Bình luận
0
Người Việt xuôi về phương Nam lập làng bên sông có cây đa, bến nước, biết trồng tre thành lũy để ngăn thú dữ, chống chọi với các thế lực hắc ám mà tồn tại, sinh sôi.
Qua khỏi đoạn Trường Lũy đá xếp dày, đi tiếp vào bên trong chừng vài trăm mét lại đến một bờ đá dày tuyệt nhiên không hề sử dụng vôi vữa, nhưng vẫn bền chặt, cứng cáp theo tháng năm. Bờ đá cao chừng hai mét và dày khoảng một mét chạy dọc theo chu vi của làng chừng 4km. Tiếp theo bờ đá là những khuôn viên nhà vườn cũ rộng chừng 300 - 400m nối tiếp nhau theo bậc thang.
Vùng làng cổ Thiên Xuân bây giờ là địa phận thôn Thiên Xuân, xã Hành Tín Đông (huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi) . Ảnh: Cẩm Thư
Đi chếch về hướng đông nam, dừng chân ở một phiến đá lớn, trưởng thôn Bảo khoát tay: Nơi đây trước có cây đa lớn và miếu thờ ông Cọp. Cách đó không xa còn có dấu tích miếu thờ sơn thần, thờ bà Chúa Ngọc, bà Thiên Y A Na. Mùa xuân, nước từ trên núi Nứa chảy xuống, nên hố Cái đầy nước tưới cho cánh đồng xanh bạt ngàn.
Tiến sĩ Đoàn Ngọc Khôi - Phó Giám đốc Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Quảng Ngãi đã bỏ nhiều công sức để nghiên cứu làng cổ Thiên Xuân.
Ông Khôi cho hay: Qua đợt khai quật hồi năm 2006, đã tìm được nhiều hiện vật trong đó có gốm Chăm, gốm Châu Ổ. Cũng từ đó, bước đầu xác định có thể làng hình thành vào quãng thế kỷ XV, với khoảng 40 hộ dân gốc vùng Thanh Nghệ (tỉnh Thanh Hòa và tỉnh Nghệ An) đến đây sinh sống.
Rồi sau đó, các nhà nghiên cứu của Viện Viễn Đông Bác Cổ cũng tìm về nơi đây đào thám sát và phát hiện ra nhiều hiện vật cho thấy có sự tiếp nối cư trú giữa người Chăm và người Việt trên vùng đất này.
Không dừng lại ở đó, người Việt biết kế thừa kỹ thuật xếp đá độc đáo của người Hrê để làm nên đoạn lũy dài bao bọc quanh làng để hạn chế sự rửa trôi và chống thú dữ.
Ra đi, người Việt còn mang theo cả tín ngưỡng của dân tộc mình, biết lập miếu thờ thần và thờ bà Chúa Ngọc. Đến định cư ở vùng có núi non, cộng cư với người Chăm, người Hrê, họ phối thờ bà Thánh mẫu Thiên Y A Na hay thờ ông Bạch Hổ.
Chính vì vậy, làng cổ Thiên Xuân tồn tại qua nhiều đời và bây giờ tuy chỉ còn dấu tích, nhưng qua đó các nhà nghiên cứu vẫn tìm ra nét đặc trưng của làng Việt ở vùng trung du Nghĩa Hành.
Cụ Nguyễn Đồng (79 tuổi), nhà ở đầu đường vào làng cổ Thiên Xuân, dù tuổi cao sức yếu, lúc nhớ, lúc quên, nhưng khi hỏi về làng, cụ nói như đinh đóng cột: Tui sinh ra ở cái làng cũ đó. Hồi đó, nhà làm bằng khung gỗ, mái lợp tranh, vách trát đất, xung quanh trồng mít, trồng cau. Mùa đông về trời lạnh lắm nên nhà nhà nhóm bếp cời than.
Ở Thiên Xuân có câu nói lưu truyền "Bất ẩn Thiên Xuân khê". Bởi, ngày xưa ở làng cũ dưới chân núi rừng rậm, mùa đông trời lạnh giá có năm, người bị bệnh đau chết nhiều.
