Nông nghiệp Quảng Trị chuyển từ “cố làm cho nhiều” sang kinh tế nông nghiệp hiệu quả, nông dân khỏe, thu nhập tăng

Thay đổi tư duy: Từ làm nhiều, làm cho cố chuyển sang làm nông nghiệp hiệu quả

Trong nhiều năm, nông nghiệp Quảng Trị chủ yếu phát triển theo chiều rộng, dựa vào tăng diện tích, tăng sản lượng. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy mô hình này bộc lộ nhiều hạn chế: chi phí cao, lợi nhuận thấp, phụ thuộc lớn vào thời tiết và sức lao động thủ công.

Những năm gần đây, tỉnh Quảng Trị xác định rõ định hướng chuyển từ “sản xuất nông nghiệp” sang “kinh tế nông nghiệp”, lấy hiệu quả kinh tế, chất lượng sản phẩm và thu nhập của nông dân làm thước đo. Đây không chỉ là thay đổi về kỹ thuật canh tác mà là sự chuyển biến căn bản về tư duy: sản xuất gắn với thị trường, công nghệ, thương hiệu và chuỗi giá trị.

Một trong những mô hình tiêu biểu cho tư duy kinh tế nông nghiệp tại Quảng Trị là mô hình cánh đồng không dấu chân, chương trình ứng dụng công nghệ cao, cơ giới hóa đồng bộ trong sản xuất lúa.

Mô hình này áp dụng thiết bị bay không người lái (drone) và máy móc hiện đại để tự động hóa toàn bộ quy trình: làm đất, gieo sạ, bón phân, phun thuốc bảo vệ thực vật. Người nông dân không còn phải “lội ruộng”, đúng nghĩa là không để lại dấu chân trên đồng ruộng.

Tiên phong triển khai mô hình tại Quảng Trị là Công ty Cổ phần Tổng công ty Sông Gianh. Từ vụ lúa Đông Xuân 2023–2024, lần đầu tiên tại địa phương, công nghệ gieo sạ cụm kết hợp vùi phân bằng thiết bị bay không người lái được đưa vào sản xuất.

Theo đó, drone “3 trong 1” vừa gieo sạ, vừa rải phân, bón lót và phun thuốc bảo vệ thực vật. Người vận hành chỉ cần đứng ở vị trí thuận lợi, điều khiển từ xa toàn bộ quy trình. Các hộ dân tham gia mô hình được hỗ trợ giống lúa chất lượng cao Hương Bình, sản xuất theo hướng hữu cơ, gắn với liên kết và bao tiêu sản phẩm.

Qua thực tế, gieo sạ và bón phân bằng máy bay không người lái cho hiệu quả vượt trội: nhanh hơn, đều hơn, giảm lượng giống so với phương thức truyền thống. Đặc biệt, mô hình giúp giải phóng sức lao động, cắt giảm các khâu gieo, tỉa dặm, bón phân thủ công, từ đó giảm chi phí sản xuất và nâng cao lợi nhuận cho nông dân.

Sau những mùa vụ thành công, mô hình cánh đồng không dấu chân đã được mở rộng ra nhiều địa bàn, trở thành minh chứng rõ nét cho việc chuyển từ sản xuất số lượng sang sản xuất chất lượng, giá trị theo chuỗi.

Kinh tế tuần hoàn, nông nghiệp tuần hoàn-hướng phát triển bền vững, nông dân khỏe mà thu nhập vẫn tăng

Không chỉ trong trồng trọt, Quảng Trị còn đẩy mạnh các mô hình nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn trong chăn nuôi và thủy sản. Việc ứng dụng chế phẩm vi sinh đã góp phần hình thành hệ sinh thái nông nghiệp khép kín, giảm ô nhiễm môi trường, nâng cao chất lượng nông sản.

Tiêu biểu là mô hình nuôi cá lóc công nghệ cao của ông Trần Kim Phi (xã Cam Hồng, tỉnh Quảng Trị). Với tổng diện tích nuôi khoảng 3ha, mỗi năm gia đình ông Phi cung cấp ra thị trường khoảng 100 tấn cá lóc thương phẩm.

Theo ông Phi, với hồ nuôi diện tích khoảng 300m², thả 3 vạn cá giống, sau 7–9 tháng có thể xuất bán, sản lượng đạt 13–15 tấn/hồ, giá bán khoảng 50.000 đồng/kg. Đặc biệt, việc áp dụng công nghệ cao giúp kiểm soát tốt môi trường nước, thức ăn và dịch bệnh.

“Hồ nuôi cá lóc được xây kiên cố bằng xi măng hoặc lót bạt, đường kính khoảng 6m, độ sâu 1–1,2m, mỗi hồ thả khoảng 1 vạn cá giống. Nước được thay hằng ngày, thức ăn kiểm soát chặt nên cá phát triển rất tốt, đạt 2,5–3 tấn cá/hồ sau 6 tháng nuôi”, ông Phi chia sẻ.

So với ao đất truyền thống, mô hình này tiết kiệm diện tích, giảm chi phí đầu tư lâu dài và cho hiệu quả kinh tế cao hơn rõ rệt – minh chứng sinh động cho tư duy “làm tinh để lãi cao”.

Theo ông Mai Văn Nam – Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Quảng Trị, Hội đang tích cực thúc đẩy chuyển đổi mô hình quản lý kinh tế nông nghiệp từ sản xuất “nhiều” sang “tinh”, lấy chất lượng, giá trị gia tăng và lợi nhuận làm trung tâm.

Hội tập trung hỗ trợ nông dân thông qua các chương trình tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật, xúc tiến thương mại, hỗ trợ vốn, khuyến khích ứng dụng công nghệ, liên kết chuỗi giá trị. Trọng tâm là phát triển các sản phẩm chủ lực như rau củ quả, chăn nuôi, cây công nghiệp, lúa gạo chất lượng cao.

“Định hướng chuyển từ ‘sản xuất nông nghiệp’ sang ‘kinh tế nông nghiệp’ tiếp tục được khẳng định, gắn với tái cơ cấu ngành, nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững”, ông Nam nhấn mạnh.

×