Đã mắt ngắm đàn trâu sơn mài nghìn con tại làng cổ Đường Lâm

Chủ nhật, ngày 25/07/2021 10:14 AM (GMT+7)
Nghệ nhân Nguyễn Tấn Phát, người con của quê hương xứ Đoài (Sơn Tây, Hà Nội) vừa khiến công chúng ngạc nhiên khi công bố đàn trâu sơn mài 1.010 con.
Độc đáo đàn trâu sơn mài nghìn con của nghệ nhân "xứ Đoài" - Ảnh 1.

Ghé thăm căn nhà của anh Nguyễn Tấn Phát đã thấy ngập tràn trâu và trâu... Những con trâu gỗ được thếp sơn đặt ngay ngắn theo lối đi, có con lại nằm vắt vẻo trên kệ, có con đủng đỉnh thả dáng trước thềm nhà. Người xem bị thu hút và rung động một cách kỳ lạ bởi mỗi tác phẩm lại mang một cách tạo hình khác nhau và rất giàu âm hưởng điêu khắc dân gian Việt.

Độc đáo đàn trâu sơn mài nghìn con của nghệ nhân "xứ Đoài" - Ảnh 2.

Sinh ra và lớn lên ở vùng đất xứ Đoài, lại sẵn năng khiếu vẽ cùng tình yêu, niềm đam mê học hỏi nghệ thuật truyền thống, anh Phát như được chắp thêm cánh khi thi đỗ Trường đại học Mỹ thuật công nghiệp, chuyên ngành sơn mài.

Độc đáo đàn trâu sơn mài nghìn con của nghệ nhân "xứ Đoài" - Ảnh 3.

Họa sĩ Nguyễn Tấn Phát chia sẻ: "Nhân kỷ niệm 1010 năm Thăng Long - Hà Nội nên tôi quyết định làm 1.010 con trâu. Tháng 10/2020 tôi mới bắt tay làm nên thời gian rất gấp gáp. Đến nay, tôi đã hoàn thành toàn bộ sản phẩm. Những chú trâu được trưng bày trong những ngôi nhà cổ trăm tuổi ở làng cổ Đường Lâm để du khách khi đến đây có thể chiêm ngưỡng, hoặc mua về trưng bày".

Độc đáo đàn trâu sơn mài nghìn con của nghệ nhân "xứ Đoài" - Ảnh 4.

Với kích thước nhỏ nhắn và hướng tới nguyên vật liệu thân thiện môi trường, đàn trâu khảm sơn mài của nghệ nhân Nguyễn Tấn Phát sử dụng lõi gỗ mít.

Độc đáo đàn trâu sơn mài nghìn con của nghệ nhân "xứ Đoài" - Ảnh 5.

Nghệ nhân cho hay mỗi con trâu phải trải qua hàng chục công đoạn, từ lên ý tưởng, rồi đục, đẽo tạo dáng cho khối gỗ, sau đó phủ lên nhiều lớp sơn, phơi khô, đánh bóng, khảm trai, vẽ tạo tác... nên nhanh thì vài ngày, lâu thì cả tháng mới xong.

Độc đáo đàn trâu sơn mài nghìn con của nghệ nhân "xứ Đoài" - Ảnh 6.

Mỗi chú trâu sẽ được " mặc" nhiều "lớp áo". Vì được làm thủ công hoàn toàn nên mỗi con sẽ là một phiên bản khác biệt với những đường nét, hoa văn, màu sắc, kích thước vả thần thái không giống nhau. Mỗi lớp sơn quét xong cần có thời gian phơi khô trước khi thêm lớp khác hoặc làm công đoạn tiếp theo.

Độc đáo đàn trâu sơn mài nghìn con của nghệ nhân "xứ Đoài" - Ảnh 7.

Sau khi được quét lớp sơn mài, các sản phẩm tiếp tục được khảm vỏ trứng trang trí hoặc khảm vỏ trai. Được biết lý do anh chọn 2 loại vật liệu trên để khảm là vì xem đó như một cách để kêu gọi mọi người bảo vệ môi trường.

Độc đáo đàn trâu sơn mài nghìn con của nghệ nhân "xứ Đoài" - Ảnh 8.

Sau khi được khảm trai hoặc vỏ trứng trang trí, những chú trâu này được mài để lộ các lớp, mảng sơn bên dưới. Mỗi nghệ nhân đều sẽ có bí quyết riêng trong khâu mài và đánh bóng, đặc biệt sản phẩm còn có tính ngẫu nhiên đã tạo ra sự độc đáo và khác biệt cho các sản phẩm sơn mài thủ công truyền thống.

Độc đáo đàn trâu sơn mài nghìn con của nghệ nhân "xứ Đoài" - Ảnh 9.

Anh Phát cho hay, thành lập công ty sản xuất thủ công mỹ nghệ là mộ trong những cách mà anh chọn để các sản phẩm mang giá trị văn hóa truyền thống Việt tiếp cận đến các thị trường nước ngoài khó tính như Pháp, Italya, Mỹ, Đức...

Độc đáo đàn trâu sơn mài nghìn con của nghệ nhân "xứ Đoài" - Ảnh 10.

Bình thường xưởng của nghệ nhân Nguyễn Tấn Phát có gần chục nhân công cùng hỗ trợ anh làm các sản phẩm thủ công mỹ nghệ truyền thống. Nhưng do tình hình dịch bệnh Covid-19 nên chỉ còn 2 thợ phụ giúp anh trong công việc.

Độc đáo đàn trâu sơn mài nghìn con của nghệ nhân "xứ Đoài" - Ảnh 11.

Mỗi chú trâu là một phiên bản độc nhất với những đường nét, hoa văn, màu sắc, kích thước khác nhau.

Độc đáo đàn trâu sơn mài nghìn con của nghệ nhân "xứ Đoài" - Ảnh 12.

Trong bộ sưu tập 1010 con trâu này, anh Phát chia thành các nhóm với những ý nghĩa và chủ đề riêng để tạo tác: Nhóm "Trâu thực" là những con trâu thuần nông không gửi gắm nhiều thông điệp, nhưng nhìn rất ngộ nghĩnh, đáng yêu; "Trâu cổng làng" - gắn với hình ảnh làng quê Việt Nam; "Trâu hóa rồng" - gửi gắm những hy vọng trong năm Sửu bởi năm Tý đã quá vất vả với cả nhân loại.

Độc đáo đàn trâu sơn mài nghìn con của nghệ nhân "xứ Đoài" - Ảnh 13.

Tất cả trâu được làm từ gỗ mít, đây là 1 chất liệu truyền thống để làm sơn mài rất thân thiện cho người dùng. Nhìn thoáng qua, nhiều người dễ lầm tưởng trâu được làm từ đất nung.

Độc đáo đàn trâu sơn mài nghìn con của nghệ nhân "xứ Đoài" - Ảnh 14.

"Dịch Covid-19 hơn 2 năm qua mà chúng ta phải đối mặt chính là một yếu tố bất khả kháng, nó là sự cản trở lớn đối với tất cả lĩnh vực trong đời sống. Tuy nhiên, tôi nghĩ vai trò của nghệ thuật càng cần được phát huy trong lúc này, vì sẽ là món ăn tinh thần cổ vũ cho người dân cùng vượt qua giai đoạn quyết chiến với dịch bệnh", anh Phát chia sẻ.

Viết Niệm
Mời các bạn đồng hành cùng báo Dân Việt trên mạng xã hội Facebook để nhanh chóng cập nhật những tin tức mới và chính xác nhất.
Tin cùng chuyên mục
Xem theo ngày Xem