Lãnh đạo Nghệ An nói về thông tin 'lũ 5.000 năm mới có một lần'

Clip toàn cảnh lũ lịch sử tại Nghệ An.

Ngày 23/7, trong cuộc gọi trao đổi với phóng viên Dân Việt, lãnh đạo Tỉnh ủy tỉnh Nghệ An nói: "Nước lũ từ thượng nguồn nước bạn Lào đổ về với lưu lượng lớn chưa từng có. Đây chính là lần đầu tiên Nghệ An phải đối mặt với hiện tượng mà các nhà khoa học gọi là "lũ tần suất 0,02%".

Lãnh đạo Tỉnh ủy Nghệ An cho biết, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Nghệ An ngày từ chiều tối 22/7 đã chỉ đạo các xã cùng thức với người dân, hỗ trợ người dân để đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản cho nhân dân. Phân công lãnh đạo tỉnh xuất phát đi hiện trường tới các xã ngập lụt và nguy cơ cao bị ngập. Chỉ đạo Công ty Thủy điện Bản Vẽ vận hành hiệu quả để cắt, giảm lũ tối đa cho vùng hạ du để đảm bảo an toàn cho nhân dân, tài sản, vật nuôi của người dân.

Ngày 23/7, phía Nhà máy Thủy điện Bản Vẽ có ra thông cáo nói rõ hơn về cụm từ "tần suất 0,02%, tức là 5000 năm xảy ra 1 lần".

Trong thiết kế thủy điện, các kỹ sư luôn tính toán hai mức độ lũ lụt. Lũ thiết kế là mức mà công trình có thể vận hành bình thường. Lũ kiểm tra là mức cực hạn mà công trình có thể chịu đựng mà không bị phá hủy hoàn toàn, dù có thể gánh chịu thiệt hại.

Khi lưu lượng nước từ thượng nguồn đổ về hồ Bản Vẽ "gần chạm ngưỡng lưu lượng đỉnh lũ kiểm tra tần suất 0,02%", điều đó có nghĩa là công trình đang được đẩy đến giới hạn tối đa. Đây là tín hiệu báo động đỏ cấp độ cao nhất trong hệ thống cảnh báo thủy văn.

Đối với Thủy điện Bản Vẽ công trình an ninh năng lượng quốc gia lớn nhất khu vực Bắc Miền Trung, mức lũ kiểm tra được xác định theo tần suất 0,02%. Điều này có nghĩa là con đập được thiết kế để có thể chịu đựng được trận lũ hiếm gặp nhất mà các nhà khoa học có thể tính toán được.

Và "lũ 5000 năm" không có nghĩa là cứ 5000 năm mới xuất hiện một lần. Đây là thuật ngữ xác suất. Giống như việc chúng ta tung một con xúc xắc có 5000 mặt, dù xác suất cực thấp, nhưng kết quả vẫn có thể xuất hiện bất cứ lúc nào. Trận lũ này có thể xảy ra hôm nay, và về mặt lý thuyết, nó vẫn có khả năng tái diễn ngay trong năm tới với cùng xác suất 0,02%.

Trận lũ ở các xã miền núi phía Tây Nghệ An lần này là lịch sử, thử thách mô hình chính quyền địa phương 2 cấp mới đi vào vận hành. Nhưng nó cũng đồng thời làm nổi bật lên sức mạnh của sự đoàn kết vốn có của con người xứ Nghệ và cho thấy hiệu quả của mô hình mà nói như Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Nghệ An rằng “Anh em cấp xã đang mạnh lên và gần dân, sát dân”.

Trước đó, do ảnh hưởng của cơn bão số 3, trên lưu vực hồ chứa của Nhà máy Thủy điện Bản Vẽ đã xuất hiện trận lũ đặc biệt lớn. Tại thời điểm xuất hiện đỉnh lũ với lưu lượng 12.800 m3/s, hồ chứa Thủy điện Bản Vẽ đã xả nước qua công trình 3.285 m3/s, cắt giảm đến 74% lưu lượng đỉnh lũ.

Lũ bắt đầu xuất hiện lúc 4h00 ngày 22/7 với lưu lượng 583 m3/s, mực nước hồ cùng thời điểm là 189,08 m. Lũ sau đó tăng nhanh, đạt 1.500 m3/s lúc 10h00 cùng ngày, mực nước hồ là 189,69 m.

Trước tình hình đó, vào lúc 10h15 cùng ngày, Công ty Thủy điện Bản Vẽ đã nhận được lệnh vận hành giảm lũ cho hạ du của Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự tỉnh Nghệ An.

Đến 16h00, hồ chứa bắt đầu vận hành điều tiết nước qua tràn với lưu lượng 508 m3/s (các cửa van mở hoàn toàn), tổng lưu lượng nước xả qua công trình là 845 m3/s, mực nước hồ cùng thời điểm là 191,23 m (mực nước đón lũ thấp nhất là 191,5 m).

Đến 2h00 ngày 23/7, lũ về hồ đạt đỉnh với lưu lượng 12.800 m3/s. Tại thời điểm xuất hiện đỉnh lũ, hồ chứa Thủy điện Bản Vẽ đã xả nước qua công trình là 3.285 m3/s, cắt giảm đến 74% lưu lượng đỉnh lũ.

Như vậy, Thủy điện Bản Vẽ cắt giảm đến 74% lưu lượng đỉnh lũ, góp phần giảm ngập lụt cho hạ du.

Việc cắt giảm lũ cho hạ du bằng cách giữ lại 74% lưu lượng đỉnh lũ tại hồ thuỷ điện làm mực nước hồ tăng nhanh, hồ chuyển dần sang chế độ vận hành đảm bảo an toàn công trình.

Tuy nhiên, do vùng hạ du đang xảy ra ngập lụt nghiêm trọng nên Công ty Thủy điện Bản Vẽ đã báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh xin chuyển từ chế độ vận hành đảm bảo an toàn công trình sang chế độ vận hành bất thường để hạn chế việc xả nước xuống hạ du, tiếp tục đóng góp vào việc giảm ngập lụt cho hạ du.

Nhà máy Thủy điện Bản Vẽ trang bị 2 tổ máy với tổng công suất lắp máy là 320 MW. Sản lượng điện bình quân hàng năm của nhà máy đạt 1.012 triệu KWh. Hồ được thiết kế để chịu được mực nước lũ lớn nhất với tần suất p = 0,1% ở cao trình 202,235m và mực nước lũ kiểm tra (lớn nhất) với tần suất p = 0,02% ở cao trình 204,762m. Về dung tích, hồ có tổng dung tích toàn bộ là 1.834,6 triệu m³, dung tích hữu ích là 1.383 triệu m³, và dung tích phòng chống lũ là 300 triệu m³.
Đập của nhà máy là loại đập bê tông đầm lăn (RCC), có cao độ đỉnh đập là 206m. Chiều dài mặt đập là 480m và chiều cao đập lớn nhất đạt 135m. Hệ thống tràn xả lũ sử dụng kiểu tràn có cửa van cung, bao gồm 6 cửa van.

×