Chân dung sắc nét của nông dân giỏi, "Nông dân Việt Nam xuất sắc" trong 40 năm phát triển của Báo Nông thôn ngày nay

Từ đó đến nay, chương trình được tổ chức đều đặn hàng năm, trở thành hoạt động lớn nhất tôn vinh những nông dân tài ba của đất nước, mà trong đó nhiều người đã vượt tầm thế giới!

Xúc động, tự hào

Năm 1989, Phong trào "Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững" ra đời với sự chủ trì phát động của Hội Nông dân Việt Nam, sự phối hợp thiết thực, hiệu quả Bộ NNPTNT. 35 năm qua, "Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững" là phong trào thi đua yêu nước cốt lõi mang tính "bản sắc" của Hội Nông dân Việt Nam, mang lại hiệu quả thiết thực cho hội viên, nông dân cả nước, góp phần vào thành tựu phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn của Việt Nam.

Phong trào được Hội Nông dân Việt Nam định kỳ tổ chức tổng kết 5 năm một lần. Sau mỗi lần tổng kết, phong trào lại tiếp thêm một sinh lực mới, khí thế mới, niềm tin mới cho người nông dân trong bối cảnh Việt Nam đang thực hiện công cuộc đổi mới mạnh mẽ, hội nhập quốc tế sâu rộng dưới sự dẫn dắt của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Năm 2013 chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam mà trọng tâm là hoạt động "Bình chọn và trao danh hiệu Nông dân Việt Nam xuất sắc" ra đời. Chương trình do Hội Nông dân Việt Nam chủ trì, phối hợp các ban, bộ, ngành Trung ương chỉ đạo; giao cho Báo NTNN là đơn vị chủ trì, phối hợp tổ chức thực hiện. Đây là một chương trình mang tính phát hiện, cổ vũ, tôn vinh những điển hình nông dân tiến tiến của cả nước trên khắp các lĩnh vực liên quan đến nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Chính vì là một chương trình mới, lần đầu tiên diễn ra nên việc tổ chức được thực hiện nhanh, hiệu quả nhưng hết sức cẩn trọng ở từng khâu, từng nội dung công việc, ở mỗi hoạt động. Năm đầu tiên, chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam đã mang lại cảm xúc, kỷ niệm khó quên đối với những người tham gia thực hiện và của 63 Nông dân Việt Nam xuất sắc được tôn vinh.

Theo kế hoạch ban đầu, Lễ tôn vinh và trao danh hiệu Nông dân Việt Nam xuất sắc 2013 sẽ diễn ra vào sáng 13/10/2013 tại thủ đô Hà Nội. Nhưng sự kiện đã lùi lại vào sáng 15/10, bởi khi ấy cả nước đều hướng về lễ viếng và lễ tang Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Công việc nhà nông trăm bề bận rộn, lắm mối lo toan, nhiều người ra Hà Nội dự lễ tôn vinh mà tâm trạng cứ hướng về trang trại, đồng ruộng, ao đầm, xưởng sản xuất. Nhưng buổi chiều ngày 15/10/2013 đã trở thành một kỷ niệm mà nói như nhiều đại biểu nông dân là "cực kỳ đáng nhớ".

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và lãnh đạo Trung ương Hội Nông dân Việt Nam trao đổi với các đại biểu Nông dân Việt Nam xuất sắc bên lề Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân Việt Nam năm 2023, trong ảnh có anh Y Pốt Niê (thứ 3 từ trái sang-Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2022). Ảnh: Dân Việt

Có người cho rằng, được về Hà Nội, được tôn vinh thì 63 Nông dân Việt Nam xuất sắc 2013 ai cũng có thành tích xuất sắc, nhưng dường như phải có cái duyên nào đó thì họ mới vinh dự được vào viếng anh linh Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại nhà riêng và cùng nhân dân cả nước dõi theo lễ tang Đại tướng vào ngày 14/10/2013.

Dịp kỷ niệm 87 năm Ngày thành lập Hội Nông dân Việt Nam (14/10/1930-14/10/2017), chương trình "Tự hào Nông dân Việt Nam 30 năm Đổi mới" cũng để lại trong tâm tưởng 100 đại biểu Nông dân Việt Nam xuất sắc ấn tượng mạnh mẽ. 

