Chánh Tín sắp mất nhà hay chuyện nhức nhối về bản quyền điện ảnh?

Sau khi đứng trước nguy cơ mất toàn bộ gia sản, ngày 14.03 vừa qua, nghệ sĩ Chánh Tín đã kể lại câu chuyện cuộc đời mình, trong đó có việc làm phim “Dòng máu anh hùng”. Theo đó, việc bộ phim này bị mất cắp bản quyền tràn lan đã gây ra thua lỗ trầm trọng, khiến ông tiêu tán toàn bộ tài sản.

Dòng máu anh hùng từng được coi là một trong những bộ phim Việt thành công nhất

Thông tin trên gây bất ngờ cho nhiều người bởi “Dòng máu anh hùng” là một trong những bộ phim được coi là bom tấn của điện ảnh Việt thời bấy giờ. Năm 2007, phim đã lập kỉ lục về doanh thu phòng vé với số tiền 4 tỷ đồng sau 3 tuần công chiếu. Đây cũng là phim Việt hiếm hoi được một số rạp giữ lại chiếu tiếp thời gian sau đó.

Phim còn được The Weinstein Company, hãng phim nổi tiếng trên thế giới mua bản quyền để phát hành ở thị trường Bắc Mỹ, châu Úc và Anh. Vinh dự này, hiếm bộ phim Việt Nam nào trước và sau nó có được.

Mất cắp bản quyền, phim xuất hiện đầy rẫy trên internet

“Dòng máu anh hùng” đáng ra đã trở thành một kí ức đẹp nếu nó không bị đánh cắp bản quyền, tung lên mạng internet một cách ồ ạt. Gõ tìm kiếm trên Google, có thể thấy cái tên “Dòng máu anh hùng” (The Rebel) xuất hiện nhan nhản trên các trang phim, với đầy đủ thông tin và phụ đề.

Bộ phim được chia sẻ trên vô số trang phim Việt Nam và được gắn logo một cách cẩn thận:

Bộ phim được chiếu trên các trang web Việt Nam

Trên Youtube - trang web vốn được coi là chặt chẽ trong vấn đề bản quyền, gần 1.500 file video chứa nội dung phim (một phần hoặc đầy đủ) của "Dòng máu Anh hùng" sẵn sàng cho người xem miễn phí. Lướt nhanh số lượng người đã "xem chùa" phim này cũng lên đến con số triệu.

Bản tiếng Anh của bộ phim xuất hiện đầy rẫy trên Google và Youtube.

"Dòng máu anh hùng" được chia sẻ trên các trang web nước ngoài

Trên một trang web bằng tiếng Anh dragondynasty, khán giả nhận xét: “Đây là bộ phim Việt Nam đầu tiên tôi muốn xem hơn một lần. Các môn võ thuật Việt Nam chưa bao giờ gây ấn tượng với tôi trước đó” ; “Các cảnh quay hành động rất đẹp. Đây là bộ phim hành động tốt đầu tiên ở Việt Nam”...

Sự đón nhận nhiệt tình của cư dân mạng quốc tế

Mặc dù được đông đảo người xem ủng hộ, The Rebel vẫn “chìm xuồng” bởi bị ăn cắp bản quyền ồ ạt cả ở trong nước lẫn nước ngoài. Nếu như những nhà làm phim Hollywood có thể nhận doanh thu từ bộ phim của mình sau 10 năm, thì sau 7 năm công chiếu “Dòng máu anh hùng”, Chánh Tín đã từ một đại gia trở thành người phải kêu gọi sự ủng hộ của cộng đồng về mặt tài chính.

Đương nhiên, không thể đổ lỗi hoàn toàn sự suy kiệt của Chánh Tín cho việc "Dòng máu anh hùng" bị ăn cắp bản quyền, nhưng nếu bộ phim có kết cục tươi sáng hơn, rất có thể sự nghiệp của ông đã đi theo một hướng khác.

Dùng phim miễn phí là hại chết nhà sản xuất

Vấn đề bản quyền phim ảnh và âm nhạc đã được đặt ra từ rất lâu trước đó song dường như chưa bao giờ được công chúng Việt Nam quan tâm đúng mực.

Tháng 1.2014, trong một cuộc trao đổi về vấn đề bản quyền, ông Đào Việt Dũng, Công ty CNC chia sẻ những thông tin đáng ngại: “90% người dùng internet tại Việt Nam xem các video trực tuyến, thói quen xem truyền hình cũng đang chuyển dần sang xem video trên Internet. Tất cả các nội dung khai thác video trực tuyến đều không có bản quyền”.

Việc lập ra một trung tâm bảo vệ bản quyền chặt chẽ cho các nhà sản xuất trong lĩnh vực nghệ thuật tại Việt Nam đang đặt ra một cách cấp thiết. Bên cạnh đó, để vấn đề bản quyền thực sự có hiệu quả, ý thức của những người sử dụng internet phải được đặt lên hàng đầu. Chính công chúng là người bảo vệ quyền tác giả, có tâm lý tôn trọng và bù đắp xứng đáng cho các nghệ sĩ. Hiện tượng Chánh Tín chính là ví dụ cụ thể rằng: Một việc làm tưởng chừng vô cùng nhỏ của khán giả điện ảnh có thể ảnh hưởng lớn tới sự nghiệp của một nhà sản xuất.