Cựu Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương Trần Văn Nam sẽ hầu tòa trong 20 ngày

Theo quyết định do thẩm phán Vũ Quang Huy ban hành, TAND TP.Hà Nội mở phiên xét xử bị cáo Trần Văn Nam, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương vào ngày 15/8 tới.

Trong vụ, ông Nam và 21 bị cáo chịu truy tố về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí".

Có 3 người bị truy tố về tội "Tham ô tài sản" gồm Võ Hồng Cường, Chủ tịch Công ty Hưng Vượng; Nguyễn Thục Anh (con gái bị cáo Nguyễn Văn Minh), Trần Đình Như Ý, Chủ tịch Công ty TNHH Phát Triển.

3 bị cáo còn lại bị truy tố về cả 2 tội trên gồm Nguyễn Văn Minh và Trần Nguyên Vũ, lần lượt là cựu Chủ tịch và Tổng giám đốc Tổng công ty Xuất – Nhập khẩu Bình Dương; Huỳnh Thanh Hải, cựu Phó tổng giám đốc doanh nghiệp này.

Ngoài 28 bị cáo, những người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan được triệu tập gồm Tỉnh ủy và UBND tỉnh Bình Dương; Văn phòng Tỉnh ủy Bình Dương; Cục Thuế và các Sở: Tài nguyên Môi trường, Tài chính Bình Dương; Công ty Kim Oanh; bà Đặng Thị Kim Oanh…

Phiên tòa dự kiến kéo dài 20 ngày. Giữ quyền thực hành công tố và kiểm sát xét xử là 4 cán bộ thuộc VKSND TP Hà Nội. Phía ngược lại, có gần 60 luật sư bào chữa cho bị cáo hoặc bảo vệ người liên quan. Trong đó, cựu Bí thư Trần Văn Nam có 5 luật sư bào chữa còn Nguyễn Văn Minh có 8 luật sư.

Bán rẻ đất công

Theo cáo trạng, Công ty SX – XNK Bình Dương do Trần Văn Minh làm Chủ tịch là doanh nghiệp trực thuộc nhà nước. Ngoài ra, Minh và người thân còn lập các công ty "sân sau" gồm Tân Thành; Công ty TNHH Phát Triển; Công ty Đầu tư - Xây dựng Tân Phú.

Sai phạm đầu tiên bắt đầu năm 2011, Công ty SX-XNK Bình Dương xin được giao 2 mảnh đất tại Khu liên hợp tỉnh gồm 43ha đất xây khu dân cư Tân Phú và 145ha để xây sân golf, nghỉ dưỡng. Sau đó, hồ sơ đến cơ quan thuế và bị cáo Lê Văn Trang, nguyên Cục trưởng Cục Thuế cùng thuộc cấp đã đề xuất đơn giá gần 52.000 đồng/m2 theo quy định năm 2006.

Viện kiểm sát cho rằng, nhóm bị cáo tại UBND tỉnh Bình Dương biết rõ cơ quan thuế lấy quy định của năm 2006 để áp cho năm 2012 là sai nhưng vẫn phê duyệt. Trong đó, ông Trần Văn Nam bị cáo buộc biết sai nhưng "vẫn giao đất". Hành vi này gây thiệt hại 761 tỷ đồng.

Sai phạm tiếp theo xảy ra từ năm 2015, khi Công ty SX-XNK Bình Dương bắt đầu phải cổ phần hóa. Tỉnh ủy ra văn bản yêu cầu chuyển khu đất 43ha nói trên về Công ty Impco (ban đầu là công ty con của SX – XNK nhưng từ năm 2016 trực thuộc Tỉnh ủy). 

Khu đất 145ha dự kiến xây sân golf được yêu cầu phải "giữ lại sai khi cổ phần hóa". Tuy nhiên, các bị can trong vụ làm ngược lại với "động cơ chiếm đoạt, hưởng lợi từ các khu đất".

Tại khu 43ha, Nguyễn Văn Minh thống nhất với con rể Nguyễn Đại Dương cùng các đồng phạm bán trái phép bằng cách mang đi góp vốn liên doanh tại Cty Tân Phú. Cụ thể, Công ty SX – XNK Bình Dương góp 60 tỷ đồng vào Tân Phú tương ứng 30% cổ phần; Cty Âu Lạc của Dương) góp 70% còn lại.

Sau đó, Nguyễn Văn Minh bán khu đất này cho Công ty Tân Phú với giá 250 tỷ đồng. Tiếp đên, Công ty SX – XNK cũng bán nốt 30% cổ phần của mình tại Tân Phú cho Công ty Âu Lạc với giá 161 tỷ đồng. Như vậy, Công ty Âu Lạc của Dương "thâu tóm" 43ha đất nhà nước với chi phí 411 tỷ đồng. Tài sản này sau đó được bán cho Công ty Kim Oanh của bà Đặng Thị Kim Oanh (SN 1970, ở TP.HCM).

Cơ quan tố tụng cáo buộc, giá trị khu 43ha tại thời điểm khởi tố vụ án năm 2019 là 1.335 tỷ đồng nên các bị can gây thiệt hại 984 tỷ đồng (1.335 tỷ trừ 411 tỷ Âu Lạc đã trả).

Tại khu 145ha, viện kiểm sát cho rằng Nguyễn Văn Minh và con gái Nguyễn Thục Anh cũng tìm cách thâu tóm bằng cách mang đi liên doanh, góp vốn. Tỉnh ủy yêu cầu khu đất phải để lại Công ty SX – XNK sử dụng sau khi cổ phần hóa nhưng Minh đưa cả 145ha vào danh mục "tài sản chờ thanh lý" để không xác định giá trị quyền sử dụng đất.

Khu đất sau đó được góp vốn vào Cty Tân Thành rồi "qua lại" giữa các doanh nghiệp sân sau của Trần Văn Minh. Kết quả, Công ty SX – XNK chỉ thu về 442 tỷ đồng trong khi giá trị thực là 4.472 tỷ đồng. Như vậy, các bị cáo gây thiệt hại 4.030 tỷ đồng.

Tham ô hàng trăm tỷ đồng

Với hành vi tham ô tài sản, cơ quan tố tụng cáo buộc sau khi không đưa 145ha vào giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hoá, Nguyễn Văn Minh chỉ đạo hoàn tất thủ tục để thay đổi quyền sử dụng đất từ Công ty SX-XNK Bình Dương sang tên Công ty Tân Thành.

Như vậy, Công ty Tân Thành có giá trị 442 tỷ đồng, tương ứng hơn 16.000 đồng/cổ phần và Nguyễn Văn Minh biết rõ điều này. Tuy nhiên, do cần 404 tỷ đồng trả nợ cho Công ty SX – XNK nên Minh quyết định để doanh nghiệp này mua 19% cổ phần của Tân Thành với giá 105.000 đồng/cổ. Qua đây, Minh và con gái cùng các đồng phạm chiếm đoạt 815 tỷ đồng của nhà nước.

Trong vụ án, cựu Bí thư Trần Văn Nam bị cáo buộc vi phạm pháp luật về đất đai, doanh nghiệp cùng các văn bản liên quan trong việc cho Công ty SX – XNK Bình Dương được nhận đất nhà nước rồi chuyển cho tư nhân. Ông Nam phải chịu trách nhiệm chính về những quyết định và chỉ đạo của mình dẫn đến hậu quả đặc biệt lớn tài sản của Nhà nước.