Bình luận
0
Nguyễn Văn Giai (1553-1628), quê ở làng Phù Lưu, xã Ích Hậu, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh ngày nay. Gia đình ông vốn có truyền thống khoa bảng, nhưng đến đời cha ông thì sa sút, chỉ còn là một nho sinh rất nghèo.
Theo sách Thiên Lộc huyện chí, Nguyễn Văn Giai là người đặc biệt thông tuệ, 5 tuổi đã biết chữ nghĩa, 9 tuổi biết làm văn, 15 tuổi biết viết bài phú, 16 tuổi được gia đình ra Thăng Long tìm thầy giỏi rèn giũa kinh sử.
Năm 1579, triều Lê Thế Tông, ông về trấn Nghệ An dự thi hương và đỗ giải nguyên. Tháng 8 năm Canh Thìn (1580) triều đình mở khoa thi Hội đầu tiên ở hành cung An Trường, Nguyễn Văn Giai đỗ tiến sĩ xuất thân. Ông là vị Tam nguyên đầu tiên của thời Lê Trung hưng.
Lấy được vợ nhờ mất quần
Hồi nhỏ, Nguyễn Văn Giai ham học nhưng nhà nghèo quá, không có tiền sắm đèn sách. Hàng ngày đi xin ăn, ban đêm về đốt mỡ lợn đọc sách. Để có tiền ăn học, ông phải làm đủ mọi nghề nặng nhẹ khác nhau.
Một hôm trời nắng, ông để cái quần rách trên bờ rồi xuống ao tắm, chẳng ngờ bị người xấu lấy mang đi chỗ khác, Nguyễn Văn Giai trần truồng phải đứng luôn dưới ao không dám lên.
Vừa may gặp có người con gái trong xóm đi ngang qua, thương hại, nên giả vờ cởi cái giây thắt lưng của mình ra bỏ lại rồi đi. Nguyễn Văn Giai nhờ giây thắt lưng ấy đóng khố mới lên được, ông cảm ơn người con gái ấy, rồi về nhà ghi nhớ lấy họ tên.
Sau khi thi đỗ Hoàng giáp, ông đặt tiệc, mời tất cả những người đã có biên tên đến dự tiệc. Cuối cùng, ông cũng tìm được người ân nhân năm xưa và lấy về làm vợ.
Sau khi kết duyên, ông bà sinh được mấy con vừa trai vừa gái. Con trai đều theo nghiệp cha, thi cử đỗ đạt, nối nghiệp thư hương, được người đời khen ngợi.
Tranh minh họa Nguyễn Văn Giai tắm dưới ao. Ảnh: Sỹ Hòa/Báo Bình Phước.
Khi nắm giữ quyền hành lớn trong triều, Nguyễn Văn Giai ra sức nắm cương triều chính, không để xảy ra chuyện lục đục, bè đảng. Chính ông là người có công dập tắt cuộc chiến nội bộ giữa hai anh em Trịnh Tráng và Trịnh Xuân, sau khi Trịnh Tùng qua đời.
Sống vào giai đoạn quyền hành vua Lê đã mất hết vào tay chúa Trịnh, để chia bớt quyền hành của họ Trịnh, ông đã có sáng kiến lập ra Phủ Thừa tướng bên cạnh phủ chúa, ngấm ngầm bảo vệ vua Lê.
Bỏ món ăn ưa thích để chống tham nhũng
Theo sách Tang thương ngẫu lục, khi Nguyễn Văn Giai còn làm Chưởng quản lục bộ, các bậc thân tín của vua chúa đều phải nín hơi, sợ hãi, không ai dám xúc phạm ông.
Một lần, có người con rể của chúa ra trận thấy giặc mạnh sợ hãi nên bỏ chạy. Theo luật pháp đương thời phải khép vào tội chết. Nguyễn Văn Giai phụ trách việc xét xử và định tội viên quân mã đúng luật.
Chúa gợi ý cho ông giảm án, nhưng ông đã viện lí rằng, đối với kẻ trên phải xử nghiêm minh để làm gương cho kẻ dưới, có thế mới giữ vững được cơ đồ nên chúa cũng không dám quyết.
Đền thờ Nguyễn Văn Giai. Ảnh: Hatinh24h.com.vn.
