Điểm tên 2 dự án cao tốc Bắc - Nam chuyển sang đầu tư công

Xem xét chuyển hình thức đầu tư 2 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam

Tạo phiên họp thứ 52 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các Đại biểu đã quan tâm hai dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam xem xét chuyển đổi thình thức đầu tư do đấu thầu không lựa chọn được nhà đầu tư là đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu qua Thanh Hoá và Nghệ An.

Báo cáo về 2 dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu qua Thanh Hoá và Nghệ An, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, do 2 dự án thành phần (đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu) không có nhà đầu tư nộp hồ sơ dự thầu nên phải xem xét chuyển đổi hình thức đầu tư. 

Về tiến độ giải ngân, 2 dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu qua Thanh Hoá và Nghệ An, trong trường hợp tổ chức lại việc lựa chọn nhà đầu tư thì trong năm 2021 chưa thể giải ngân vốn đầu tư công đối đã bố trí cho các dự án này. Trong khi nếu được chuyển đổi sang đầu tư công, dự án có thể khởi công và giải ngân ngay trong quý II năm 2021.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể phân tích, giai đoạn trước mắt, việc chuyển đổi phương thức đầu tư sang đầu tư công sẽ thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, thúc đẩy sản xuất, cung ứng vật liệu xây dựng cho các dự án, giải quyết về công việc và nguồn thu nhập đối với người lao động. Đặc biệt là các doanh nghiệp trong nước sẽ trực tiếp thi công xây dựng dự án... góp phần thúc đẩy được tăng trưởng của nền kinh tế.

Giải thích thêm về việc chuyển hình thức đầu tư 2 dự án, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể trình bày, về lâu dài, việc chuyển đổi hình thức đầu tư sẽ đẩy nhanh tiến độ hoàn thành. Khi đưa vào khai thác các dự án thành phần là sự chuẩn bị tốt các điều kiện cần thiết để đón bắt thời cơ, thu hút đầu tư và các nguồn lực bên ngoài từ nhiều quốc gia, khu vực phục vụ phát triển đất nước, tạo tiền đề thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội năm 2021 và những năm tiếp theo.

Bên cạnh đó, việc chuyển đổi sang phương thức đầu tư công bảo đảm chắc chắn triển khai thành công dự án. Sau khi 2 dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu qua Thanh Hoá và Nghệ An hoàn thành, Chính phủ sẽ xây dựng phương án thu hồi vốn nhà nước (tương tự như cơ chế đối với 6 dự án thành phần đầu tư công đang triển khai).

Cùng với đó, "Việc sớm hoàn thành đầu tư 2 dự án này sẽ tạo điều kiện khai thác đồng bộ với các dự án lân cận, bảo đảm tính kết nối liên tục và phát huy tối đa hiệu quả đầu tư", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nhìn nhận.

Tại phiên họp, các Đại biểu cũng băn khoăn lựa chọn 1 trong 2 phương án để xử lý đối với 2 dự án thành phần này gồm: Thứ nhất đề nghị chuyển đổi phương thức đầu tư của 2 dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu sang hình thức đầu tư công sử dụng 100% vốn nhà nước.

Thứ hai đề nghị rà soát, điều chỉnh lại phương án tài chính để tăng tính khả thi của 2 dự án thành phần nàyvì nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc đấu thầu không thành công là do phương án tài chính của 2 dự án này chưa thực sự hấp dẫn; sau đó tiếp tục tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo phương thức PPP.

Chính thức chuyển đổi sang đầu tư công

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư có hiệu lực từ ngày 1/1/2021 cho phép các dự án đầu tư theo phương thức PPP được hưởng cơ chế chia sẻ rủi ro cũng sẽ làm cho 2 dự án thành phần này trở nên hấp dẫn hơn.

Đặc biệt, dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 – 2020 đã được Quốc hội khóa XIV xem xét và thông qua chủ trương đầu tư tại Nghị quyết 52 với tiến độ thực hiện dự kiến cơ bản hoàn thành năm 2021. Tuy nhiên, vì nhiều lý do đến nay tiến độ của Dự án đã chậm so với dự kiến.

Thực tế, 2 dự án thành phần này có nhu cầu vận tải rất lớn (xếp thứ hai và thứ ba trong 5 dự án đầu tư theo phương thức PPP) cho thấy sự cần thiết, cấp bách của hai dự án này. Nếu không khẩn trương thực hiện, 2 dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu sẽ ảnh hưởng đến tiến độ chungvà hiệu quả tổng thể của dự án.

Trước tính cấp bách của 2 dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu, Thường trực Ủy ban Kinh tế tán thành với đa số ý kiến lựa chọn loại ý kiến thứ nhất.

Theo đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết với 100% thành viên có mặt tán thành thông qua Nghị quyết cho phép chuyển đổi phương thức đầu tư đối với 2 dự án thành phần trên theo nguyên tắc không vượt quá nguồn ngân sách nhà nước đã được Quốc hội thông qua chủ trương bố trí cho Dự án tại Nghị quyết số 52 và Nghị quyết số 117 của Quốc hội.

Để thực hiện 2 dự án này,  Chính phủ tổ chức triển khai thực hiện các dự án thành phần chuyển đổi sử dụng toàn bộ vốn ngân sách nhà nước, đáp ứng tiến độ hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng trong năm 2023; xây dựng phương án phù hợp để thu hồi vốn hoàn trả vào ngân sách Trung ương.