Dựa vào những yếu tố này, Việt Nam sẽ trở thành nước thu nhập cao 14.000-15.000 USD/người

Ngày 29/8, trong khuôn khổ Triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” tại Trung tâm Triển lãm Quốc gia (Đông Anh, Hà Nội), Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì tổ chức Diễn đàn “Tương lai Khoa học Công nghệ, Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số (KHCN, ĐMST, CĐS) Quốc gia” (KHCN, ĐMST, CĐS).

Đây là một trong những sự kiện nổi bật Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9 tại Triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”.

Thứ trưởng Bộ KHCN Hoàng Minh cho rằng Để trở thành nước thu nhập cao, 14.000-15.000 USD/người, cần phải "nhờ cậy" vào KHCN, ĐMST và CĐS.

Trình bày báo cáo trung tâm của diễn đàn, Thứ trưởng Bộ KHCN Hoàng Minh nêu rõ, Chủ trương của Đảng và Nhà nước trong giai đoạn tới đã chỉ rõ: tập trung vào tăng trưởng 2 con số; tăng trưởng chất lượng cao; tăng trưởng dựa trên KHCN, ĐMST, CĐS, do đó KHCN/ĐMST/CĐS phải tập trung vào giải quyết các bài toán lớn của đất nước.

Theo Thứ trưởng Minh, 40 năm đổi mới, Việt Nam từ một nước nghèo đã thành nước thu nhập trung bình cao, GDP/người tăng 50 lần, từ dưới 100 USD năm 1986 lên 5.000 USD vào năm nay. Và từ năm 2025, là kỷ nguyên vươn mình, giai đoạn phát triển nhanh, bền vững dựa trên KHCN, ĐMST và CĐS để trở thành nước phát triển thu nhập cao.

"Nông nghiệp đã giúp Việt Nam thoát nghèo, từ 100 USD/người vượt qua 1.000 USD, Công nghiệp (gia công, lắp ráp) đã đưa Việt Nam lên thu nhập trung bình cao 5.000 USD/người. Nhưng để trở thành nước thu nhập cao, 14.000-15.000 USD/người thì phải "nhờ cậy" vào KHCN, ĐMST và CĐS. Tương lai, KHCN, ĐMST và CĐS sẽ trở thành động lực đột phá cho phát triển đất nước. Thời khắc lịch sử đã đến với KHCN, ĐMST và CĐS", Thứ trưởng Hoàng Minh nhấn mạnh.

Kinh nghiệm phát triển của các cường quốc thế giới, 35 năm qua, tính từ 1990, có 34 quốc gia từ thu nhập trung bình trở thành thu nhập cao. Nhưng chỉ có 10-12 quốc gia được coi là nước phát triển, thí dụ như Hàn Quốc, Israel, Cộng hoà Sec, Ba Lan. Đó là những quốc gia đạt thu nhập cao thông qua KHCN/ĐMST/CĐS, có trình độ công nghiệp hóa cao, có năng suất lao động cao, có thể chế ổn định, hạ tầng hiện đại, hệ thống giáo dục, y tế phát triển.

"Việt Nam hướng tới cả 2 mục tiêu: Thu nhập cao và phát triển. Để trở thành nước phát triển có thu nhập cao thì đóng góp vào tăng trưởng GDP của KHCN/ĐMST/CĐS phải trên 50%", Thứ trưởng Minh chia sẻ.

Thứ trưởng khẳng định tương lai của Việt Nam là phát triển dựa vào công nghệ và bằng công nghệ số, tạo ra các sản phẩm công nghệ số Make in Viet Nam. Ngoài ra, tương lai của Việt Nam là không chỉ phát triển bằng nội lực quốc gia mà còn huy động tri thức toàn cầu phát triển đất nước.

Thứ trưởng Hoàng Minh cũng nêu rõ, dựa trên tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, 02 mục tiêu then chốt là tăng trưởng GDP nhanh (hai con số) và bền vững, cùng với nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, được xác định là hướng đi chiến lược để Việt Nam thực hiện khát vọng trở thành nước phát triển có thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045.

Hiện nay, Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể trong lĩnh vực KH&CN. Các lĩnh vực như công nghệ sinh học, vật liệu mới và năng lượng tái tạo đã có bước tiến, ví dụ như chủ động được công nghệ sản xuất vắc-xin cho người và vật nuôi, công nghệ trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, năng lượng tái tạo, kinh tế xanh... Tuy nhiên, vẫn tồn tại khoảng cách: chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển (R&D) chỉ khoảng 0,5% GDP, thấp hơn mức trung bình thế giới (2,4%). Nghị quyết 57 đặt mục tiêu đến năm 2030, chi R&D đạt 2% GDP, với xã hội đóng góp trên 60% tổng chi cho KHCN.

Hiện trạng cho thấy Việt Nam có hệ sinh thái khởi nghiệp sôi động, với hơn 3.000 startup năm 2024, và giá trị đầu tư mạo hiểm đạt 1 tỷ USD. Các ví dụ thành công như Vingroup với xe điện VinFast hay FPT với phần mềm AI. Tuy nhiên, số lượng sáng chế còn thấp, và tỷ lệ thương mại hóa chỉ 5-7%. Nghị quyết đặt mục tiêu tăng đơn sáng chế 16-18%/năm, và khai thác thương mại đạt 8-10%.

Việt Nam xếp hạng 52/193 về Chỉ số Chính phủ điện tử (EGDI) năm 2024, với 80% dịch vụ công trực tuyến mức độ 4. Kinh tế số đạt 16% GDP năm 2024. Tuy nhiên, thách thức như hạ tầng số chưa đồng đều, an ninh mạng và kỹ năng số của người dân. Nghị quyết mục tiêu kinh tế số đạt 30% GDP năm 2030, phủ sóng 5G toàn quốc, và 80% giao dịch không tiền mặt.

CĐS sẽ là động lực cho tăng trưởng nhanh, giúp GDP tăng thêm 1,5-2% mỗi năm nhờ tối ưu hóa quy trình quản lý, quản trị và quy trình sản xuất.

×