Quận chúa - vợ quận mã bèn đem vàng bạc đến nhờ bà vợ ba của ông nói giúp, vì bà này rất được ông yêu quý. Song bà ba đã từ chối và phân trần với quận chúa:
Tướng công là người thanh liêm, xưa nay vốn rất ghét của đút lót. Vả lại, đây là việc hệ trọng trong triều, tôi đâu dám can dự. Tuy vậy, quận chúa cứ van xin mãi, khiến bà động lòng, nghĩ bụng cũng là đàn bà với nhau cả, không nỡ để quận chúa chịu cảnh góa bụa, bà nói:
Thế thì sáng mai, sau khi tướng công vào triều, quận chúa hãy cho mang đến đây một mâm xôi nếp cái, một con lợn nhỏ luộc chín, một con dao sắc và các thứ gia vị, rồi tôi nói giúp. Quận chúa mừng rỡ, về sắm sanh đúng như lời dặn.
Sáng hôm sau, bà cố tình nấu bữa sáng chậm hơn thường ngày, Nguyễn Văn Giai đành phải nhịn ăn, lên xe vào triều cho kịp buổi chầu. Đến trưa, tan chầu về, bụng đang đói, lại thấy mâm xôi, thịt hợp khẩu vị bày sẵn trên bàn, Nguyễn Văn Giai tưởng người nhà cất phần cho mình, ông ngồi vào ăn uống no say bình thường.
Xong bữa, ông hỏi sao lại có nhiều xôi, thịt như vậy. Bấy giờ bà Ba mới thú thật là của quận chúa. Ông giận lắm, tự trách mình có lỗi chỉ vì một miếng ăn mà không giữ đúng phép nước. Sau ông thầm nghĩ hay viên quận mã số chưa hết cũng nên, bèn sai đánh xe vào hầu chúa, xin tha chết cho kẻ phạm tội. Chúa mừng lắm và chuẩn y ngay.
Từ đó trở đi, Nguyễn Văn Giai luôn tự vấn lương tâm và quyết từ bỏ hẳn cái sở thích ăn xôi với món thịt lợn luộc chấm mắm. Hễ ngồi vào mâm thấy món nào lạ, ông lại hỏi cặn kẽ nguồn gốc rồi mới ăn.
| Nguyễn Văn Giai nổi tiếng là người thanh liêm, tự ông nêu gương cho các quan noi theo, ngay cả chúa Trịnh cũng kiêng nể. Gia phả còn chi lại lời ông răn bảo triều thần: "Ta giữ việc triều chính cốt cho liêm chính, không nhận hối lộ của bất kỳ ai. Người có tài đức thì phải biết trọng dụng; ai có lỗi lầm phải biết lựa lời can ngăn; ai oan uổng phải biết cứu xét phân minh cẩn trọng và bênh vực; kẻ nghèo khó phải ra tay giúp đỡ. Không nên làm những điều bất chính để tích trữ vàng ngọc làm giàu; phải biết tu nhân tích đức cho đời sau con cháu vậy". Nguyễn Văn Giai sống thọ đến năm 75 tuổi thì mất, được tặng chức Tư đồ Thái tể. Hiện nay, ở Thành phố Hồ Chí Minh có con đường mang tên ông, còn nhà thờ ông ở xã Ích Mậu đã được công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia. |
Chấp nhận sự không hoàn hảo của con chính là đỉnh cao của sự thông thái trong làm cha mẹ.
Chia sẻ
Ở phía phủ chúa, Huy quận công Hoàng Tố Lý nổi lên như một nhân vật then chốt. Y ngày đêm túc trực bên giường bệnh của Trịnh Sâm, cùng Tuyên phi Đặng Thị Huệ bàn bạc mọi việc lớn nhỏ. Theo những lời truyền tụng trong phủ, mối quan hệ giữa Huy quận công và Tuyên phi không chỉ dừng ở sự cấu kết chính trị mà còn là quan hệ tình ái bí mật.
Chia sẻ
Tối 21/12, tại Sân vận động tỉnh Thái Nguyên, UBND tỉnh Thái Nguyên đã long trọng tổ chức Lễ khai mạc Giải bóng đá Tứ hùng – Thái Nguyên 2025, chính thức mở màn giải đấu quy tụ các đội bóng giàu truyền thống, đồng thời đánh dấu Sân vận động tỉnh đi vào hoạt động, tạo dấu mốc mới cho thể thao địa phương.
