Euro 2020: Kasper Hjulmand – Vị HLV ĐT Đan Mạch mê triết học

Đó là Kasper Hjulmand (sinh 1972) HLV trưởng ĐT Đan Mạch đang dự Euro 2020. Trước khi nắm ĐTQG, Hjumand đã trải qua một hành trình kỳ lạ: năm 26 tuổi do chấn thương dai dẳng nên ông đã thôi chơi bóng, sau đó ông làm việc cho một đội bóng bị phá sản bằng cách ngồi trên mái SVĐ quay cảnh tập luyện, rồi tham gia vào việc cải cách bóng đá trẻ Đan Mạch từ đó cung cấp cho ĐTQG những Yussuf Poulsen, Pierre-Emile Højbjerg và Andreas Christensen…

Nhà cải cách bóng đá trẻ

Yulmand không chỉ huấn luyện mà còn cải tổ bóng đá trẻ ở Đan Mạch. Vào đầu những năm 2000, trong các khóa huấn luyện, ông đã gặp cựu tuyển thủ quốc gia Keld Bordinggaard, và sau những cuộc thảo luận kéo dài, họ đi đến kết luận rằng trẻ em ở Đan Mạch đang được đào tạo chơi bóng sai cách. Thế là xuất hiện một công trình khảo sát công phu về cách làm việc với trẻ em trên khắp thế giới. Một trong những kết luận được rút ra là các cầu thủ trẻ ở Đan Mạch bắt đầu chơi trên các sân chơi lớn quá sớm. Do đó họ ít được chạm bóng, điều này cản trở sự phát triển kỹ thuật và tư duy chơi bóng

Hjulmand giải thích: "Chúng tôi nhận thấy bây giờ trẻ em hầu như không chơi bóng đường phố nữa. Mà lẽ ra qua những trận đấu trong không gian nhỏ như thế, qua trò chơi hai đấu hai, chúng học được rất nhiều điều. Nhưng chúng lại rơi vào các CLB, nơi chúng phải chơi ngay trên sân 11 người. Trong một trận đấu chúng chỉ chạm bóng được ba, bốn lần. Điều này để lại hai hậu quả: thứ nhất, chúng bỏ bóng đá, và thứ hai, chúng không có kỹ thuật để phát triển. Làm thế nào tạo được bầu không khí cho các chàng trai vui vẻ nhưng vẫn học được những kỹ năng hữu ích sau này? Bạn cần dạy chúng thông qua trò chơi. Albert Einstein đã nói: "Vui chơi là hình thức nghiên cứu cao nhất".

Say mê triết học hiện sinh

Hjulmand có một tủ sách lớn ở nhà, trong đó phần lớn không phải là sách về bóng đá. Đứng trên giá là những tác phẩm của J-P.Sartre, A.Camus, S.Kierkegaard. Khi còn nhỏ Kasper đã vùi đầu vào triết học. Ông tìm trong đó tư tưởng ông có thể tin theo.

"Tôi thích việc biến tư tưởng thành hành động. Quá trình tư duy lý thú vô cùng. Lấy bóng đá chẳng hạn, cái gì đã buộc Hugo Meisl những năm 1930 ngồi trong các quán cà phê Hungary suy nghĩ việc tìm cách thay đổi lối chơi? Điều này sau đó đã tạo nên cơn bùng nổ bóng đá ở Áo. Hay Valery Lobanovsky ở Liên Xô và Rinus Michels ở Hà Lan, những người nghĩ về bóng đá tổng lực với lối chơi pressing mạnh mẽ? Điều gì đã khiến Arrigo Sacchi gặp khó khăn với lối chơi phòng ngự khu vực trong những năm 1980? Tôi muốn biết những tư tưởng hay ho đã xuất hiện như thế nào, chúng đi tới đâu, được thể hiện trong cuộc sống ra sao" – Hjulmand nói.