Người làng lo ngại kéo nhau ra vùng bãi bồi ven sông lập làng mới. Bây giờ, trong làng có đến 115 hộ dân, nhưng con cháu của người làng thường ngày vẫn về làng cũ trồng khoai, trồng mì và đặc biệt là làm nhà tạm, trồng những cây rơm, làm chuồng trâu, bò để những ngày đông nước sông Vệ dâng cao thì cả làng về nơi đây mà tránh.
Riêng ông Hồ Xuân Nhạn và hai hộ dân trong thôn là Nguyễn Thị Liễu và Phạm Tươi quay về dưới chân làng cũ làm nhà định cư.
Trưởng thôn Thiên Xuân Hồ Quốc Bảo bên bờ đá khuôn viên làng cổ Thiên Xuân, xã Hành Tín Đông (huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi). Ảnh: Cẩm Thư
Ông Hồ Xuân Nhạn cho hay: Hầu hết, người trong làng là con cháu của bốn tộc họ tiền hiền là Hồ, Lê, Nguyễn, Trần. Nội của ông Nhạn là ông Hồ Dược xưa định cư ở làng cổ không chỉ canh tác lúa nước ở cánh đồng Thiên Xuân mà còn biết dựa vào nguồn nước trên núi Nứa đổ xuống mà cải tạo đất làm ruộng bậc thang như đồng bào dân tộc Hrê.
Dân làng Thiên Xuân còn tự hào quê hương mình là nơi hiếu học. Ở làng là quê hương của thầy Nguyễn Vỹ, nguyên hiệu trưởng Trường Lê Khiết thời kháng chiến chống Pháp
Làng cổ Thiên Xuân giờ đã trở thành địa chỉ du lịch ở Quảng Ngãi. Đến Thiên Xuân, du khách có thể mục sở thị đoạn Trường Lũy, bảo Thiên Xuân còn khá nguyên vẹn trước khi tìm hiểu dấu vết làng cổ để hiểu hơn tấm lòng của người Việt trong quá trình đi về phương Nam.
Làng cổ Thiên Xuân không có cái may mắn như làng cổ Phước Tích thuộc xã Phong Hòa, huyện Phong Điền (Thừa Thiên- Huế) nằm bên dòng sông Ô Lâu trải qua hàng trăm năm mà đến đó du khách thỏa sức ngắm cây đa bến nước và những ngôi nhà rường cổ.
Song về làng cổ Thiên Xuân lục tìm dấu tích xưa càng thấy được tấm lòng của người Việt trong quá trình đi về phương Nam vẫn luôn giữ mãi hình ảnh quê nhà bên cạnh việc tiếp thu, chọn lọc những kinh nghiệm của các dân tộc anh em để xây dựng làng quê của mình thêm tươi đẹp, để cho con cháu muôn đời sau sinh sôi.
Mùa thu về, trên địa bàn các xã: Trùng Khánh, Đàm Thủy, Đình Phong (tỉnh Cao Bằng) lại khoác lên mình tấm áo vàng của nắng, của gió và của những hạt dẻ chín từ những cây cổ thụ là cây dẻ.
Chia sẻ
Công an tỉnh Đắk Lắk đã bắt giữ, vận động đầu thú 4 đối tượng liên quan vụ dàn cảnh mua bán đá “thiên thạch”, ném ớt bột cướp túi xách chứa 1,5 tỷ đồng.
Chia sẻ
Côn Đảo đã có bước chuyển mình mạnh mẽ sau gần 50 năm phát triển. Từ ngày 1/7, trở thành đặc khu duy nhất trực thuộc TP.HCM, Côn Đảo bước vào giai đoạn phát triển mới, xây dựng nông thôn mới với định hướng xanh, thông minh và bền vững.
Chia sẻ
21 năm, giữa lòng phố biển Nha Trang, có một người thầy quân hàm xanh vẫn ngày ngày bền bỉ sửa từng nét chữ, chữa từng bài học và dạy cách làm người tử tế cho nhiều trẻ em nơi đây không có điều kiện đến trường.
Chia sẻ
Trước khi được Bộ Chính trị điều động, phân công, chỉ định giữ chức vụ Phó Bí thư Đảng ủy Quốc hội nhiệm kỳ 2020–2025, ông Nguyễn Hồng Diên đã đảm nhiệm cương vị Bộ trưởng Bộ Công Thương từ tháng 4/2021. Trong giai đoạn đầy thách thức này, ông đã thể hiện bản lĩnh lãnh đạo và để lại dấu ấn quan trọng trong sự phát triển của ngành.
