CEO Nguyễn Phương Hằng vi phạm bản quyền âm nhạc khi chế lời bài hát?

CEO Nguyễn Phương Hằng biến "Đoạn buồn đêm mưa" thành "T30 và tôi" và "Mưa An Phước"

Những ngày qua, thông tin CEO Nguyễn Phương Hằng - Tổng Giám đốc điều hành Khu du lịch Đại Nam hết án tù, trở lại với cuộc sống đời thường "chiếm sóng" rất nhiều diễn đàn. Trong đó, hình ảnh bà Nguyễn Phương Hằng đứng trước hàng nghìn người trong buổi giao lưu tối 29/9 hát ca khúc "T30 và tôi" và "Mưa An Phước" do chính bà "chế tác phần lời" trên nền nhạc bài hát "Đoạn buồn đêm mưa" của tác giả Tú Nhi (Tú Nhi là nghệ danh của danh ca Chế Linh) và nhạc sĩ Vinh Sử. Những clip ghi lại phần biểu diễn này sau đó được lan truyền chóng mặt trên các nền tảng xã hội. Thậm chí, ngay hôm sau, phần beat karaoke bài nhạc chế này cũng đã được sản xuất và tung lên mạng để mọi người có thể hát theo.

Bà Nguyễn Phương Hằng nói rằng, trong tận cùng khổ đau bà đã viết nên được những bài thơ và bài hát này. Dù có thể những bài hát này chưa hay nhưng đó là những gì thật nhất mà bà đã trải qua và muốn chia sẻ cùng mọi người.

Thực tế, bài hát "Đoạn buồn đêm mưa" có một số phận khá… đặc biệt. Bài hát này do nhạc sĩ Tú Nhi và sáng tác trước năm 1975. Bài hát này sau đó đã được ông cho phép nhạc sĩ Vinh Sử in nhạc để bán vì thấy hoàn cảnh của ông thời đó khá tội nghiệp. Tuy nhiên, mới đây, khi danh ca Chế Linh đăng tải bài hát này lên YouTube thì bị một bên đánh gậy bản quyền. Nam danh ca ngay sau đó đã lên tiếng bày tỏ sự bức xúc và quyết định thu hồi bài hát này.

"Trước năm 1975, tôi có giúp nhạc sĩ Vinh Sử lúc khó khăn, cho phép dùng bài hát "Đoạn buồn đêm mưa" in tờ nhạc để bán, giải quyết khó khăn về tài chính. Xuyên suốt từ trước 1975 đến tận bây giờ, tôi không hề đề cập gì đến quyền sở hữu hay phí tác quyền… Nhưng thời gian gần đây, có những sự tranh chấp vô lối bài hát do tôi sáng tác và chính tôi đã hát trên kênh YouTube của chính tôi, nhưng đã bị khiếu nại bởi một cơ sở khác. Họ cho rằng, họ đã sở hữu những bài hát của nhạc sĩ Vinh Sử, trong đó có bài "Đoạn buồn đêm mưa" của Tú Nhi. Vì nhạc sĩ Vinh Sử đã không còn nên với tư cách là chính chủ của bài này, tôi xin chính thức thu hồi bài hát kể trên kể từ hôm nay, để tránh mọi phiền phức không nên có", danh ca Chế Linh chia sẻ.

Nếu CEO Nguyễn Phương Hằng chưa xin phép Chế Linh thì là vi phạm bản quyền

PV Dân Việt đã liên hệ danh ca Chế Linh, danh ca cho biết, ông đang ở nước ngoài nên chưa hề biết bài hát "Đoạn buồn đêm mưa" của mình bị viết lại lời. Tuy nhiên, ông sẽ xem xét và có phản hồi sau.

Trao đổi với Dân Việt, Luật sư Phan Vũ Tuấn - Luật sư Phan Tuấn Vũ - Phó Chủ tịch Hội Sở hữu trí tuệ TP.HCM, Trưởng Văn phòng luật sư Phan Law Vietnam cho biết, hiện nay, hành vi "chế" lời bài hát xảy ra rất phổ biến. Hành vi này có thể được xem là hành vi xâm phạm quyền tài sản, quyền nhân thân của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả theo quy định tại Khoản 1, Khoản 2 Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành. Cụ thể, Khoản 4 Điều 19 Luật Sở hữu trí tuệ quy định một trong những quyền nhân thân của tác giả là "Bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm không cho người khác xuyên tạc; không cho người khác sửa đổi, cắt xén tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả".

Như vậy hành vi "chế" lời bài hát có thể được xem xét là hành vi xuyên tạc hoặc sửa đổi cắt xén tác phẩm - xâm phạm tới quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm. Do đó, người thực hiện hành vi xuyên tạc tác phẩm hoặc sửa đổi, cắt xén tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả được xác định là hành vi xâm phạm quyền nhân thân của tác giả theo quy định của pháp luật hiện hành. Cần lưu ý thêm, quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm được bảo hộ vô thời hạn, ngay cả khi tác giả đã qua đời.Ngoài ra, hành vi "chế" lời bài hát cũng có thể bị xem xét là hành vi xâm phạm quyền tài sản của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả. 

Theo quy định tại Điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ thì quyền làm tác phẩm phái sinh do tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả độc quyền thực hiện hoặc cho phép tổ chức, cá nhân khác thực hiện. Việc "chế"/viết lại lời bài hát mà không được sự đồng ý của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả thì được xác định là hành vi xâm phạm quyền tài sản của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả. Khi phát hiện bài hát của mình bị "chế" lời, tác giả chủ sở hữu quyền tác giả quyền khởi kiện yêu cầu tòa án buộc bên thực hiện hành vi xâm phạm chấm dứt hành vi xâm phạm, xin lỗi, cải chính công khai, bồi thường thiệt hại… theo quy định tại Điều 202 Luật Sở hữu trí tuệ".