Điện Biên: Khắc phục bất cập quy hoạch 3 loại rừng

Bất cập trong công tác quy hoạch 3 loại rừng

Theo Quyết định 1208/QÐ-UBND, tỉnh Điện Biên có 694.753ha (chiếm 72% diện tích tự nhiên) thuộc quy hoạch. Trong đó, rừng đặc dụng hơn 51.664ha (bao gồm cả đất có rừng và chưa có rừng); rừng phòng hộ hơn 416.163ha và 226.925ha rừng sản xuất.

Tuy nhiên, khi các địa phương tổ chức công bố quy hoạch 3 loại rừng thì rất nhiều hộ dân không tham dự, phần vì bận đi làm, vắng nhà, phần vì không coi trọng công bố quy hoạch, suy nghĩ trước thế nào sau vẫn thế.

Chính vì vậy, đến cuối tháng 10/2019 trong tổng số 44.324 hộ thuộc diện phải dự, chứng kiến quy hoạch 3 loại rừng tại địa phương, nhưng thực tế chỉ có 32.539 hộ tham gia công bố trên bản đồ; 10.880 hộ tham gia công bố ngoài thực địa. Tại một số huyện dù đã hoàn thành công bố quy hoạch đến cấp thôn, bản song số hộ tham gia ngoài thực địa rất ít, như: Mường Nhé, Tuần Giáo, Nậm Pồ...

Chính vì không nắm rõ quy hoạch 3 loại rừng sau điều chỉnh, cho nên chỉ thời gian ngắn sau khi có quyết định phê duyệt quy hoạch 3 loại rừng của UBND tỉnh thì tại một số địa phương đã xảy ra các vụ xâm hại rừng. Nguyên nhân chủ yếu do người dân làm nương luân canh trên đất đã quy hoạch rừng mà không hề hay biết.

Bên cạnh đó, là tình trạng một số người lợi dụng việc làm nương tìm cách xâm hại rừng. Đỉnh điểm của tình trạng gia tăng số vụ vi phạm rừng là từ giữa năm 2019 và cả năm 2020. Tính riêng trong 9 tháng đầu năm 2020, toàn tỉnh đã phát hiện 224 vụ vi phạm rừng, chủ yếu là phá rừng làm nương; trong đó, số vụ đã xử lý 207 vụ (15 vụ xử lý hình sự và 192 vụ xử phạt hành chính). 

Qua tìm hiểu, hầu hết tại các huyện trong tỉnh đều gặp vướng mắc sau khi quy hoạch 3 loại rừng chủ yếu: Cơ sở dữ liệu, bản đồ, hiện trạng rừng và tình trạng sử dụng đất lâm nghiệp có sai số lớn so với thực địa; nhiều diện tích đất sản xuất nông nghiệp ổn định của cá nhân, hộ gia đình nằm đan xen trong quy hoạch 3 loại rừng; nhiều diện tích rừng, đất lâm nghiệp quy hoạch theo chức năng 3 loại rừng không phù hợp với tiêu chí quy định mới và điều kiện thực tế của các địa phương; nhất là việc quy hoạch 3 loại rừng chưa chi tiết, cụ thể, vì vậy tác động không nhỏ đến đến kết quả thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội địa phương…

Khắc phục bất cập quy hoạch 3 loại rừng

Trong năm 2021, Sở Nông nghiệp - Phát triển nông thôn tỉnh Điện Biên đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tăng cường phối hợp với các huyện rà soát bất cập; trong đó tập trung rà soát những vị trí, diện tích đất còn bất cập như (đất ở, đất lúa nước, đất thủy sản, đất vườn và đất khác nằm trong quy hoạch 3 loại rừng) để đưa ra ngoài quy hoạch và bổ sung diện tích rừng tự nhiên ngoài quy hoạch vào trong quy hoạch lâm nghiệp.

Qua rà soát, ngành Nông nghiệp đề xuất đưa ra ngoài quy hoạch 3 loại rừng hơn 7.690ha, (diện tích 181,68ha rừng đặc dụng; diện tích 4.484ha rừng phòng hộ, diện tích hơn 3.025ha rừng sản xuất); đồng thời, đề xuất đưa vào quy hoạch 3 loại rừng là hơn 5.016ha diện tích đất có rừng và đất chưa có rừng ngoài quy hoạch (diện tích hơn 2.106ha đưa vào quy hoạch rừng phòng hộ; diện tích hơn 2.910ha đưa vào quy hoạch rừng sản xuất).

Bên cạnh đó, đề xuất điều chỉnh từ quy hoạch rừng phòng hộ sang quy hoạch rừng sản xuất là hơn 416ha; diện tích chuyển từ quy hoạch rừng sản xuất sang quy hoạch rừng phòng hộ là 50,57ha.

Việc rà soát đất ở, đất lúa nước, diện tích nuôi trồng thủy sản, đất vườn và đất khác nằm trong quy hoạch 3 loại rừng để đưa ra ngoài quy hoạch và bổ sung diện tích rừng tự nhiên ngoài quy hoạch vào trong quy hoạch lâm nghiệp nhằm đưa vào quy hoạch lâm nghiệp quốc gia đã cơ bản giải quyết được những tồn tại, hạn chế, bất cập quy hoạch 3 loại rừng ở cơ sở. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi để người dân phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo và tăng cường công tác quản lý, bảo vệ rừng.

Tuy nhiên, ngoài nỗ lực của lực lượng chức năng, rất cần sự đồng thuận, phối hợp chặt chẽ của chính quyền các các cấp từ huyện đến xã, thôn, bản trong công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia công bố quy hoạch rừng tại địa phương, từ đó để người dân nắm chắc biết thay đổi, ranh giới diện tích rừng theo quy hoạch sau khi điều chỉnh, tránh tình trạng vi phạm quản lý, bảo vệ rừng.

Như vậy, trên cơ sở đã xác định được diện tích 3 loại rừng và chỉ rõ những khu vực còn tồn tại, bất cập trong quy hoạch, với những chỉ đạo quyết liệt của UBND tỉnh, Điện Biên sẽ sớm thống nhất, hoàn thiện số liệu 3 loại rừng nhằm kịp thời tích hợp vào quy hoạch lâm nghiệp quốc gia và quy hoạch của tỉnh giai đoạn tới.