Chia sẻ
Với hệ sinh thái phong phú, nhiều vùng đất ngập nước đặc trưng và đường biên giới dài, An Giang luôn tiềm ẩn nguy cơ về nạn săn bắt, mua bán động vật hoang dã trái phép. Trước thực trạng này, Công an tỉnh An Giang đã ra quân quyết liệt, kết hợp giữa "xây" và "chống" để giữ gìn đa dạng sinh học và an ninh môi trường.
Chia sẻ
Bắt giam 2 mẹ con dựng hiện trường giả chết để "ẵm" tiền tỷ từ bảo hiểm; truy bắt thủ phạm đâm chết bảo vệ tại khu vực cổng bệnh viện; nữ sinh lớp 7 nghi bị bố đánh phải nhập viện điều trị... là những tin nóng 24 giờ qua.
Chia sẻ
Radio online Nhịp sống nông thôn mới hôm nay có nội dung: Hội Nông dân TP Hà Nội ký kết thúc đẩy chuyển đổi số và tiêu thụ nông sản; TP.HCM phát động chương trình “Đồng hành cùng nông sản sạch”; An Giang và Tuyên Quang bắt tay chiến lược đưa nông sản vươn xa; Quảng Ninh ra mắt tổ hội trồng cây dược liệu, mở hướng sinh kế bền vững…
Chia sẻ
Các nước phương Tây đang bí mật chuẩn bị cho các cuộc tấn công mạng vào cơ sở hạ tầng của Nga, báo Die Welt của Đức dẫn lời các hacker làm việc cho chính quyền châu Âu cho biết.
Chia sẻ
Với con số may mắn hôm nay 22/12, số đỏ nhất thuộc về con giáp Tý, Mão, Tỵ, trong khi đó Mùi gặp chuyện rắc rối, Tuất cãi cọ liên miên.
Chia sẻ
Chấp nhận sự không hoàn hảo của con chính là đỉnh cao của sự thông thái trong làm cha mẹ.
Chia sẻ
Ở phía phủ chúa, Huy quận công Hoàng Tố Lý nổi lên như một nhân vật then chốt. Y ngày đêm túc trực bên giường bệnh của Trịnh Sâm, cùng Tuyên phi Đặng Thị Huệ bàn bạc mọi việc lớn nhỏ. Theo những lời truyền tụng trong phủ, mối quan hệ giữa Huy quận công và Tuyên phi không chỉ dừng ở sự cấu kết chính trị mà còn là quan hệ tình ái bí mật.
Chia sẻ
Tối 21/12, tại Sân vận động tỉnh Thái Nguyên, UBND tỉnh Thái Nguyên đã long trọng tổ chức Lễ khai mạc Giải bóng đá Tứ hùng – Thái Nguyên 2025, chính thức mở màn giải đấu quy tụ các đội bóng giàu truyền thống, đồng thời đánh dấu Sân vận động tỉnh đi vào hoạt động, tạo dấu mốc mới cho thể thao địa phương.
Chia sẻ
Hán Thiếu Đế Lưu Biện là một trong những hoàng đế có số phận bi kịch nhất trong lịch sử Trung Quốc. Ông là vị hoàng đế áp chót của nhà Hán, tại vị trong một giai đoạn cực kỳ hỗn loạn, khi quyền lực thực sự đã rơi hoàn toàn vào tay ngoại thích, hoạn quan và sau đó là quyền thần Đổng Trác.
Chia sẻ
Giám đốc Tình báo Quốc gia Tulsi Gabbard cho biết các cơ quan tình báo Mỹ không tin rằng Moscow có đủ năng lực để chiếm đóng Ukraine, qua đó mâu thuẫn trực tiếp với các đánh giá của châu Âu và Ukraine lẫn NATO về tham vọng của Nga, theo Kyiv Post.
Chia sẻ
Chiều 21/12, Thượng úy Trần Bích Ngọc đã ra mắt dự án âm nhạc “Ý Đảng – Lòng dân”. Đây là dự án âm nhạc duy nhất cho đến thời điểm hiện tại ra mắt chào đón Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, đất nước, dân tộc.