Lần đầu tiên Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam tổ chức bình chọn, xét chọn 87 đại biểu Nông dân Việt Nam xuất sắc và ngoài 63 Nông dân Việt Nam xuất sắc đến từ 63 tỉnh, thành phố trong cả nước, còn có sự tham gia của các Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới; các đại biểu là nông dân, chủ nhiệm HTX nông nghiệp ở Vĩnh Phúc, Hải Phòng, Quảng Nam thời kỳ "đêm trước đổi mới"…

Trong buổi tiếp đoàn đại biểu 87 "Nông dân Việt Nam xuất sắc 30 năm Đổi mới" tại trụ sở Trung ương Đảng chiều 13/10/2017, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chia sẻ: "Thành tựu đổi mới đất nước trong bảo vệ, xây dựng đất nước, nhất là thành tựu 30 năm Đổi mới của chúng ta có phần đóng góp rất to lớn của giai cấp nông dân, Hội NDVN và của mỗi các bác Nông dân Việt Nam xuất sắc đang ngồi ở đây… Nông dân xuất sắc 1 năm đã khó, Nông dân xuất sắc 10 năm càng khó hơn, đằng này lại là Nông dân Việt Nam xuất sắc 30 năm Đổi mới. Điều này là rất mừng, cảm ơn giai cấp nông dân…".

Hơn 798 chân dung nhà nông xuất sắc, HTX tiêu biểu

Năm 2023, chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam bước sang năm thứ 11 tổ chức, với tổng số 798 Nông dân Việt Nam xuất sắc của 63 tỉnh, thành phố đã được tôn vinh. Năm 2023, ngoài 100 Nông dân Việt Nam xuất sắc, với sự chỉ đạo của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam còn tôn vinh 63 HTX nông nghiệp tiêu biểu do Hội Nông dân các cấp hướng dẫn, hỗ trợ thành lập và hoạt động. Nhiều HTX tiêu biểu được tôn vinh trong năm 2023 có Giám đốc là Nông dân Việt Nam xuất sắc đã được tôn vinh từ 2013 đến nay.

Từ một nông dân giỏi, Nông dân Việt Nam xuất sắc đến từ tỉnh Đắk Lắk, Y Pôt Niê-chàng trai Ê Đê đã thành lập công ty Ê Đê Café. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp nước ngoài đến hợp đồng và hợp tác phát triển và đã đưa thương hiệu Ê Đê Café ra thị trường quốc tế.

Điều thú vị đối với người làm báo NTNN/Dân Việt sau mỗi lần tổ chức chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam là được quan sát, được giao tiếp, được trao đổi, thảo luận, thậm chí là tranh luận với các Nông dân Việt Nam xuất sắc.

Đó là một bức tranh đủ đa dạng, phong phú để cho người làm báo hình dung, chiêm nghiệm: Từ lứa tuổi, thành phần dân tộc, giới tính, trình độ học vấn, cách ăn nói, thói quen, lối sống mang tính vùng, miền… 

Khi đã chạm vào đúng "bầu tâm sự" của nông dân, mẫu số chung ở họ là sự cởi mở, thật thà. Và nếu phải nói "dối" một điều gì đó mang tính xã giao thì họ khá vụng về để che lấp hơn so với nhiều người làm nghề nghiệp khác trong xã hội. Có lẽ, đối với Nông dân Việt Nam xuất sắc, thế mạnh của họ là hành động hơn là lời nói.

Thậm chí, với nhiều Nông dân Việt Nam xuất sắc, khi phóng viên đến thăm, tận mắt quan sát chuồng trại, vườn cây, ao cá, vuông tôm trù phú… chứa bao công sức, tâm huyết của họ, nhưng để nói ra một cách rành mạch, thông suốt về mô hình thì đối với người nông dân thật không dễ dàng gì. 

Đó cũng là một khó khăn tưởng nhỏ mà không nhỏ đối với người làm báo NTNN/Dân Việt khi tiếp xúc với nông dân, kể cả với Nông dân Việt Nam xuất sắc để có một tác phẩm báo chí dễ đọc, dễ hiểu, có tính tham khảo cao, dễ vận dụng…

Những nông dân Việt Nam xuất sắc là những nông dân sản xuất kinh doanh giỏi, những nông dân sáng tạo, sáng chế máy móc nông nghiệp, có giải pháp khoa học kỹ thuật hiệu quả, là người nổi bật trong cộng đồng với thành tích đoàn kết, tập hợp được cộng đồng trong việc bảo vệ biên giới trên đất liền, trên biển.

