Trúm lươn đồng ở Nghệ An, khi đi về trút lươn ra chậu, ai xem cũng trầm trồ xuýt xoa

Nghề thả trúm lươn thường được những người dân nơi đây chọn từ tháng 2 đến tháng 5 âm lịch, rồi từ tháng 7 đến tháng 9 âm lịch. 

Năm có lươn đồng nhiều thì thả trúm đến tận tháng 10. Riêng trong làng Tân Hương ở xã Tân Sơn có đến gần 10 người làm nghề thả trúm lươn đồng, toàn xã Tân Sơn có đến gần 50 chục hộ làm nghề này. 

Những hộ thả trúm nhiều có anh Thiện, anh Điều, anh Sỹ, anh Hiền thả từ 150 đến 170 trúm, điển hình có anh Đào Văn Hưng ở xóm 3 thả đến 260 trúm, có hôm thu được 14 kg lươn đồng, bỏ túi gần 2 triệu đồng.

Năm nay anh Hưng 36 tuổi, năm 16 tuổi anh đã rành nghề thả trúm lươn đồng. Nhờ cần cù siêng năng làm nghề thả trúm, cách đây 6 năm, anh mua được thửa đất rộng và làm nhà chính, nhà ngang, trị giá trên 500 triệu đồng. 

Anh Hưng cho biết: “Muốn thả được lươn đồng nhiều trước tiên phải chịu khó, phải trau chiếc trúm, trúm phải có mùi mới thu hút được lươn chui vào. Bên cạnh đó, làm nghề thả trúm lươn cũng phải thành thạo từng vùng đồng, bản thân tôi đã đi hết các xứ đồng 33 xã, thị trên địa bàn huyện Đô Lương..”.

Trúm lươn đồng ở Đô Lương được làm bằng nứa. 

Ống trúm dài từ 50 đến 70 cm, ở cuối ống trúm được xẻ một rãnh hở dài 10 cm, mục đích để lươn thở sau khi chui vào ống trúm.

"Riêng tôi trúm là nơi lươn chui vào phải làm thật kỹ và tỷ mỉ. Tùy theo độ to, nhỏ của ống trúm mà làm tôi trúm. Thường tôi trúm được đan tròn từ 5 đến 7 chiếc nan vót dẹt mỏng và thật trơn miết. Tôi phải đan khít khum lại một đầu để lươn sau khi chui vào không trườn ra được...", anh Hưng tiết lộ.

Theo anh Hưng, đầu trúm dùng dây chun buộc một chiếc que tre nhỏ dài độ 10 cm, khi thả trúm xuống ruộng, người thả thường xoay chiếc que ở đầu trúm để cắm xuống mặt ruộng. 

Đầu trúm thường hướng ra mặt ruộng, đuôi trúm quay vào bờ. Mỗi chiếc trúm như vậy thường có từ 1 đến 2 con lươn chui vào, lươn nhiều hay ít cũng tùy vào từng ruộng lúa. Những người lành nghề, thường nhìn mặt ruộng là đoán được lươn đồng nhiều hay ít, ruộng có những lỗ sủi nổi lên sẽ có nhiều lươn.

Thêm một kinh nghiệm của những người thả trúm lươn đồng ở Đô Lương thường truyền lại, những nơi nào ruộng xấp nước, ban ngày trời nắng, nước mát thì ngày đó chắc chắn sẽ được nhiều lươn. 

Khoảng cách đặt các trúm chừng 2,5m. Cắm que găm cũng phải chắc chắn, sao cho ngập 2/3 thân trúm, phần cuối trúm hơi chếch lên, mục đích khi lươn chui vào ống có không khí để thở và sẽ không bị ngạt.