Chân dung in trên tờ tiền có mệnh giá lớn nhất của Mỹ, không phải Tổng thống Hoa Kỳ, ông là ai?

Nhiều bạn đọc Việt Nam đã biết chân dung của một số vị Tổng thống Hoa Kỳ nổi tiếng được in trên các tờ tiền đô la Mỹ (USD). Tờ 1 USD in hình George Washington, vị tổng thống đầu tiên của Hợp chúng quốc Hoa Kỳ. Tờ 2 USD in chân dung Thomas Jefferson, người viết bản tuyên ngôn độc lập và sau này là vị tổng thống thứ ba của Hoa Kỳ.

Vị tổng thống Hoa Kỳ thứ 16, Abraham Lincoln, người đã xóa bỏ chế độ nô lệ mang lại tự do cho người Mỹ da đen, được in chân dung trên tờ 5 USD. Ulysses S. Grant, vị tướng lừng danh trong nội chiến nhưng là vị tổng thống thứ 18 gây nhiều tranh cãi của dân Mỹ, được in hình trên tờ 50 USD. Trên tờ 100 USD, tờ tiền giấy có mệnh giá lớn nhất của người Mỹ, là chân dung của Benjamin Franklin, còn được gọi thân mật là bác Frank.

Tuổi thơ dữ dội

Benjamin Franklin sinh ngày 17/1/1706 tại Boston. Cha của Franklin muốn ông theo học với các giáo sĩ nhưng chỉ có đủ tiền để cho ông đi học trong hai năm. Ông theo học tại trường Latin Boston nhưng không tốt nghiệp, việc học ở trường đã kết thúc khi ông 10 tuổi, vì lý do gia đình hết tiền. Ông tiếp tục việc học của mình thông qua việc đọc sách. Franklin làm việc cho cha mình một thời gian.

Năm 12 tuổi, ông trở thành người học việc của anh trai James, một thợ in, người đã dạy Benjamin nghề in ấn. Khi Benjamin 15 tuổi, James thành lập The New-England Courant, tờ báo thứ ba được xuất bản ở Boston. Sau nhiều lần gửi bài viết nhưng bị từ chối xuất bản, Franklin đã lấy bút danh là "Silence Dogood", một góa phụ trung niên.

Tổng Giám đốc bưu điện đầu tiên của Hoa Kỳ

Nổi tiếng là một nhà in và nhà xuất bản, Franklin được chính quyền thuộc địa bổ nhiệm làm giám đốc bưu điện của Philadelphia vào năm 1737, giữ chức vụ này cho đến năm 1753, khi ông và William Hunter cùng được bổ nhiệm làm Phó Tổng giám đốc bưu điện khu vực Bắc Mỹ thuộc Anh, những người đầu tiên giữ chức vụ này.

Khi vùng đất New France được nhượng lại cho người Anh theo Hiệp ước Paris năm 1763, tỉnh Quebec của Anh được thành lập trong số đó, và Franklin đã xúc tiến dịch vụ thư tín mở rộng giữa Montreal, Trois-Rivières, thành phố Quebec và New York. Tuy nhiên, sự đồng tình của ông với cuộc nổi dậy trong Cách mạng Mỹ đã khiến ông bị chính quyền Anh quốc sa thải vào ngày 31/1/1774.

Vào ngày 26/7/1775, Quốc hội Lục địa, cơ quan lập pháp của những người dân Hoa Kỳ yêu tự do đấu tranh cho độc lập, chống lại chế độ thuộc địa Anh quốc, đã thành lập Bưu điện Hoa Kỳ và bổ nhiệm Franklin làm Tổng Giám đốc Bưu điện đầu tiên của Hoa Kỳ.

Ông đã làm giám đốc bưu điện trong nhiều thập kỷ khi miền đất Hoa Kỳ là thuộc địa của Anh. Với kinh nghiệm nghề nghiệp sẵn có và tư tưởng tiến bộ ủng hộ cách mạng, ông đương nhiên là sự lựa chọn tốt nhất cho vị trí này khi Hoa kỳ bắt đầu thời kỳ lập quốc. Hệ thống Bưu điện Hoa Kỳ đã được thành lập từ đó và tiếp tục hoạt động, phát triển cho đến ngày nay.

