Lễ buộc chỉ cổ tay dưới dãy Giăng Màn

Già Hồ Thị Pheng ở bản Y Leng kể rằng, lễ buộc chỉ cổ tay thường diễn ra theo các dòng tộc người Khùa, mỗi năm 1 lần được gọi là lễ tiểu, còn 3 năm 1 lần gọi là lễ đại. Để tổ chức lễ tiểu thì trong mâm lễ sẽ có xôi nếp và một con gà; tổ chức lễ đại thì có thêm một thủ lợn, xung quanh cắm 10 cây đăng nhỏ được làm bằng sáp ong rừng.

Trên mâm xôi có 4 lá trầu kết thành hình chóp nón, chính giữa cắm một cây đăng cái cao khoảng 40cm và xung quanh đặt các sản vật được trồng trên nương rẫy. Phía dưới mâm lễ chính, sẽ có 2 chiếc khay, một để đựng các lễ vật như bạc nén, vải màu và chỉ cuộn bằng sợi thô tự dệt. Chiếc khay còn lại dùng để đựng các lễ vật cho thầy cúng, gồm 1 quả trứng gà luộc, 2 chiếc bánh nếp hình chóp nhọn, 1 cuộn chỉ buộc, 4 cây đăng và 1 ché rượu cần.

Thủ tục cúng được tiến hành trong khoảng 40 phút và sẽ có 1 người khách mời ngoài dòng tộc (A-nha-rít) để điều hành buổi lễ. Mục đích của lễ buộc chỉ cổ tay là mời vong linh ông bà tổ tiên về với con cháu để cầu chúc yên bình, cho tình bền chặt, cho con người sức khỏe, cho mùa màng bội thu và nhiều may mắn trong cuộc sống thường ngày. Sau những lời cầu khấn của thầy cúng là đến nghi lễ buộc chỉ cổ tay cho những thành viên trong dòng tộc.

Không chỉ buộc chỉ cổ tay cho những người trong họ tộc, khi khách đường xa đến viếng thăm, thấy tâm đầu ý hợp gia chủ cũng buộc chỉ cổ tay kết nghĩa anh em. Điều thú vị là nếu có trẻ nhỏ đi theo cũng sẽ được buộc chỉ cổ tay để chúc phúc.

Sau phần nghi lễ của thầy cúng, mọi người sẽ tham gia cuộc thi uống rượu cần.

Những người già ở Dân Hoá đều bảo rằng, tuy cuộc sống thường ngày rất vất vả, nhưng trong trái tim người Khùa sống dưới tán rừng đại ngàn của dãy Giăng Màn, lễ hội buộc chỉ cổ tay vẫn tồn tại thiêng liêng và được gìn giữ, bảo tồn từ thế hệ này qua thế hệ khác...

Vi Minh