Không cần sổ đỏ, liệu có được phép giao dịch nhà ở trong năm 2025?

Câu hỏi:

Bạn đọc Lê Thành Đô (Hoài Đức, Hà Nội) hỏi: Từ năm 2025, có thể giao dịch nhà ở khi không có sổ đỏ không? Nếu được, cần đáp ứng những điều kiện nào?

Trả lời:

Luật sư Cao Thanh Tâm - Giám đốc Công ty Luật TNHH CTT Piper Việt Nam, Đoàn Luật sư Hà Nội, cho biết: Theo quy định pháp luật hiện hành, không có khái niệm chính thức về “Sổ đỏ”. Đây là thuật ngữ thường dùng để chỉ "Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất”, được cấp cho cá nhân, hộ gia đình hoặc tổ chức nhằm xác nhận quyền hợp pháp sử dụng đất.

"Do đó, để hiểu đúng bản chất pháp lý, vấn đề cần đặt ra là 'Những giao dịch nhà ở không bắt buộc phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào năm 2025’," luật sư Tâm phân tích.

Theo Điều 159 Luật Nhà ở 2023, các giao dịch về nhà ở bao gồm: mua bán, thuê mua, thuê, tặng cho, đổi, thừa kế, thế chấp, góp vốn, cho mượn, cho ở nhờ và ủy quyền quản lý nhà ở.

Điều kiện để nhà ở có thể thực hiện các giao dịch theo quy định pháp luật

Đối với giao dịch mua bán, thuê mua, tặng cho, đổi, thế chấp, góp vốn bằng nhà ở, bất động sản phải đáp ứng các điều kiện sau:

Có Giấy chứng nhận quyền sở hữu theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp miễn quy định tại Khoản 2 Điều này.

Không thuộc trường hợp đang có tranh chấp, khiếu nại, kiện tụng về quyền sở hữu theo quy định của pháp luật.

Đang trong thời hạn sở hữu nhà ở đối với trường hợp sở hữu có thời hạn.

Không bị kê biên để thi hành án hoặc chịu các biện pháp cưỡng chế theo quyết định của Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Không có quyết định thu hồi đất hoặc thông báo giải tỏa, phá dỡ nhà ở của cơ quan có thẩm quyền.

Điều kiện quy định tại điểm b và điểm c khoản này không áp dụng đối với trường hợp mua bán, thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai.

"Như vậy, trong các giao dịch về nhà ở bắt buộc phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất . Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp ngoại lệ quy định tại Khoản 2 Điều 160 Luật nhà ở 2023", luật sư Tâm nói.

Các giao dịch về nhà ở không yêu cầu Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ)

Theo Khoản 2 Điều 160 Luật Nhà ở 2023, một số giao dịch về nhà ở không bắt buộc phải có Giấy chứng nhận, bao gồm:

Tuy nhiên, để có thể thực hiện các giao dịch trên vẫn cần các loại giấy tờ khác chứng minh điều kiện nhà ở tham gia giao dịch quy định tại Điều 3 Nghị định 95/2024/NĐ-CP gồm:

Mua bán, thuê mua, thế chấp nhà ở hình thành trong tương lai; bán nhà ở trong trường hợp giải thể, phá sản.

Tổ chức tặng cho nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết.

Mua bán, thuê mua nhà ở có sẵn của chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở trong các trường hợp sau: nhà ở thuộc tài sản công; nhà ở xã hội; nhà ở dành cho lực lượng vũ trang nhân dân; nhà ở phục vụ tái định cư không thuộc tài sản công.

Cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ, ủy quyền quản lý nhà ở.

Nhận thừa kế nhà ở.

Như vậy, theo quy định của Luật Nhà ở 2023, có 5 trường hợp giao dịch nhà ở không bắt buộc phải có Sổ đỏ.

Đối với tổ chức trong nước: Phải có Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, hoặc giấy tờ chứng minh việc thành lập tổ chức do cơ quan có thẩm quyền cấp theo quy định của pháp luật.

Đối với tổ chức nước ngoài thực hiện đầu tư xây dựng nhà ở theo dự án tại Việt Nam: Phải có Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư.

Đối với tổ chức nước ngoài không thuộc đối tượng trên: Phải có Giấy chứng nhận đầu tư, Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, hoặc giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp phép hoạt động hoặc thành lập tại Việt Nam, còn hiệu lực tại thời điểm ký kết giao dịch về nhà ở (gọi chung là Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư).

Giấy tờ chứng minh cá nhân được quyền sở hữu nhà ở tại Việt Nam được quy định:

Đối với cá nhân là công dân Việt Nam thì phải có thẻ căn cước hoặc hộ chiếu hoặc các giấy tờ khác có giá trị chứng minh quốc tịch Việt Nam;

Đối với người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài thì phải có hộ chiếu nước ngoài hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế theo pháp luật về xuất nhập cảnh và giấy tờ xác nhận là người gốc Việt Nam theo quy định của pháp luật về quốc tịch;

Đối với cá nhân nước ngoài thì phải có hộ chiếu nước ngoài và cam kết bằng văn bản về việc không thuộc diện được quyền ưu đãi, miễn trừ ngoại giao, lãnh sự.

Giấy tờ chứng minh điều kiện được sở hữu nhà ở được quy định:

Đối với tổ chức, cá nhân trong nước thì phải có giấy tờ chứng minh có quyền sở hữu nhà ở thông qua một trong các hình thức quy định tại khoản 2 Điều 8 của Luật Nhà ở;

Đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam thì phải có hộ chiếu Việt Nam còn giá trị có đóng dấu nhập cảnh vào Việt Nam tại thời điểm tạo lập nhà ở quy định tại khoản 2 Điều 8 của Luật Nhà ở;

Đối với người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài thì phải có hộ chiếu còn giá trị có đóng dấu nhập cảnh vào Việt Nam hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế có đóng dấu kiểm chứng nhập cảnh vào Việt Nam tại thời điểm ký kết giao dịch về nhà ở;

Đối với cá nhân nước ngoài thì phải có hộ chiếu còn giá trị có đóng dấu nhập cảnh vào Việt Nam hoặc giấy tờ pháp lý tương đương nhập cảnh vào Việt Nam tại thời điểm ký kết giao dịch về nhà ở quy định tại điểm b, điểm c khoản 2 Điều 17 của Luật Nhà ở.

×