Chia sẻ
Theo nhận định của Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC), U23 Việt Nam tiếp tục được đánh giá là một trong những đội tuyển giàu kinh nghiệm và có bản sắc rõ nét tại VCK U23 châu Á 2026, trước thềm giải đấu tổ chức tại Saudi Arabia.
Chia sẻ
Trong định hướng phát triển nông thôn mới, TP.HCM xác định du lịch nông thôn là một trong những giải pháp quan trọng nhằm nối dài chuỗi giá trị trong ngành nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho nông dân và tạo nên những vùng quê đáng sống.
Chia sẻ
Trong bối cảnh hoạt động mại dâm ngày càng diễn biến phức tạp, có xu hướng dịch chuyển sang môi trường mạng và các hình thức trá hình tinh vi, Hà Nội và TP.HCM – hai đô thị lớn của cả nước – đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, linh hoạt và nhân văn.
Chia sẻ
Bất ngờ về điều khoản hợp đồng giữa HLV Kim Sang-sik và VFF; Nguyễn Đình Bắc có hành động ý nghĩa; Hé lộ thời điểm bốc thăm chia bảng ASEAN Cup 2026; Arsenal gặp “điềm gở” trước Giáng sinh; HLV Amorim bác bỏ khả năng M.U mua cầu thủ ồ ạt; Messi kiếm gần 10 triệu USD khi đến Ấn Độ.
Chia sẻ
"Ngày nay, máy bay không người lái (drone) đóng vai trò then chốt trên toàn bộ chiến tuyến, quyết định sự thành bại của các đơn vị xung kích trong nhiều tình huống khác nhau”, Tổng biên tập tạp chí National Defense, ông Igor Korotchenko nhận định và nhấn mạnh rằng, lực lượng phi công drone đang trở thành lực lượng tinh nhuệ nhất của quân đội Nga.
Chia sẻ
Công an tỉnh Đắk Lắk vừa triệt phá đường dây lập dự án tiền điện tử "ảo" KAYPLE, lừa đảo hơn 4.000 nhà đầu tư, chiếm đoạt tổng số tiền trên 51 triệu USDT, tương đương gần 1.300 tỷ đồng.
Chia sẻ
Sau 7 ngày Công an TP Hà Nội đưa vào vận hành Trung tâm điều khiển giao thông ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), tình hình giao thông tại nhiều nút giao trọng điểm trên địa bàn Thủ đô ghi nhận những chuyển biến tích cực.
Chia sẻ
Châu Âu là khu vực duy nhất còn lại để Nga phô trương sức mạnh vì trong mắt Moscow, lục địa này đã suy yếu, nhu nhược, yếu đuối và thiếu quyết đoán - người đứng đầu Cục Tình báo Quân đội Ukraine (HUR) Kyrylo Budanov cảnh báo, tờ Euromaidanpress đưa tin.
Chia sẻ
Văn phòng Chính phủ có Thông báo kết luận hội nghị "3 trong 1" về triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW, cải cách hành chính và Đề án 06.
Chia sẻ
Công an TP Hà Nội đã lập danh sách 2.102 học sinh vi phạm, gửi đến Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội để phối hợp chấn chỉnh, giáo dục.
Chia sẻ
Một vụ án về an toàn thực phẩm vừa chính thức được Viện KSND TP. HCM hoàn tất cáo trạng, hé lộ những tình tiết kinh hoàng về đường dây nhập lậu thịt động vật quy mô "khủng" từ các quốc gia bị cấm ở Châu Âu.
Chia sẻ
Theo tử vi ngày mai, 3 con giáp đột phá sau Đông hí, năm 2026 sẽ dễ dàng đạt được mục tiêu, sự nghiệp phát triển, của cải đầy tay.
Chia sẻ
Các nhà khoa học đã giải mã được những đoạn văn mới của bản thảo Qumran, một hiện vật đã mãi mãi chia rẽ giới học giả Kinh Thánh thành hai trường phái trước và sau. Trong gần một thế kỷ, các chuyên gia trên khắp thế giới đã tranh luận sôi nổi về bản thảo này. Nhưng chìa khóa để hiểu chúng nằm ở một từ duy nhất.
Chia sẻ
Đại tướng Nguyễn Trọng Nghĩa, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam gặp lãnh đạo Cao Bằng, đề xuất giải pháp xử lý sạt lở và phát triển kinh tế-xã hội bền vững cho tỉnh.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Cẩm Thư
