Dân một xã ở Nghệ An tay thoăn thoắt "dệt" sợi mây ra những vật dụng vạn người mê

Thời hoàng kim của nghề mây tre đan ở Phúc Thọ

Những làng nghề mây tre đan từng phát triển mạnh ở nhiều nơi ở Nghệ An như huyện Yên Thành, Quỳnh Lưu, Nghi Lộc. Đặc biệt tại xã Phúc Thọ, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An nghề làm mây tre đan từng thịnh vượng. Có thời điểm cả làng đều làm nghề. Những sản phẩm của làng với mẫu mã đẹp được thị trường rất ưa chuộng.

Chị Nguyễn Thị Ngân (SN 1976, trú tại xã Phúc Thọ, huyện Nghi Lộc) cho biết, Khoảng 15 năm trước, nghề mây tre đan phát triển rất mạnh ở làng, hoạt động sôi động ngày đêm.Ngày đó hầu như nhà nào cũng làm, các lớp dạy nghề cũng được mở thường xuyên để đào tạo lao động trẻ. Hàng hóa bán cũng rất chạy, thu nhập đều nên người dân rất phấn khởi.

Tuy nhiên "thời hoàng kim" đó không kéo dài được lâu. Thị trường dần thu hẹp, dẫn đến lượng hàng hóa tiêu thụ giảm sút khiến thu nhập của người làm nghề mây tre đan không còn cao. Vì thế phần lớn người dân làm nghề mây tre đan ở Phúc Thọ, huyện Nghi Lộc bỏ nghề để đi tìm việc làm mới.

Thay đổi để giữ nghề làm ra những sản phẩm đẹp lung linh

Trăn trở trước nguy cơ nghề truyền thống bị mai một, bà Nguyễn Thị Lan (SN 1960, trú tại xã Phúc Thọ, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An) đã vận động chị em thành lập "Tổ mây tre đan" để cùng nhau giữ nghề.

Nói thì dễ nhưng làm cũng là một quá trình. Bà Lan gặp từng chị em có tay nghề cao để vận động họ tiếp tục gắn bó với nghề. Đồng thời đào tạo truyền kinh nghiệm cho những lao động mới. Rồi tìm đầu ra cho nguồn hàng tiêu thụ. Hiện tổ mây tre đan ở xã Phúc Thọ có 15 chị em tham gia.

Bên cạnh đó, các sản phẩm cũng được thay đổi về mẫu mà theo yêu cầu của thị trường. Từ kích thước, chủng loại đến màu sắc, họa tiết đều được đổi mới phù hợp hơn với các phong cách trang trí hiện đại. Nhờ sự thay đổi này mà các sản phẩm của tổ mây tre đan ở Phúc Thọ được thị trường đón nhận.

Nguyên liệu chủ yếu để làm nghề đan lát nơi đây là cây lùng, được nhập về từ các huyện Quế Phong, Qùy Châu. Theo bà Lan, so với trước đây, người dân phải đi chặt tre, lùng về chẻ để đan thì nay đã có máy móc làm thay. Bởi thế, công việc đan lát cũng tiện hơn. Phần lớn những người tham gia tổ mây tre đan đều là những chị em buôn bán ở chợ, họ thường nhận nguyên liệu về nhà, tranh thủ đan lát những ngày nghỉ chợ, hoặc ban đêm.

Các sản phẩm chủ yếu là đèn treo trang trí, đèn lồng, giỏ đựng các loại… với giá 40.000 đến 80.000 đồng/sản phẩm. Mỗi ngày một người có thể đan được từ 8 đến 10 sản phẩm, trừ chi phí vật liệu, tiền điện... cho thu nhập 200.000 đồng/ngày.

Các sản phẩm của tổ mây tre đan ở xã Phúc Thọ làm ra được đánh giá cao về tính thẩm mỹ, đẹp lung linh. Nhiều nhà hàng, khách sạn, quán ăn, quán cà phê… sử dụng để trang trí. Vì thế đầu ra cho sản phẩm mây tre đan ở xã Phúc Thọ hiện khá ổn định. Người dân làm đến đâu đều được thu mua hết đến đó.

Bà Nguyễn Thị Oanh (61 tuổi, trú tại xã Phúc Thọ) cho biết, từ nhỏ bà đã được mẹ truyền nghề đan lát. Song vì sản phẩm khó tiêu thụ, nên có thời gian bà phải bỏ nghề, ra chợ buôn bán. Bây giờ buổi sáng bà Oanh vẫn đi chợ, chỉ tranh thủ buổi chiều hoặc buổi tối để làm mây tre đan. Trung bình mỗi tháng bà Oanh cũng được thêm 5 đến 6 triệu đồng.

Theo bà Oanh, nghề đan lát không đòi hỏi sức lao động nhiều, nhưng phải có tính cẩn thận, tỉ mỉ để tạo ra những sản phẩm đẹp mắt, được thị trường ưa chuộng.

Bà Nguyễn Thị Hương – Chủ tịch Hội liên hiệp phụ nữ xã Phúc Thọ, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An cho biết: Tổ đan lát hoạt động rất hiệu quả. Cái hay của nghề đan lát hiện nay là nguyên liệu đầu vào đều đã có máy làm sẵn, chị em chỉ cần lấy về rồi thanh thủ làm những lúc rảnh rỗi để kiếm thêm thu nhập.