Hiệu quả từ mô hình quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp- IPHM trên cây dưa leo ở phường Mạo Khê, tỉnh Quảng Ninh

Phường Mạo Khê (tỉnh Quảng Ninh) được thành lập dựa trên việc sáp nhập các phường Mạo Khê, Xuân Sơn, Kim Sơn và Yên Thọ của TP Đông Triều cũ.

Đa số người dân trên địa bàn phường sống bằng nghề nông, chủ yếu trồng lúa, chăn nuôi gia súc, gia cầm và nuôi trồng thủy sản. Bên cạnh đó, cây dưa leo cũng là một trong những cây trồng chính đem lại nguồn thu nhập và ổn định cho bà con nông dân.

Nhằm đẩy mạnh ứng dụng Quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) trên cây dưa leo, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Quảng Ninh đã phối hợp mở lớp huấn luyện cho nông dân tại phường Mạo Khê. Mục tiêu trọng tâm là hạn chế thuốc hóa học, bảo vệ thiên địch và xây dựng hệ sinh thái nông nghiệp bền vững.

Theo đó, lớp huấn luyện IPHM cho nông dân trên cây dưa leo được triển khai trong thời gian 16 tuần với sự tham gia của 30 học viên nông dân khu Nhuệ Hổ.

Xuyên suốt lớp huấn luyện, các học viên được kết hợp giữa lý thuyết tại lớp và thực hành trực tiếp ngoài đồng ruộng. Hàng tuần, học viên tiến hành điều tra hệ sinh thái ruộng dưa leo, theo dõi các yếu tố thời tiết, đất, nước; quan sát quá trình sinh trưởng, phát triển của cây trồng; đánh giá tình hình sâu bệnh hại và mật độ thiên địch.

Kết quả điều tra được thảo luận, vẽ và trình bày bức tranh sinh thái, từ đó đề xuất các biện pháp kỹ thuật phù hợp áp dụng tại ruộng thực hành.

Thông qua khóa huấn luyện, học viên đã nắm vững kiến thức về sinh lý cây dưa leo qua từng giai đoạn phát triển; kỹ năng đo đếm, đánh giá các chỉ tiêu kỹ thuật để đưa ra quyết định sản xuất dựa trên thực tế đồng ruộng. Đồng thời, học viên được trang bị kiến thức về sử dụng phân bón, đặc biệt là phân hữu cơ; hiểu rõ vai trò của thiên địch thông qua các bài thực hành nuôi côn trùng…

Bên cạnh đó, lớp học còn giúp học viên nâng cao hiểu biết về thuốc bảo vệ thực vật, tác động của thuốc đối với con người và môi trường; các chỉ số đánh giá mức độ độc, cách lựa chọn, sử dụng và bảo quản thuốc an toàn, hiệu quả; đồng thời tiếp cận các quy định, tiêu chuẩn trong sản xuất nông nghiệp hữu cơ. Giảng viên đã tổng hợp ý kiến của các tổ học viên và hướng dẫn áp dụng IPHM phù hợp trên ruộng thực hành.

Theo ông Nguyễn Văn Điểm (hội viên nông dân khu Nhuệ Hổ, phường Mạo Khê, tỉnh Quảng Ninh), mô hình IPHM trên cây dưa leo có nhiều ưu điểm hơn so với cách làm truyền thống.

Cụ thể, tại ruộng áp dụng IPHM, cây dưa leo sinh trưởng phát triển đồng đều, lá có màu xanh trung bình, chiều cao cây trung bình, dẫn tới số hoa cái/cây, số quả/cây và trọng lượng trung bình quả cao hơn ruộng đối chứng.

So với phương thức canh tác truyền thống, mô hình IPHM trên cây dưa leo giúp giảm đáng kể mật độ sâu bệnh, đồng thời duy trì lượng thiên địch phong phú hơn, năng suất cũng cao hơn hẳn. Qua đó có thể thấy, mô hình IPHM trên cây dưa leo vừa giúp đảm bảo năng suất, chất lượng của quả, vừa giúp hạn chế gây ô nhiễm môi trường, bảo vệ sức khỏe cây trồng và người dân.

Bà Đặng Thị Huyên (hội viên nông dân khu Nhuệ Hổ, phường Mạo Khê, tỉnh Quảng Ninh) cũng chia sẻ, năm nay gia đình bà trồng 1 sào dưa leo. Nhờ áp dụng IPHM trên cây dưa leo, cây khỏe mạnh hơn, ít sâu bệnh, dây leo bền hơn, cho quả dài đẹp, ngon hơn hẳn, trọng lượng cũng tăng.

Với 1 sào trồng dưa leo, bà dự kiến thu hoạch được khoảng 1,6 tấn quả, cao hơn hẳn so với trồng dưa leo theo phương pháp truyền thống.

Nhờ quả dưa có mẫu mã đẹp nên giá bán cũng tốt hơn. Hiện bà Huyên đang bán dưa leo với giá 14.000-15.000 đồng/kg, thậm chí đầu vụ còn có thời điểm bán 20.000 đồng/kg.

Ngày 17/12 vừa qua, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Quảng Ninh đã phối hợp với Hội Nông dân phường Mạo Khê tổ chức tổng kết Lớp huấn luyện IPHM cho nông dân trên cây rau (cây dưa leo) năm 2025.

Theo đó, mô hình IPHM trên cây dưa leo được nông dân khu Nhuệ Hổ, phường Mạo Khê tích cực đón nhận và áp dụng hiệu quả, nhiều người mong muốn tiếp tục tham gia và mở rộng. Kết quả kiểm tra cuối khóa cho thấy 100% học viên đạt yêu cầu, trong đó 18 học viên đạt loại Khá và 12 học viên đạt loại Giỏi.

Từ những kết quả tích cực đạt được, lớp huấn luyện IPHM trên cây dưa leo đã mang lại hiệu quả thiết thực cho sản xuất nông nghiệp nói chung và sản xuất rau an toàn nói riêng tại phường Mạo Khê. Đây là cơ sở để đề xuất tiếp tục duy trì, nhân rộng mô hình IPHM tại địa phương và mở rộng ra nhiều vùng sản xuất khác, góp phần hướng tới nền nông nghiệp bền vững, an toàn, thân thiện với môi trường.

×