Ông Ngô Văn Đệ, tỷ phú nuôi tôm công nghệ cao, Nông dân Việt Nam xuất sắc 2023 đến từ tỉnh Trà Vinh. Mô hình nuôi tôm công nghệ cao của gia đình ông Đệ cho doanh thu 140 tỷ đồng/năm. Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam trong 11 năm qua đã phát hiện, tôn vinh nhiều Nông dân Việt Nam xuất sắc đang hoạt động trong các ngành, lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp của Việt Nam đang có thế mạnh, ưu thế cạnh tranh trên thị trường quốc tếm, trong đó có thủy sản.

Dù dự Diễn đàn Nông dân quốc gia, dự Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân Việt Nam hay trên sân khấu của Lễ tôn vinh và trao danh hiệu "Nông dân Việt Nam xuất sắc", hầu hết các nông dân đều vận trang phục đẹp, bảnh bao, thậm chí sang trọng, nhưng ở họ vẫn toát ra một sự chân phương, giản dị, đậm "nông dân". 

Khi tiếp xúc gần có thể cảm nhận mơ hồ về mùi bùn đất, cỏ cây còn vương vất trên trang phục, gương mặt, nụ cười. Gặp lần đầu, ít ai biết nhiều người trong số họ là tỷ phú, doanh thu và lợi nhuận vượt xa không ít các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Một trong những điều quan trọng nhất, đó là những Nông dân Việt Nam xuất sắc đã và đang tạo nhiều việc làm ở lĩnh vực nông nghiệp, khu vực nông thôn; họ cũng là nhân tố quan trọng, hội viên "nòng cốt, hạt nhân" đi đầu trong việc hưởng ứng các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động từ trung ương tới địa phương.

Trong đại dịch Covid-19 kéo dài trong 3 năm 2021-2023 ở Việt Nam, nhiều nông dân nhiệt tình, trách nhiệm tham gia đóng góp nhiều nhất về vật chất cho công cuộc phòng, chống dịch, góp phần đảm bảo an sinh xã hội cũng là những Nông dân Việt Nam xuất sắc. 

Trong chương trình "Triệu phần quà, nghìn tấn nông sản nghĩa tình" cùng cả nước vượt qua dịch bệnh Covid-19 do Trung ương Hội Nông dân Việt Nam phát động ngày 22/9/2021, nông dân sản xuất kinh doanh giỏi, nông dân điển hình tiên tiến, Nông dân Việt Nam xuất sắc đã góp phần không nhỏ làm nên thành công.

Trong số hơn 798 chân dung Nông dân Việt Nam xuất sắc đã được tôn vinh, có nhiều người có bề dày thành tích nổi bật trong phong trào xây dựng nông thôn mới. 

Đặc biệt, có nhiều Nông dân Việt Nam xuất sắc thực sự là những điển hình tiên tiến trong việc tham gia hiệu quả vào bảo vệ chủ quyền Tổ quốc trên đất liền, trên biển. 

Các chủ tàu đánh bắt xa bờ không chỉ tham gia hiệu quả vào phát triển kinh tế biển mà còn là những "chiến sỹ trên tuyến đầu" bảo vệ chủ quyền biển, đảo, lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

Càng về những năm sau này, chân dung Nông dân Việt Nam xuất sắc càng thể hiện rõ hơn theo xu hướng tích cực, triển vọng… 

Đó là ngày càng có nhiều gương mặt trẻ hơn, trình độ học vấn tốt hơn ở nhiều tiêu chí về dân tộc, giới tính, tôn giáo…Và có một nhóm đối tượng Nông dân Việt Nam xuất sắc luôn tạo được sự hấp dẫn đối với báo chí truyền thông là đối tượng "bỏ phố về quê". 

Đó là các kỹ sư, bác sỹ, cử nhân, thậm chí là doanh nhân đang làm việc ở các thành phố lớn đã trở về các vùng nông thôn để trồng lúa, trồng cây ăn trái, nuôi tôm, nuôi gà…; thậm chí có cả Nông dân Việt Nam xuất sắc là người từ bỏ giấc mơ làm công dân toàn cầu để trở về Việt Nam làm nông nghiệp công nghệ cao. 

