lan

Nội dung này được Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh nêu tại Phiên họp thứ 49, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, khi làm rõ nội dung báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng; phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; thi hành án năm 2025.

Số lượng việc và số lượng tiền trong năm 2025 tăng đột biến

Theo ông Nguyễn Hải Ninh, so với cùng kỳ năm 2024, tỷ lệ thi hành án xong về việc giảm khoảng 6,13% và về tiền giảm 0,28% là do một số nguyên nhân. Trong đó, số lượng việc và số lượng tiền trong năm 2025 tăng đột biến so với năm trước. Cụ thể, năm 2025 lượng việc tăng tới 14.150 việc, lượng tiền tăng tới 107.966 tỷ đồng, tương ứng 50%.

Tiếp nữa là một số đại án lớn chưa từng có tiền lệ được đưa ra xét xử và có hiệu lực thi hành, ví dụ như đại án Vạn Thịnh Phát liên quan đến bà Trương Mỹ Lan có tới gần 43.000 người bị hại. Những vụ cơ quan thi hành án xử phạt tiếp tục được thi hành lên đến trên 50.000 tỷ, tài sản phải xử lý là các bất động sản lên đến con số hàng nghìn, trải dài ở rất nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước.

Ngoài ra, việc kiện toàn, sắp xếp lại chính quyền địa phương hai cấp rất mạnh mẽ. Hệ thống tổ chức bộ máy cơ quan thi hành án dân sự cũng tinh gọn, đổi mới, tác động nhất định tới việc tổ chức công việc trong một thời gian.

Cùng với đó, thực hiện Nghị định 178 của Chính phủ, số lượng công chức của hệ thống thi hành án dân sự nghỉ rất lớn. Theo Bộ trưởng Nguyễn hải Ninh, có tới 1.654 công chức trên tổng số 8.562 biên chế (chiếm gần 20%) nghỉ việc. Tình trạng này xuất phát từ khối lượng công việc lớn, áp lực, tính phức tạp và rủi ro cao. Do đây là các trường hợp nghỉ việc đúng theo tiêu chuẩn và điều kiện, việc này đã gây ảnh hưởng lớn đến nguồn nhân lực tổ chức thi hành án.

Trong bối cảnh như vậy, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh cho biết Bộ Tư pháp đã có nhiều giải pháp. Thứ nhất là hoàn thiện về thể chế, nhất là Luật Thi hành án dân sự dự kiến sẽ mở rộng việc xã hội hóa công tác này một cách hợp lý.

Thứ hai là bên cạnh việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy thì sẽ đổi mới cách thức quản lý chỉ đạo điều hành công tác thi hành án dân sự. Thứ ba là bổ sung nguồn chấp hành viên, cơ cấu lại bộ máy. Nhờ đó, mặc dù số tiền phải thi hành tăng cao nhưng giá trị tuyệt đối thi hành xong về tiền là rất cao, tăng gần 30 nghìn tỷ, tương ứng tăng 34%.

Một lần nữa nhắc đến các đại án chưa từng có tiền lệ như vụ án Vạn Thịnh Phát liên quan bà Trương Mỹ Lan và vụ án FLC liên quan ông Trịnh Văn Quyết với số lượng bị hại đặc biệt lớn, ông Nguyễn Hải Ninh cho biết đây chính là nguyên nhân số lượng đơn thư khiếu nại, tố cáo còn nhiều.

"Số lượng đơn của các bị hại kiến nghị, đề xuất liên quan công tác xét xử, thi hành án rất nhiều và phát sinh ngay từ khi tòa án chưa xét xử hoặc mới xét xử sơ thẩm", ông Ninh nói.

Tuy nhiên, theo người đứng đầu ngành Tư pháp, số vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết trực tiếp của cơ quan thi hành án lại có xu hướng giảm. Cụ thể, cụ thể 10 tháng năm 2024 là 2.039 việc, còn 10 tháng năm 2025 chỉ có 2.018 việc và tỷ lệ giải quyết đạt 98%. Với tỷ lệ giải quyết các vụ việc thuộc thẩm quyền đạt tới 95%, ngành đã góp phần quan trọng vào việc ổn định tình hình chung trong lĩnh vực thi hành án dân sự.

Kiểm soát tài sản, thu nhập chưa có nhiều chuyển biến tích cực

Trước đó, cáo cáo thẩm tra các báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, thi hành án, phòng, chống tham nhũng năm 2025; các báo cáo công tác năm 2025 của Viện trưởng VKSNDTC, Chánh án TANDTC và tổng kết công tác nhiệm kỳ QH khóa XV (2021-2026) của 2 cơ quan này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, về công tác phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm, Chính phủ đã có nhiều nỗ lực và đề ra nhiều giải pháp phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả.

Mặc dù về cơ bản các loại tội phạm và vi phạm pháp luật đều giảm so với cùng kỳ (giảm 21%); tuy nhiên một số loại tội phạm vẫn tăng như: lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, gây rối trật tự công cộng. Công tác nắm, dự báo, phân tích, “nhận diện” tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật từ cơ sở có thời điểm chưa đáp ứng, theo kịp diễn biến tình hình, nhất là tội phạm sử dụng công nghệ cao…

Về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2025, dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, nhưng một số chủ trương của Đảng về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực còn chậm được thể chế hóa. Tình trạng vi phạm về thực hiện công khai, minh bạch; trách nhiệm giải trình; định mức, tiêu chuẩn, chế độ; quy tắc ứng xử; kiểm soát tài sản, thu nhập vẫn chưa có nhiều chuyển biến tích cực…

Với tư cách cơ quan chủ trì soạn thảo giúp Chính phủ xây dựng báo cáo về công tác thi hành án, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết sẽ tiếp thu đầy đủ. Ông Ninh cũng khẳng định sẽ tiếp tục tập trung thực hiện một số giải pháp bảo đảm hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao trong năm 2025 và sẽ tiếp tục bổ sung vào báo cáo 12 tháng của Chính phủ, Bộ Tư pháp.

×