Bình luận
0
Trong dòng chảy lịch sử đầy thăng trầm của dân tộc, Quảng Nam – vùng đất địa linh nhân kiệt, nơi giao thoa của văn hóa Champa và Đại Việt – tự hào là quê hương của nhiều bậc danh nhân, trong đó phải kể đến Bà chúa Tằm tang Đoàn Quý phi.
Tên tuổi của bà chúa này gắn liền với sự phát triển rực rỡ của nghề tằm tang, dệt lụa, góp phần làm nên sự thịnh vượng cho đất nước dưới vương triều nhà Nguyễn.
Bà chúa Tằm Tang Đoàn Quý phi tên thật là Đoàn Thị Ngọc, sinh ra từ làng cổ Chiêm Sơn, xã Duy Trinh, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam. Bà là con gái thứ ba của Thạch Quận Công Đoàn Công Nhạn và phu nhân Võ Thị Thành.
Ngay từ nhỏ, Đoàn Thị Ngọc đã nổi tiếng khắp vùng với vẻ đẹp "sáng thơm, tú mị" và tư chất thông minh, hiền hậu. Bà gắn bó với nghề trồng dâu, nuôi tằm, ươm tơ, dệt lụa, một nghề truyền thống của quê hương làng Chiêm Sơn.
Cuộc đời bà chúa Tằm Tang Đoàn Quý phi có một giai thoại nên thơ đi vào truyền thuyết dân gian và sử sách vương triều nhà Nguyễn.
Khu di tích Lăng mộ bà chúa Tằm tang-Bà Đoàn Quý Phi, làng cổ Chiêm Sơn, xã Duy Trinh, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam trên tuyến đường đến khu tháp cổ Champa Mỹ Sơn. Ảnh: Khánh Linh.
Chuyện kể rằng, vào năm 1615, khi bà Đoàn Thị Ngọc khoảng 15 tuổi, một đêm trăng sáng, bà đang hái dâu bên bãi và cất tiếng hát trong trẻo. Lúc bấy giờ, chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên trong chuyến tuần du Quảng Nam, cùng con trai là Hoàng tử Nguyễn Phúc Lan, dạo thuyền trên sông Thu Bồn.
Nghe tiếng hát lạ và quyến rũ ấy, Hoàng tử Nguyễn Phúc Lan đã cho người tìm hỏi và say đắm nhan sắc, tài năng của bà. Mối lương duyên trời định ấy đã đưa Đoàn Thị Ngọc về làm phi tần của Hoàng tử Nguyễn Phúc Lan.
Sau khi kết duyên với Hoàng tử Nguyễn Phúc Lan, Đoàn Thị Ngọc chuyển về sống tại Dinh trấn Thanh Chiêm (nay thuộc xã Điện Phương, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam).
Tại đây, bà không quên nghề truyền thống của mình mà ra sức khuyến khích, truyền bá kỹ thuật trồng dâu, nuôi tằm, ươm tơ, dệt lụa cho dân chúng.
Bà đã đích thân hướng dẫn cách nuôi tằm, chăm sóc con tằm, kéo tơ và dệt lụa theo những phương pháp tốt nhất.
Với sự hỗ trợ của bà, nghề tằm tang ở các vùng như Điện Bàn, Duy Xuyên, và dọc sông Thu Bồn đã phát triển mạnh mẽ, cho ra đời những sản phẩm tơ lụa có chất lượng cao, nổi tiếng khắp Đàng Trong.
Hàng năm, tàu thuyền của Nhật Bản, Bồ Đào Nha, Hà Lan… đã đến đây để mua tơ sống và các loại lụa.
Mặt hàng lụa của xứ Đàng Trong vô cùng phong phú, có các loại lượt (lụa trơn và thưa), sa (lụa mỏng và trơn), the (lụa nhẹ và sáng), xuyến (lụa dày màu sáng), nhiễu (lụa trơn, dày và được nhuộm đen), van (lụa có hoa văn, chất lượng), đoạn (chất lượng lụa rất tốt), gấm (lụa cao cấp), là (lụa dệt từ tơ nõn, có đường sọc dọc theo chiều dài)...
Nhìn thấy những cánh đồng dâu trù phú khắp vùng, giáo sĩ Christoforo Borri đến Cửa Hàn năm 1618 đã viết: “Người Đàng Trong không những cung cấp tơ cho nhu cầu của họ mà còn cung ứng cho Nhật Bản và đưa sang Vương quốc Lào để từ đó người ta lại chuyển đến Tây Tạng, bởi lẽ loại tơ này tuy không nhỏ mịn bằng loại tơ của Trung Hoa nhưng bền chắc hơn nhiều”.