Tích cực trong các vấn đề cộng đồng

Cuối những năm 1750, ông bắt đầu tranh luận chống lại chế độ nô lệ, trở thành một người tích cực theo chủ nghĩa bãi nô, đồng thời thúc đẩy giáo dục và sự hội nhập của người Mỹ gốc Phi vào các nền văn hóa xã hội Mỹ. Sau năm 1767, ông cộng tác với tờ Pennsylvania Chronicle, một tờ báo nổi tiếng với quan điểm cách mạng và phê phán các chính sách của Quốc hội và Vương thất Anh.

Ông tổ chức và là thư ký đầu tiên của Hiệp hội Triết học Hoa Kỳ và được bầu làm chủ tịch năm 1769. Franklin trở thành anh hùng dân tộc ở Hoa Kỳ với tư cách là đại diện cho một số thuộc địa khi ông dẫn đầu một nỗ lực ở London để yêu cầu Quốc hội Anh bãi bỏ tem thuế.

Là một nhà ngoại giao tài ba, ông được nhiều người ngưỡng mộ với tư cách là đại sứ đầu tiên của Hoa Kỳ tại Pháp và là nhân vật chính trong việc phát triển mối quan hệ Pháp - Mỹ tích cực. Những nỗ lực của ông có vai trò hết sức quan trọng trong việc đảm bảo viện trợ của Pháp đối với Cách mạng Mỹ. Từ 1785 - 1788, ông giữ chức Thống đốc bang Pennsylvania.

Là một nhà khoa học, ông là một nhân vật quan trọng trong thời kỳ Khai sáng của Mỹ và lịch sử vật lý nhờ các nghiên cứu về điện cũng như lập biểu đồ và đặt tên cho dòng hải lưu Gulf Stream. Là một nhà phát minh, ông được biết đến với cột thu lôi, kính hai tròng, bếp lò Franklin và nhiều thứ khác. Ông thành lập nhiều tổ chức dân sự, bao gồm Công ty Thư viện, sở cứu hỏa đầu tiên của Philadelphia, và Đại học Pennsylvania.

Benjamin Franklin được vinh danh hơn hai thế kỷ sau khi ông qua đời trên tờ 100 USD, các tàu chiến và tên của nhiều thị trấn, quận, trường học, các tổ chức và tập đoàn...

Franklin đã nhiều lần được vinh danh trên tem bưu chính Hoa Kỳ. Ông xuất hiện trên con tem bưu chính đầu tiên của Hoa Kỳ phát hành vào năm 1847. Từ năm 1908 - 1923, Bưu điện Hoa Kỳ đã phát hành một loạt tem bưu chính được gọi là các chủ đề về Washington - Franklin, trong đó Washington và Franklin được miêu tả nhiều lần trong suốt 14 năm.

Benjamin Franklin, vị Tổng giám đốc Bưu điện đầu tiên của Hoa Kỳ, và George Washington, vị Tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ, là hai nhân vật xuất hiện trên các tem bưu chính Hoa Kỳ nhiều hơn bất kỳ người Mỹ đáng chú ý nào khác. Việc chân dung của Benjamin Franklin, một tài năng lỗi lạc, được in trên tờ 100 USD, tờ tiền có mệnh giá lớn nhất của Hoa kỳ, chứ không phải chân dung của một vị Tổng thống, cũng nói lên một điều thú vị và rất ý nghĩa. Đó là: tài năng có giá trị cao hơn quyền lực.

Đặt nền tảng trong việc xác định đặc tính của người Mỹ, Franklin được gọi là "người Mỹ thành đạt nhất trong thời đại của ông và là người có ảnh hưởng nhất trong việc phát minh ra kiểu xã hội mà nước Mỹ sẽ trở thành". Cuộc đời và di sản của ông về thành tựu khoa học và chính trị, cũng như địa vị của ông là một trong những người sáng lập có ảnh hưởng nhất Hoa Kỳ.

×