Ông ấn tượng mạnh nhất với những tư tưởng của nhà triết học đồng hương Đan Mạch Søren Kierkegaard, ông tổ của chủ nghĩa hiện sinh với nội dung căn bản nhất là đề cao tính duy nhất tuyệt đối của tồn tại con người. Cho đến nay vị HLV vẫn thường xuyên quay lại với các tư tưởng của Kierkegaard cũng như của các nhà hiện sinh Pháp. Ông nói: "Tôi chỉ việc ngồi và suy nghĩ về những câu hỏi rất đơn giản nhưng rất lớn lao. Ý nghĩa cuộc sống là gì? Khi nào tôi hạnh phúc nhất? Làm sao để con cái chúng ta sống tốt đẹp hơn trên hành tinh? Tôi có thể truyền lại cho con cháu những tư tưởng và giá trị nào để giúp chúng xây dựng được một cuộc sống tốt đẹp, hạnh phúc và tràn đầy ý nghĩa?"

Năm 2020 khi chuẩn bị làm việc với ĐT Đan Mạch, Hjulmand đã xem lại các trận đấu cũ và nghiên cứu lịch sử bóng đá nước mình cho đến cuối thế kỷ XIX. Ông muốn tìm thấy trong đó niềm cảm hứng. "Trước đây tôi thuộc số những HLV trẻ cho rằng mình đã tạo ra được cái mới - Hjulmand nói. – Hóa ra không phải thế. Mọi thứ đã có từ trước cả rồi. Suy nghĩ sâu hơn chút nữa thì hầu như bao giờ cũng thấy rượu cũ trong chai mới".

Hjulmand cho rằng hoài nghi là con đường dẫn tới thành công. "Một số người coi hoài nghi là điểm yếu, nhưng tôi nghĩ rằng hoài nghi là động lực chính của tôi. Những trận đấu hay nhất của tôi là khi tôi gặp phải những đối thủ mà, quỷ tha ma bắt, tôi không biết mình sẽ phải làm gì".

Đi tìm bản sắc cho đội tuyển

Một điều nữa mà Hjulmand luôn nung nấu là xây dựng đội bóng có bản sắc riêng. "Bạn làm việc với CLB nào? Người hâm mộ chờ đợi điều gì, trước đây điều gì đã diễn ra, ở đây người ta muốn thấy phong cách chơi nào? Capello đoạt cúp vô địch với Real Madrid nhưng vẫn bị sa thải vì cả đội chơi không hay. Phong cách đó xa lạ với Real Madrid. Tôi thích cách nhìn đó. Chúng tôi ở Đan Mạch chưa biết mình sẽ thành ra thế nào, nhưng tôi hy vọng chúng tôi sẽ hiểu ra điều đó" - vị HLV nói trong một cuộc phỏng vấn năm 2020.

Để hiểu sâu hơn về bản sắc Đan Mạch, năm qua Hjulmand đã trò chuyện với nhiều người khác nhau – các nhà hoạt động văn hóa, các doanh nhân hàng đầu, và cả bà cựu thủ tướng Helle Thorning-Schmidt.

"Bây giờ tôi hiểu đất nước mình nhiều hơn một chút, nhưng đó dù sao vẫn là một điều bí ẩn" - Hjulmand nói. "Khác với người Thụy Điển, chúng tôi có xu hướng trái ngược lại. Chúng tôi tạo ra cái đẹp sao cho nó không trở nên hào nhoáng, lòe loẹt. Chúng tôi rất không thích sự phân tầng xã hội. Ở Đan Mạch có bốn nền tảng:

- Sự tin cậy cho phép mọi người tin vào nhau

- Sự tôn trọng nhau

- Sự cởi mở thể hiện ở chỗ biết cách nói điều mình nghĩ

- Sự trung thực"

Điều quan trọng đối với Hjulmand là đội tuyển phải gắn kết với người hâm mộ và ngược lại. "Mục đích của chúng tôi là chạm đến trái tim người Đan Mạch. Qua chiến thắng, qua niềm đam mê bộc lộ trên sân, qua thông điệp truyền đi – chúng tôi không quên mình từ đâu đến. Các chàng trai chơi bóng đến từ nhiều thành phố rất khác nhau trên đất nước Đan Mạch. Họ đại diện cho các chàng trai cô gái ở những vùng đó. Tôi nói điều này không phải vì cần phải nói. Đây không phải là đội tuyển của tôi, đây không phải là đội tuyển của Liên đoàn bóng đá Đan Mạch. Đây là đội bóng của chúng ta. Tôi muốn cho mọi người tự hào về đội tuyển của mình" - vị HLV 49 tuổi nói.