Trong “Phủ biên tạp lục” khắc in năm 1776, Lê Quý Đôn cũng có ghi: “Ở Quảng Nam, lụa thuế chỉ lấy ở hai phủ Thăng Hoa và Điện Bàn. Phủ Điện Bàn, huyện Phú Châu nộp thuế hai ngàn ba trăm năm mươi tấm...
Lụa mà Đoan Quận công (sau này là chúa Tiên Nguyễn Hoàng) trước đây đã lấy cống phú thì rộng một thước, dài ba mươi thước, dày như mắm sợi...” chính là nói tới lụa của xứ Đàng Trong mà Bà chúa Tằm Tang đã khởi nghiệp hưng tịnh từ thế kỷ 17.
Lụa xứ Quảng dưới thời bà chúa Tằm Tang Đoàn Quý phi đã theo "con đường tơ lụa trên biển" thông qua cảng thị Faifo (phố cổ Hội An, tỉnh Quảng Nam ngày nay) để đến với nhiều nước trên thế giới như Nhật Bản, Bồ Đào Nha, Hà Lan.
Chính nhờ những đóng góp không ngừng nghỉ này mà Quý phi họ Đoàn được nhân dân suy tôn là "Bà chúa Tằm tang".
Trình diễn hoạt cảnh cuộc gặp gỡ định mệnh giữa cô gái thôn quê Quảng Nam tên Đoàn Thị Ngọc với Hoàng tử Nguyễn Phúc Lan, con trái chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên. Cô gái ấy sau này là Đoàn Quý phi, vợ chúa Thượng Nguyễn Phúc Lan, tức là bà chúa Tằm tang của vương triều nhà Nguyễn. Ảnh: TL.
Đây không chỉ là một danh hiệu mà còn là sự tri ân sâu sắc của người dân đối với công lao của bà trong việc mang lại sự thịnh vượng cho nghề dệt lụa, một ngành kinh tế quan trọng của xứ Đàng Trong lúc bấy giờ.
Về cuối đời, Đoàn Quý Phi rời phủ chúa ở Kim Long, Phú Xuân (Huế ngày nay) để trở về sống tại Dinh trấn Thanh Chiêm, (TX Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam ngày nay) cùng con cháu và bà con quê hương. Bà qua đời vào ngày 12 tháng 7 năm 1661, hưởng thọ 60 tuổi.
Theo di nguyện của bà, Chúa Hiền Nguyễn Phúc Tần đã đưa mẹ về an nghỉ tại quê hương Duy Xuyên (tỉnh Quảng Nam). Ngày nay, Khu di tích Lăng mộ bà Đoàn Quý phi-Đoàn Thị Ngọc) vẫn tọa lạc tại làng cổ Chiêm Sơn, xã Duy Trinh, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam.
Bản đồ mô tả con đường tơ lụa trên bộ và trên biển. Tại Việt Nam, các thương thuyền có thể cập bến hoặc xuất phát ở Luy Lâu, Hà Nội, Vân Đồn, Phố Hiến, Hội An, Cù Lao Chàm, Vijaya (Thị Nại), Óc Eo (vương quốc cổ Phù Nam). Ảnh: TL.
Đây là một di tích lịch sử - văn hóa quan trọng, nơi thờ phụng và tưởng nhớ công lao của bà chúa Tằm tang. Hàng năm, người dân địa phương và du khách vẫn đến đây để dâng hương, thể hiện lòng biết ơn đối với người phụ nữ đã có công lớn trong việc gây dựng và phát triển nghề tằm tang, dệt lụa, góp phần làm rạng danh đất Quảng.
Bà Chúa Tằm tang Đoàn Thị Ngọc mãi mãi là một hình tượng cao đẹp, đại diện cho trí tuệ, sự cần mẫn và tấm lòng vì dân của người phụ nữ Việt Nam, đặc biệt là phụ nữ xứ Quảng.
Bà Chúa Tằm tang Đoàn Quý phi-Đoàn Thị Ngọc không chỉ là niềm tự hào của riêng người dân Duy Xuyên mà còn là một phần không thể thiếu trong lịch sử và văn hóa của Quảng Nam. Tên tuổi của bà mãi mãi được khắc ghi như một biểu tượng của sự khéo léo, cần cù và tinh thần sáng tạo, góp phần làm rạng danh quê hương và đất nước.
Và dĩ nhiên, trên bản đồ sáp nhập tỉnh mới nhất, khi tỉnh Quảng Nam hợp nhất với Đà Nẵng, người dân thành phố mới Đà Nẵng hẳn tự hào về một người con gái xinh đẹp, đảm đang, người đã góp phần quan trọng làm rạng danh lụa Đàng Trong, lụa Quảng Nam-thứ hàng đắt đỏ dành cho giới quyền quý được trao đổi trên "con đường tơ lụa trên biển" thông qua cảng thị Hội An từng một thời sầm uất nhất khu vực.
