Chống tham nhũng, tiêu cực - không có “vùng cấm”: Siết kỷ luật Đảng

“Các quy định của Bộ Chính trị về công tác cán bộ vừa qua, trước hết là để siết chặt kỷ luật Đảng, đồng thời quy định rõ ràng hơn, đã đến lúc công tác cán bộ không thể đưa ra quy định chung chung kiểu định tính mà phải chuyển sang định lượng” -  PGS –TS Nguyễn Trọng Phúc, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, nói.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp xúc cử tri quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) ngày 12.10.2017. Ảnh: PHẠM HÙNG

Trong năm 2017, Bộ Chính trị đã ban hành 3 quy định về công tác cán bộ, 1 quy định về xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm. PGS –TS Nguyễn Trọng Phúc cho rằng: Công tác đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bổ nhiệm cán bộ từ sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII có những bước tiến quan trọng. Tuy nhiên trên thực tế vẫn có những bất cập. Dưới góc độ nghiên cứu, tôi rất chú ý tới phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khi làm việc tại Hải Phòng (ngày 14 -15.11.2017). Ông có nhấn mạnh hai ý, thứ nhất tránh nguy cơ sai về đường lối, đồng thời tránh việc lựa chọn bố trí sai cán bộ. Việc lựa chọn cán bộ không trúng là hỏng. Bác Hồ từng nói cán bộ là gốc của mọi công việc, công việc thành bại hay không là do cán bộ tốt hay kém. Nếu bố trí cán bộ đúng, nhất là với người đứng đầu thì ngành đó, lĩnh vực đó, địa phương đó phát triển. Nếu bố trí cán bộ sai dẫn tới tiêu cực rất nhiều như tham nhũng, lợi ích nhóm, biểu hiện đưa người nhà, người thân vào bộ máy hoặc những biểu hiện tiêu cực khác…

Mới đây, trong kết luận của Ủy ban Kiểm tra T.Ư về xử lý cán bộ có sai phạm ở Thanh Hóa, có cụm từ “nâng đỡ không trong sáng”. Theo ông, đó có phải là một hình thức của tham nhũng quyền lực?

- Đó là biểu hiện của tham nhũng quyền lực, nghĩa là anh dùng quyền lực để ban phát cho người khác, bố trí cho người khác vào vị trí này, vị trí kia, để họ trở thành phe cánh của mình hoặc vì lợi ích vật chất (trong đó có cả lợi ích tình cảm). Nếu như tham nhũng vật chất là lấy tiền, tài sản của Nhà nước, còn trường hợp dùng quyền lực để chi phối công tác cán bộ thì đó là biểu hiện của tham nhũng quyền lực.

Việc bố trí người nhà, người thân, nâng đỡ người khác một cách không trong sáng đó cũng là tham nhũng quyền lực, nghĩa là dùng quyền lực để thực hiện mục đích không trong sáng.

Tham nhũng quyền lực gây ra sự nguy hiểm thế nào đối với sự lãnh đạo của Đảng, thưa ông?

- Tham nhũng quyền lực rất nguy hiểm, bởi nó tạo hệ thống cán bộ lãnh đạo, quản lý toàn những người vây cánh, bè phái hay còn gọi là lợi ích nhóm, rồi tạo ra những cán bộ không đủ phẩm chất, như thế ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức mạnh, sức chiến đấu của Đảng. Thứ hai là nó vô hiệu hóa những nguyên tắc của Đảng, ví dụ như nguyên tắc tập trung dân chủ, nguyên tắc tự phê bình và phê bình, nguyên tắc đoàn kết, gắn bó với dân… mà lại tập trung quyền lực, độc đoán chuyên quyền, đặc quyền đặc lợi. Những điều đó rất nguy hiểm đối với một Đảng cầm quyền.

Ông có cho rằng vụ việc của ông Đinh La Thăng và các cựu cán bộ Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam vừa qua là bài học lớn cho Đảng về công tác bộ?

