Làm gì để duy trì não bộ trẻ trung và khoẻ mạnh?

Theo tuổi tác, dinh dưỡng, lối sống mà tế bào thần kinh giảm dần. Mỗi ngày não con người mất đi từ 50.000 - 85.000 tế bào; kéo theo các hệ luỵ như suy giảm trí nhớ, kém minh mẫn, giảm hiệu suất sinh hoạt...

Có bốn yếu tố sau liên quan việc duy trì não bộ trẻ trung và khoẻ mạnh:

Gốc tự do (GTD)

Đó là "quả bom nổ chậm" tàn phá các tế bào lành trong cơ thể. Gốc tự do đặc biệt ưa thích chất béo, vì vậy chúng tấn công và gây tổn thương nhiều nhất cho tế bào thần kinh.

Mỗi ngày có hơn 10.000 cuộc tấn công nhắm vào mỗi tế bào thần kinh, cho nên sau 75 tuổi chúng ta mất 10% tế bào thần kinh. Vì thế những ai uống nhiều bia rượu, chịu căng thẳng, môi trường và thức ăn có hóa chất độc hại thì thần kinh sẽ bị thương tổn, lão hoá sớm hơn. Để hạ gốc tự do, ta cần bổ sung chất chống oxi hoá như vitamin C, vitamin E, selen, omega và siêu chống oxi hoá flavonoids trong rau củ quả như trà xanh, cacao, nghệ...

Hoạt huyết não

Đấy là yếu tố vô cùng quan trọng giúp tế bào thần kinh được đảm bảo đầy đủ oxi và chất dinh dưỡng để hoạt động.

Những ai bị xơ vữa mạch máu do tiểu đường, mỡ máu cao, huyết áp thường gặp hậu quả là mạch máu hẹp dễ bị tắc và gây chết hàng loạt tế bào thần kinh. Với bệnh nhân đột quỵ thiếu máu cục bộ ở não thì cứ mỗi giờ bị mất 120 triệu tế bào thần kinh, tương đương việc não bộ bị già đi 3,6 năm!

Vì vậy cần chế độ dinh dưỡng lành mạnh hạn chế đường, chất béo, tập thể dục thể thao điều độ, và đặc biệt là sử dụng các thảo dược có tính hoạt huyết.

Bạch quả (Gingko biloba) chứa flavone glycosides và vỏ thông đỏ Địa Trung Hải chứa pycnogenol là hai thảo dược tốt nhất trong việc tăng hoạt huyết não, chống cục máu đông và đột quỵ.

Năng lượng tế bào

Cơ quan sản xuất năng lượng trong tế bào được gọi là ty thể sẽ chuyển hoá chất dinh dưỡng thành năng lượng nhờ một chất là NAD+ (Nicotinamide adenine dinucleotide). Theo thời gian, rõ nhất là sau 30 tuổi, NAD+ sụt giảm khiến cơ thể mệt mỏi; đặc biệt tế bào thần kinh do thiếu năng lượng sẽ làm việc chậm, khiến suy nghĩ kém linh hoạt, khả năng học tập, ghi nhớ sụt giảm.

NADH là một chất trung gian bổ sung để giúp não bộ tăng năng lượng tế bào giúp hoạt động tốt hơn, thần kinh minh mẫn hơn.

Vitamin B6 hỗ trợ quá trình chuyển hóa các axit amin, chất béo và carbohydrate thành năng lượng mà cơ thể cần cũng giúp thần kinh hoạt động tốt hơn.

Ngoài ra ginsenosides, thành phần chính trong sâm đỏ, cũng giúp tăng cường sản xuất ATP - nguồn năng lượng chính của tế bào giúp não bộ tỉnh táo và tinh anh hơn.

Hưng phấn thần kinh

Đôi khi chúng ta cảm thấy kém tỉnh táo, buồn ngủ, chán nản; đó là do chất adenosine sinh ra trong hoạt động của cơ thể bị bám vào thụ thể tế bào thần kinh và phát tín hiệu bắt não bộ nghỉ ngơi. Nó ức chế các chất hưng phấn thần kinh như dopamine và norepinephrine khiến chúng ta chậm chạp, lờ đờ...

Để cơ thể tỉnh táo cần bổ sung cafein (trong hạt guarana, cafe), theophylline (trong trà xanh) và theobromine (trong sô-cô-la). Đây là các chất có cấu trúc giống adenosine nên sẽ bám vào thụ thể tế bào của adenosine ức chế đường truyền nghỉ ngơi nhờ đó đầu óc tỉnh táo. Đồng thời các chất adrenalin, dopamine được giải phóng làm tăng cảm giác yêu đời, vui vẻ...

Riêng về trà xanh, nó được cho là có tác dụng giảm căng thẳng và lo âu khi ức chế sự kích thích quá mức của các tế bào thần kinh, tăng sản xuất gaba -một neurotransmitter ức chế có tác dụng an thần tự nhiên giúp thư thái, ngủ ngon.