Hjulmand tin rằng phong cách chơi bóng của đội tuyển cần phải phản ánh căn cước dân tộc: "Chúng tôi không phải là người Brazil, vì vậy không nên chơi như họ. Nhưng cách chơi của Đan Mạch phải đẹp vì chúng tôi có thị hiếu của mình. Cần thôi nói rằng chiến thắng là điều quan trọng nhất trong bóng đá. Tất nhiên, kết quả giành được sẽ làm vui sướng mọi người, nhưng bản thân trận đấu cũng có khả năng khơi nguồn cảm xúc. Nó có thể bắt trái tim đập dồn dập hơn. Lịch sử đội tuyển giống lịch sử một con người, nó có những thất bại sẽ được nhớ lâu. Nhưng lại có thể chiến thắng và giành được phần thưởng, có thể chinh phục được trái tim con người.

Chắc chắn Đan Mạch là nước đã xây dựng được một xã hội đầy tin cậy. Nhiều nghiên cứu đã khẳng định điều này. Chúng tôi đã tạo ra một đất nước nhỏ bé xinh đẹp, hài hòa và trật tự. Chúng tôi gần gũi nhau. Thủ tướng của chúng tôi có thể đi dạo trên phố. Bạn không thấy được điều này ở bất kỳ nước nào trên thế giới.

Vì thế đội tuyển là một phần của một cái chung rộng lớn hơn. Chúng tôi sát cánh bên nhau. Chúng tôi không bao giờ đầu hàng. Khi đội Pháp hay đội Bỉ đến sân "Parken" thì tất cả đều tin rằng chúng tôi sẽ chiến đấu đến giọt máu cuối cùng".

Không sợ bị sa thải

Hjulmand không sợ bị sa thải khỏi đội tuyển ngay cả sau Euro 2020. Ông có sự quan tâm đến chính trị và nghệ thuật, và năm ngoái khi cần phải sửa lại cái hiên nhà ông đã tự tay mình làm các đồ gỗ như một thợ mộc chính cống.

"Thế giới có nhiều thứ mà tôi muốn dành thêm nhiều thời gian tìm hiểu. Tôi không bao giờ sợ bị sa thải. Tôi ở đây không phải để được nhận tiền và có một nghề nghiệp. Nếu ngày mai không làm việc này nữa, tôi sẽ tìm cho mình một việc nào đó thú vị. Điều quan trọng nhất trong đời tôi là tránh xa những người không đáng tin cậy. Cuộc sống quá ngắn ngủi nên chớ mất thời gian để ở bên cạnh loại người đó. Nếu bị thế tôi thà đi bán xăng còn hơn. Tôi không quan tâm kiếm một việc làm thơm tho, danh tiếng" – Hjulmand nói.

Một gia đình hạnh phúc

HLV trưởng ĐT Đan Mạch có một cuộc sống gia đình hạnh phúc. Hai vợ chồng họ gặp nhau ở trường đại học, nơi Hjulmand vào học sau khi bị chấn thương. Gần hai mươi năm trước họ đã chuyển lên sống ở thủ đô Copenhagen.

Khi đứa con thứ hai Marcus ra đời, họ quyết định quay về nông thôn. "Chúng tôi đã quá mệt mỏi vì ngày nào cũng phải lên lên xuống xuống thang máy. Mà cả hai chúng tôi đều xuất thân từ gia đình nông trại. Sau khi sinh con chúng tôi mới thấy sống ở Copenhagen dù cũng thích đấy nhưng không hợp. Chúng tôi muốn gần thiên nhiên hơn".

Kasper và vợ là Tibeke cố gắng làm tất cả cho con cái lớn lên thành người tự lập. "Ngay khi mới đi học chúng đã tự đến trường bằng xe đạp. Đội mũ bảo hiểm và cứ thế mà đi. Chúng tôi không muốn chúng luôn phụ thuộc vào bố mẹ. Ở nước chúng tôi có đường dành riêng cho xe đạp, đến trường hay đến sân chơi thể thao đều dễ dàng, vì thế chúng có khả năng nhanh chóng trở nên tự lập. Chúng tôi ủng hộ điều đó".

ĐT Đan Mạch dưới thời Kasper Hjulmand đã có trận đấu hay với tuyển Nga (thắng 4-1) ở lượt trận thứ ba bảng B. Hy vọng với ông thầy ham mê triết học và có triết lý bóng đá nhân văn này, đội tuyển của "những chú lình chì dũng cảm" sẽ còn chơi hay nữa.