Chia sẻ
Hán Thiếu Đế Lưu Biện là một trong những hoàng đế có số phận bi kịch nhất trong lịch sử Trung Quốc. Ông là vị hoàng đế áp chót của nhà Hán, tại vị trong một giai đoạn cực kỳ hỗn loạn, khi quyền lực thực sự đã rơi hoàn toàn vào tay ngoại thích, hoạn quan và sau đó là quyền thần Đổng Trác.
Chia sẻ
Giám đốc Tình báo Quốc gia Tulsi Gabbard cho biết các cơ quan tình báo Mỹ không tin rằng Moscow có đủ năng lực để chiếm đóng Ukraine, qua đó mâu thuẫn trực tiếp với các đánh giá của châu Âu và Ukraine lẫn NATO về tham vọng của Nga, theo Kyiv Post.
Chia sẻ
Chiều 21/12, Thượng úy Trần Bích Ngọc đã ra mắt dự án âm nhạc “Ý Đảng – Lòng dân”. Đây là dự án âm nhạc duy nhất cho đến thời điểm hiện tại ra mắt chào đón Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, đất nước, dân tộc.
Chia sẻ
Theo nhận định của Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC), U23 Việt Nam tiếp tục được đánh giá là một trong những đội tuyển giàu kinh nghiệm và có bản sắc rõ nét tại VCK U23 châu Á 2026, trước thềm giải đấu tổ chức tại Saudi Arabia.
Chia sẻ
Trong định hướng phát triển nông thôn mới, TP.HCM xác định du lịch nông thôn là một trong những giải pháp quan trọng nhằm nối dài chuỗi giá trị trong ngành nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho nông dân và tạo nên những vùng quê đáng sống.
Chia sẻ
Trong bối cảnh hoạt động mại dâm ngày càng diễn biến phức tạp, có xu hướng dịch chuyển sang môi trường mạng và các hình thức trá hình tinh vi, Hà Nội và TP.HCM – hai đô thị lớn của cả nước – đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, linh hoạt và nhân văn.
Chia sẻ
Bất ngờ về điều khoản hợp đồng giữa HLV Kim Sang-sik và VFF; Nguyễn Đình Bắc có hành động ý nghĩa; Hé lộ thời điểm bốc thăm chia bảng ASEAN Cup 2026; Arsenal gặp “điềm gở” trước Giáng sinh; HLV Amorim bác bỏ khả năng M.U mua cầu thủ ồ ạt; Messi kiếm gần 10 triệu USD khi đến Ấn Độ.
Chia sẻ
"Ngày nay, máy bay không người lái (drone) đóng vai trò then chốt trên toàn bộ chiến tuyến, quyết định sự thành bại của các đơn vị xung kích trong nhiều tình huống khác nhau”, Tổng biên tập tạp chí National Defense, ông Igor Korotchenko nhận định và nhấn mạnh rằng, lực lượng phi công drone đang trở thành lực lượng tinh nhuệ nhất của quân đội Nga.
Chia sẻ
Công an tỉnh Đắk Lắk vừa triệt phá đường dây lập dự án tiền điện tử "ảo" KAYPLE, lừa đảo hơn 4.000 nhà đầu tư, chiếm đoạt tổng số tiền trên 51 triệu USDT, tương đương gần 1.300 tỷ đồng.
Chia sẻ
Sau 7 ngày Công an TP Hà Nội đưa vào vận hành Trung tâm điều khiển giao thông ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), tình hình giao thông tại nhiều nút giao trọng điểm trên địa bàn Thủ đô ghi nhận những chuyển biến tích cực.
Chia sẻ
Châu Âu là khu vực duy nhất còn lại để Nga phô trương sức mạnh vì trong mắt Moscow, lục địa này đã suy yếu, nhu nhược, yếu đuối và thiếu quyết đoán - người đứng đầu Cục Tình báo Quân đội Ukraine (HUR) Kyrylo Budanov cảnh báo, tờ Euromaidanpress đưa tin.
Chia sẻ
Văn phòng Chính phủ có Thông báo kết luận hội nghị "3 trong 1" về triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW, cải cách hành chính và Đề án 06.
Chia sẻ
Công an TP Hà Nội đã lập danh sách 2.102 học sinh vi phạm, gửi đến Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội để phối hợp chấn chỉnh, giáo dục.
Chia sẻ
Một vụ án về an toàn thực phẩm vừa chính thức được Viện KSND TP. HCM hoàn tất cáo trạng, hé lộ những tình tiết kinh hoàng về đường dây nhập lậu thịt động vật quy mô "khủng" từ các quốc gia bị cấm ở Châu Âu.
