Loài cá "kỳ lạ nhất hành tinh" cũng là món ngon nổi tiếng Cà Mau

Loài cá "kỳ lạ nhất hành tinh" cũng là món ngon, đặc sản nổi tiếng của Cà Mau

Tổ chức Sinh vật Thế giới từng đề cập đến nhiều con vật kỳ lạ, mà hiểu biết của con người về chúng còn khá sơ sài. Đáng lưu ý trong 6 con vật "kỳ lạ nhất hành tinh" được nêu danh, cá thòi lòi, một loại cá sống tại Cà Mau, Việt Nam.

Theo các tư liệu, cá thòi lòi sinh sống chủ yếu dưới tán rừng ngập mặn và vùng bãi bồi mũi Cà Mau. Sở dĩ, cá thòi lòi được lọt vào danh sách các loài động vật "kỳ lạ nhất hành tinh" là nhờ các đặc điểm có một không hai của mình. 

Ngay từ hình dáng, cá thòi lòi nhìn rất khác lạ so với các loài cá thông thường khác, bởi đôi mắt lồi ra như ai gắn 2 hòn bi trên đỉnh đầu. Cái tên gọi "thòi lòi" có lẽ cũng bắt nguồn từ chính đôi mắt lồi ra quá cỡ của nó.

Đặc điểm kỳ lạ nhất khiến cá thòi lòi không giống bất cứ loài cá nào là ở chỗ nó sinh sống được cả vùng nước mặn, nước lợ (nhưng môi trường sống phù hợp nhất của chúng là môi trường nước mặn). Cá thòi lòi trú ẩn dưới hang sâu ngập nước, bơi lội dưới sông, di chuyển trên bùn, "chạy nhảy" và kiếm mồi trên cạn. Cá thòi lòi thở bằng phổi và mang. Cơ thể của chúng có thể trữ nước trong mang để hô hấp khi lên cạn, trao đổi khí qua da như ếch. Nó có 2 vây trước làm nhiệm vụ của một "đôi tay".

Chính những cấu tạo đặc biệt của cơ thể mà cá thòi lòi còn có một khả năng leo trèo trên cây từ cành này có thể nhảy sang cành khác một cách rất điêu luyện. Do đó, cá thòi lòi còn có một tên dân gian khác là "cá leo cây". Thông thường cá thường nằm vất vưởng để "dạo chơi" trên những rễ cây, nhưng khi có tiếng động là lập tức cá thòi lòi tuồn xuống sông bơi, lặn hoặc nhảy lăng tăng trên mặt nước.

Món ngon độc đáo vùng sông nước Cà Mau

Nếu các nhà khoa học quan tâm nghiên cứu loài cá này như một hình mẫu đặc biệt về tiến hóa, thì nhiều người lại mê nó vì thịt cá rất đặc biệt, làm nên món ngon, đặc sản nổi tiếng Cà Mau. Tại vùng sông nước, cá này có khá nhiều ở Cần Giờ, du khách có thể dùng cần câu để câu cá, rồi đưa cho các đầu bếp chế biến thành món ăn.

Cá leo cây này có thể chế biến thành nhiều món ngon nổi tiếng Cà Mau như, cá thòi lòi lột da kho tiêu, hấp cách thuỷ, cuốn bánh tráng rau sống, canh chua cá thòi lòi… nhưng ngon và được ưa thích nhất thì là món cá thòi lòi nướng muối ớt.

Ở Cà Mau, để bắt cá thòi lòi, người dân thường thụt hang (đào hang) hay cắm câu vào ban ngày, soi đèn vào ban đêm. Cá thòi lòi khi bị soi đèn vào mắt sẽ bất động nên rất dễ bắt. Nhưng phổ biến nhất và hiệu quả nhất là dùng sà vi (được làm bằng lá dừa nước, hình dáng như một chiếc lọp) đặt vào miệng hang. Sau thời gian lẩn trốn, cá thòi lòi bò ra ngoài hang và sẽ bị sa vào chiếc sà vi ấy. Cá thòi lòi thông thường cá có trọng lượng 100 gam đến 200 gam/con.

Cá thòi lòi được người dân chia ra làm nhiều loại, con nhỏ thì gọi là cá bống sao, loại cá lớn hơn, như ở Bạc Liêu gọi là cá bống thùng, ở Lý Nhơn, Cần Giờ gọi là cá bống nhảy. Thường chỉ có người địa phương mới dễ dàng phân biệt được các loại cá, nhờ vào vây, màu, da... của cá.  Thịt cá mang hàm lượng dinh dưỡng rất cao bởi thức ăn của cá này là tôm, cua, còng... Nếu có dịp ghé thăm vùng sông nước, du khách đừng quên khám phá loài cá kỳ lạ và thưởng thức hương vị hấp dẫn của món ngon nổi tiếng Cà Mau này.