Lần đầu tiên, tại Việt Nam, các nhà khoa học của Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản I (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã sản xuất thành công giống cá cam, một loài cá cao cấp trong ngành nuôi trồng thủy sản biển.
Tới hiện tại, 100% Chủ tịch UBND tỉnh, thành đều không phải là người địa phương.
Chia sẻ
Cũng như gạo Việt Nam, nhu cầu đối với gạo Ấn Độ tiếp tục trầm lắng, dù giá gạo đồ của nước này tăng lên mức cao nhất sáu tuần khi chính phủ bắt đầu mua vào. Tại Thái Lan, gạo 5% tấm được chào ở mức 340 USD/tấn, tăng nhẹ so với mức 335 USD/tấn của tuần trước. Nhu cầu xuất khẩu vẫn yếu khi các khách hàng châu Phi và châu Á tìm đến những nguồn cung có giá cạnh tranh hơn...
Chia sẻ
Từng là thứ rau mọc hoang trên rừng chống đói, giờ đây, hai loại "rau dại" đặc biệt là rau quế vị (xá xị) và rau móp đã trở thành cây trồng chủ lực mang lại nguồn thu nhập bền vững, ổn định cho nông dân tại Củ Chi, TP HCM, khẳng định giá trị kinh tế “ăn đứt” củ khoai mì Củ Chi nổi tiếng thơm, dẻo.
Chia sẻ
Theo Bộ Nội vụ, ngày 1/7/2027 là thời hạn cuối để công chức và bộ, ban ngành hoàn thành vị trí việc làm và xếp ngạch công chức. Sau thời gian này, công chức, viên chức nào không đáp ứng được sẽ bị tinh giản biên chế.
Chia sẻ
Đây là một trong hàng trăm lời chúc được người dân Thủ đô viết lên giấy gửi cùng nhu yếu phẩm để hỗ trợ người dân Đắk Lắk, Khánh Hòa, Gia Lai, Lâm Đồng.
Chia sẻ
Theo kế hoạch đề ra, sân bay Long Thành sẽ đón chuyến bay đầu tiên vào cuối tháng 12/2025. Hiện tại, hàng loạt máy móc, trang thiết bị và hơn 14.000 công nhân đang tăng tốc để thực hiện sự kiện quan trọng này.
Chia sẻ
Trang chủ CLB CAHN xác nhận Đoàn Văn Hậu được đăng ký cho giai đoạn lượt về của mùa giải V.League 2025/2026.
Chia sẻ
Luật sư Hoàng Anh Sơn – Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh đã đưa ra lưu ý quan trọng trong trường hợp người dân có nhu cầu thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa sang đất ở.
Chia sẻ
"Chỉ cứu được ba. Tìm thấy mẹ thì mẹ mất rồi", "Con không kịp cứu mẹ, mẹ ơi…", "Cứu gia đình tôi với!", "Con ơi, bà ơi… đang ở đâu", "Đứa con bại liệt của tôi mất theo dòng lũ", "Không có các chú, tôi đã mất con rồi!". Những tiếng kêu ấy, hòa vào tiếng mưa xối xả và dòng nước cuồn cuộn ở Gia Lai, trở thành những âm thanh xé lòng nhất mà chúng tôi từng nghe.
Chia sẻ
Suốt nhiều năm nuôi cá chép, nuôi cá lóc, ít ai ngờ ông Nguyễn Văn Năm, phường Nguyễn Uý, tỉnh Ninh Bình (địa phận Kim Bảng, tỉnh Hà Nam trước đây) lại bén duyên, đổi nghề rồi dựng nên mô hình nuôi ốc nhồi (ốc bươu đen) quy mô hàng mẫu. Con đặc sản bình dân này hễ đến tuổi sinh đẻ là cản chả kịp, mang lại thu nhập tốt và gia đình ông Năm trở thành đầu mối cung cấp ốc thương phẩm cho nhiều địa phương.
Chia sẻ
Sự dịch chuyển trọng tâm phát triển về phía Đông TP.HCM đang mở ra một chu kỳ tái cơ cấu không gian đô thị mới. Khu vực Thủ Thiêm trở thành tâm điểm nhờ vai trò trung tâm tài chính mới, kéo theo sự tăng nhiệt của phân khúc bất động sản cao cấp.
Chia sẻ
Một kế hoạch hòa bình Mỹ–Nga yêu cầu những nhượng bộ lớn từ Ukraine đã khiến Kiev và các đồng minh chao đảo, buộc phải tổ chức họp khẩn cấp phút chót tại Geneva với hy vọng thuyết phục Washington thay đổi lập trường.
Chia sẻ
Làm việc với Sở Xây dựng và Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 1, Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên yêu cầu, ngoài làm tốt công tác chuyên môn, các lãnh đạo, cán bộ cần tăng cường đi cơ sở nắm bắt tình hình, hướng dẫn chuyên môn đối với cán bộ xã, phường.