Chia sẻ
Theo tử vi ngày mai, 3 con giáp đột phá sau Đông hí, năm 2026 sẽ dễ dàng đạt được mục tiêu, sự nghiệp phát triển, của cải đầy tay.
Chia sẻ
Các nhà khoa học đã giải mã được những đoạn văn mới của bản thảo Qumran, một hiện vật đã mãi mãi chia rẽ giới học giả Kinh Thánh thành hai trường phái trước và sau. Trong gần một thế kỷ, các chuyên gia trên khắp thế giới đã tranh luận sôi nổi về bản thảo này. Nhưng chìa khóa để hiểu chúng nằm ở một từ duy nhất.
Chia sẻ
Đại tướng Nguyễn Trọng Nghĩa, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam gặp lãnh đạo Cao Bằng, đề xuất giải pháp xử lý sạt lở và phát triển kinh tế-xã hội bền vững cho tỉnh.
Chia sẻ
Tại phường Hà Huy Tập, tỉnh Hà Tĩnh diện tích trồng rau gia vị (rau thơm) được nhân rộng qua từng năm. Hiện có hơn 2,5 ha các loại rau gia vị các loại, phổ biến như rau kinh giới, rau tía tô, húng quế… được trồng theo hướng hữu cơ, tập trung nhiều trong các hộ gia đình và vùng trồng rau tập trung ở tổ dân phố La Xá.
Chia sẻ
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam gọi tác giả Peter Pho là người đi qua đời sống này với bản chất và tinh thần của nước và gió.
Chia sẻ
Xã Mường Đun cũ, nay là xã Sáng Nhè (tỉnh Điện Biên) từ lâu đã được biết đến là vùng đất có nhiều tiềm năng phát triển chăn nuôi, đặc biệt là chăn nuôi gia cầm bản địa. Trong đó, giống vịt bầu cổ ngắn không chỉ gắn bó với đời sống sản xuất của người dân, mà còn từng bước khẳng định giá trị thương hiệu trên thị trường.
Chia sẻ
Phòng An ninh kinh tế Công an tỉnh Ninh Bình vừa chủ trì phối hợp kiểm tra, phát hiện và xử lý hai hộ kinh doanh lưu trữ hơn 1,2 tấn thực phẩm đông lạnh gồm nội tạng lợn, chân gà, thịt bò...không rõ nguồn gốc và đã quá hạn sử dụng.
Chia sẻ
Tân Phó Bí thư chuyên trách Đảng ủy Quốc hội Nguyễn Hồng Diên khẳng định, trên cương vị mới sẽ nghiêm túc tiếp thu ý kiến chỉ đạo, không ngừng rèn luyện, phấn đấu, khiêm tốn học hỏi để hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ được giao.
Chia sẻ
Đô vật Cấn Tất Dự được xem là “vô đối” ở đấu trường SEA Games. Suốt 6 kì Đại hội, anh đã 6 lần lên đỉnh SEA Games tạo kỷ lục khó vượt qua với bất kỳ đô vật nào.
Chia sẻ
Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Đà Nẵng đang lấy ý kiến đối với dự thảo Quyết định quy định điều kiện, trình tự, thủ tục thẩm định giao đất ở không đấu giá quyền sử dụng đất cho cá nhân, trong đó làm rõ đối tượng, tiêu chí xét duyệt và thứ tự ưu tiên.
Chia sẻ
Mục tiêu chính của Mỹ là giải quyết cuộc khủng hoảng Ukraine và khôi phục sự ổn định chiến lược trong quan hệ với Nga, cựu chuyên gia phân tích của CIA, Ray McGovern nhận định.
Chia sẻ
Mới đây, những video và hình ảnh về đồi hoa hướng dương ở Nghệ An trở nên viral khắp mạng xã hội với số lượt xem lên tới hàng chục nghìn. Thậm chí, có người xuýt xoa rằng khung cảnh chẳng khác gì được tạo nên từ AI (trí tuệ nhân tạo), hoặc từ thiên đường bước ra.
Chia sẻ
Chỉ sau hai ngày "Avatar 3: Lửa và tro tàn" đã nhanh chóng tiến sát mốc 100 tỷ đồng doanh thu, bao gồm cả suất chiếu sớm và lượng vé đặt trước.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Nguyễn Thanh Điệp