- Điều đó cho thấy việc kiểm soát quyền lực chưa tốt. Giao quyền, giao nhiệm vụ cho cán bộ phải giám sát việc họ thực hiện, xem họ làm ăn tốt xấu ra sao. Trong vụ việc này cho thấy khâu quản lý, giám sát không kịp thời, không biết họ làm ăn tốt xấu thế nào, nếu như kiểm tra, giám sát chặt và sớm, những dấu hiệu vi phạm sẽ được phát hiện ngay.

Đó có phải là một trong các lý do để Bộ Chính trị ban hành các quy định về công tác cán bộ trong năm 2017, như bước đi quan trọng là để khắc phục tất cả những bất cập, yếu kém vừa qua?

- Các quy định của Bộ Chính trị về công tác cán bộ vừa qua, trước hết là để siết chặt kỷ luật Đảng, được thể hiện cụ thể, rõ ràng hơn. Đã đến lúc công tác cán bộ không thể đưa ra quy định chung chung kiểu định tính mà phải chuyển sang định lượng. Ví dụ Quy định 90 về tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí của cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư, T.Ư quản lý đã được chuyển sang định lượng. Quy định  nêu rõ, tiêu chuẩn phải đạt các mức thế nào để quy hoạch, bổ nhiệm vào vị trí lãnh đạo cấp.

Từ quy định trên của Bộ Chính trị tạo cơ sở để cấp dưới là thường vụ tỉnh ủy, thường vụ thành ủy cũng phải có quy định, diện cán bộ nào thuộc thường vụ tỉnh ủy, thường vụ thành ủy quản lý thì cũng có tiêu chuẩn. Khi đã có quy định, căn cứ vào đó để lựa chọn, quy hoạch và bổ nhiệm như vậy mới đảm bảo chất lượng cán bộ.

Cuộc sống luôn vận động, để đáp ứng yêu cầu mới Đảng phải có những quy định về công tác cán bộ một cách cụ thể chứ không phải những quy định chung chung với những câu “như cán bộ phải có phẩm chất đạo đức, có tài năng, ý thức trách nhiệm…” Ví dụ, như Quy định 98 của Bộ Chính trị về luân chuyển cán bộ, đã rõ mục đích luân chuyển là thế nào, luân chuyển những kiểu cán bộ thế nào, luân chuyển để rèn luyện đạo đức, cách thức quản lý, cũng là thử thách với cán bộ khi luân chuyển.

Quy định 102 kỷ luật đảng viên vi phạm cũng được bổ sung cho rõ hơn. Nếu đảng viên vi phạm như thế này sẽ phải chịu mức độ kỷ luật thế này chứ không chung chung.

Với Quy định 105, về phân cấp quản lý cán bộ, đánh giá cán bộ thế nào, tiêu chuẩn cán bộ để được giới thiệu bổ nhiệm các chức vụ, chính là sự cụ thể Nghị quyết T.Ư 6 khóa XII.

Thực tiễn trong xây dựng chỉnh đốn Đảng đã cho chúng ta nhận thức là không chỉ dừng lại ở quan điểm, nguyên tắc, quy định chung mà cần phải có quy định cụ thể. Từ cấp có thẩm quyền cao nhất như Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành T.Ư ban hành các quy định sẽ có ý nghĩa hướng dẫn cho cấp dưới cũng phải ban hành các quy định theo thẩm quyền. Như vậy mới có cơ sở pháp lý, có thực tế, có sự định lượng rõ ràng để các cấp ủy, các tổ chức đảng xem xét đánh giá đảng viên.

Có thể nói những quy định của Đảng được ban hành trong năm 2017 là điều rất đáng mừng trong công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng. Điều quan trọng là phải quán triệt đến trong tất cả các cấp, nếu chỉ quán triệt ở cấp T.Ư nhưng dưới địa phương không quán triệt một cách đầy đủ sẽ khổng ổn. Bởi vì cấp địa phương rất quan trọng, các Đảng bộ, tổ chức đảng địa phương có tác động trực tiếp đến người dân, nhất là cấp cơ sở như cấp xã phường. Nếu tất cả thực hiện theo các quy định trên thì việc xây dựng Đảng, cũng như công tác cán bộ sẽ có hiệu quả.

Xin cảm ơn ông (!)