Chia sẻ
TP.HCM sẽ thí điểm vận hành sàn giao dịch thịt heo trong tháng 12/2025 và chính thức hoạt động vào khoảng cuối quý I năm sau. Sàn giao dịch thịt heo của TP.HCM hướng đến minh bạch giá, an tâm về chất lượng cho người tiêu dùng.
Chia sẻ
Trong Tây du ký, Viên Thủ Thành là một phàm nhân nhưng tài năng của ông khiến cả Long Vương cũng phải khiếp sợ.
Chia sẻ
Từ những khung cửi nằm bên nếp nhà sàn hay bí quyết nấu rượu gia truyền, người dân xã Mai Hạ (tỉnh Phú Thọ) đã biết cách “thổi hồn” vào sản phẩm, gắn kết với du lịch và xuất khẩu. Hướng đi này không chỉ giúp bảo tồn văn hóa dân tộc Thái mà còn mang lại thu nhập ổn định cho lao động nông thôn.
Chia sẻ
Nữ diễn viên, ca sĩ Nhật Kim Anh khiến người hâm mộ không khỏi xuýt xoa với những khoảnh khắc ngọt ngào bên mẹ cùng 2 con.
Chia sẻ
Theo dự thảo nghị quyết quy định bảng giá đất lần đầu để công bố và áp dụng từ năm 2026 ở Huế, nhiều tuyến đường trung tâm có giá vị trí 1 gần 100 triệu đồng/m²
Chia sẻ
Đông người dân đã đến viếng tài xế N.V.Th (phường Ba Đồn, Quảng Trị) sau khi thi thể ông được tìm thấy cách nơi bị lũ cuốn trôi 32km và được đưa về gia đình để tổ chức mai táng.
Chia sẻ
Luật sư Hoàng Anh Sơn – Đoàn Luật sư TP.Hồ Chí Minh cho biết: Người dân cần lưu ý, nếu phần đất chuyển nhượng vượt hạn mức, phần diện tích vượt có thể không được công nhận quyền sử dụng.
Chia sẻ
Thủ môn Quan Văn Chuẩn hoàn tất gia hạn hợp đồng với Hà Nội FC, kéo dài hành trình cùng đội bóng Thủ đô đến năm 2030.
Chia sẻ
Trận đấu giữa CLB Công an TP.HCM và CLB TP.HCM trên sân Thống Nhất ở vòng 1/8 Cúp quốc gia là trận derby lệch kèo giữa hai đội bóng cùng thành phố.
Chia sẻ
Hàm lượng dinh dưỡng loại thực phẩm thanh đạm này cao, siêu giàu vitamin, có thể thay thế được thịt trong mỗi bữa ăn mà giá thành vô cùng rẻ.
Chia sẻ
Cơn lũ lịch sử chưa từng có ở Khánh Hòa đã cướp đi nhiều sinh mạng, hàng ngàn ngôi nhà bị nhấn chìm và nhiều tài sản của người dân trôi theo dòng nước dữ.
Chia sẻ
Sáng 23/11, TP.HCM ra mắt Cẩm nang “Điểm đến sản xuất phim”, hỗ trợ đoàn phim quốc tế tiếp cận bối cảnh, dịch vụ, hạ tầng và thủ tục quay phim.
Chia sẻ
Vào sáng sớm nay (23/11), khu vực đỉnh Fansipan, phường Sa Pa, tỉnh Lào Cai, nhiệt độ xuống rất thấp, xuất hiện lớp băng mỏng.
Chia sẻ
Hai lần đánh đề đều trúng theo số do đối tượng lừa đảo cung cấp, một người đàn ông ở Đà Nẵng sau đó bị lừa chuyển 1,4 tỷ đồng.
Chia sẻ
Cầu Bình Triệu 1 đã chính thức thông xe sau hơn 9 tháng thi công nâng tĩnh không. Công trình trị giá hàng chục nghìn tỷ đồng này không chỉ giải quyết điểm nghẽn giao thông đường thủy mà còn mở ra hướng đi mới cho việc cải tạo các cây cầu cũ tại Việt Nam bằng giải pháp kỹ thuật cao.
Chia sẻ
Những người ủng hộ Kiev tại EU đang tìm cách viết lại phần lớn kế hoạch hòa bình của Tổng thống Mỹ Donald Trump dành cho Ukraine, Bloomberg đưa tin, trích dẫn nguồn tin thân cận.
Chia sẻ
Thủ tướng quyết định hỗ trợ 1.100 tỷ đồng cho 4 địa phương: Khánh Hòa, Lâm Đồng, Gia Lai, Đắk Lắk để khắc phục thiệt hại do mưa lũ gây ra.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Đông Hoàng (t/h) 