Tất nhiên, đó chỉ là những trường hợp riêng biệt, không đại diện cho xu hướng chung mang tính hội tụ của chân dung Nông dân Việt Nam xuất sắc, nhưng qua chân dung những nông dân "bỏ phố về quê" cũng hé mở ra nhiều thông tin đa chiều, thú vị về triển vọng, niềm tin về một nền nông nghiệp sinh thái, người nông dân hiện đại và nông thôn văn minh; niềm tin về tư thế tốt hơn của nông nghiệp Việt Nam trong xu hướng hội nhập quốc tế.

Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam những năm về sau càng xuất hiện những Nông dân Việt Nam xuất sắc có tư duy mới. 

Trong các hội thảo, tọa đàm, diễn đàn thuộc chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam, họ trao đổi với nhau không chỉ đơn giản là câu chuyện quê hương, chuyện trồng cây nọ, nuôi con kia nữa, mà đã dần xuất hiện những câu chuyện sản xuất, kinh doanh theo xu hướng chuyên nghiệp. 

Câu chuyện không dừng lại ở các mô hình tự sản xuất, tự đưa ra chợ, không chỉ nhìn từ nhà ra chợ làng nữa mà đã xuất hiện chuỗi cung ứng, hướng ra "chợ" khu vực, "chợ" toàn cầu.

Qua đó, "chất thời sự, mà "độ" nóng hổi, tính thời sự thiết thực còn được thể hiện rõ hơn ở những câu chuyện về sản xuất hàng hóa chất lượng cao, giá thành cạnh tranh; câu chuyện về chế biến, bảo quản, đóng gói, quảng bá, giới thiệu sản phẩm xuất hiện nhiều hơn; hàng nông sản không chỉ đáp ứng nhu cầu, thị hiếu của khách hàng trong nước mà còn hướng đến chiều theo ý thích, thói quen tiêu dùng khách hàng quốc tế; các thuật ngữ thể hiện khái niệm thương mại điện tử, kinh tế số bắt đầu có nhiều Nông dân Việt Nam xuất sắc thảo luận, chia sẻ…

Anh Phan Khắc Nhật Tiến-tỷ phú nuôi cá đặc sản, nuôi lươn không bùn, nuôi tôm đến từ tỉnh Bạc Liêu. Trong đại dịch Covid-19, anh Phan Khắc Nhật Tiến là một trong nhiều Nông dân Việt Nam xuất sắc tích cực ủng hộ công tác phòng, chống dịch, hỗ trợ người dân các vùng, địa phương bị phong tỏa. Tháng 7/2021, anh Phan Khắc Nhật Tiến đã ủng hộ hơn 10 tấn cá đặc sản các loại cho các công tác phòng, chống dịch Covid-19.

Rất có thể, trong số 798 Nông dân Việt Nam xuất sắc đã được Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam xuất sắc tôn vinh; hàng triệu Nông dân sản xuất kinh doanh giỏi đã được phát hiện, biểu dương sẽ xuất hiện những ông giám đốc của một doanh nghiệp quản lý, điều hành một chuỗi cung ứng hàng hóa nông sản trong nước; hoặc làm chủ một mắt xích bền vững của một chuỗi cung ứng hàng hóa nông sản toàn cầu. 

Nghe vậy, có thể có người cho là một giấc mơ ngộ nghĩnh, nhưng chắc chắn, với sự năng động, sáng tạo, nhạy bén của nhiều Nông dân Việt Nam xuất sắc sẽ góp phần xây dựng, phát triển thương hiệu nông sản Việt Nam. 

Nông sản Việt Nam sẽ ngày càng tự tin đi ra thị trường thế giới với giá trị gia tăng cao, theo đó mang lại niềm vui, hạnh phúc, thu nhập đủ đầy hơn cho hàng triệu nông dân và lao động nông thôn…

Niềm tin đó còn thể hiện ở nhiều ý kiến của Nông dân Việt Nam xuất sắc nhận xét về vai trò, vị trí của Hội Nông dân Việt Nam-tổ chức đại diện cho nông dân Việt Nam. 

Hầu hết các ý kiến đều có chung một nhận định, Hội Nông dân Việt Nam đang thực sự đổi mới nội dung, phương thức hoạt động. Vai trò của Hội Nông dân Việt Nam trong tham mưu với Đảng, Nhà nước, phối hợp với Chính phủ, các ban, bộ, ngành trung ương và địa phương trong việc xây dựng, tổ chức thực hiện, giám sát việc thực hiện các chính sách, đặc biệt là chính sách liên quan đến nông nghiệp, nông dân, nông thôn ngày càng rõ nét và hiệu quả.

×