"Lời khuyên đặc biệt" của TS. Nguyễn Đình Cung về nới lỏng tiền tệ, tài khóa

Ý kiến của chuyên gia kinh tế, TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tại Toạ đàm tham vấn ý kiến chuyên gia về tình hình kinh tế - xã hội do Uỷ ban Kinh tế và Tài chính vừa tổ chức hôm nay tại Hà Nội.

Không sử dụng đòn bẩy tài chính để tăng trưởng

Tại Toạ đàm, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Minh Sơn cho biết, dự kiến chương trình kỳ họp thứ 10 của Quốc hội khoá XV, Chính phủ sẽ trình Quốc hội nhiều nội dung quan trọng về kinh tế xã hội, cơ cấu lại nền kinh tế.

Trong đó có báo cáo tình hình thực hiện Nghị quyết 158 của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025; Nghị quyết 192 về bổ sung kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên và dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026;

Báo cáo về tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết số 16 về kế hoạch kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025;

Báo cáo về tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết số 31 của Quốc hội về kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế năm 2024-2025.

Đây là những nội dung quan trọng, là cơ sở để Quốc hội xem xét những vấn đề lớn về kinh tế - xã hội của đất nước trong năm 2026 và giai đoạn 2026-2030.

Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Minh Sơn nhấn mạnh, đây là thời điểm quan trọng để nhìn lại, chỉ ra khó khăn tồn tại trong phát triển kinh tế xã hội, cơ cấu lại nền kinh tế.

Đồng thời, đưa ra định hướng, giải pháp có tính khả thi, bền vững nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia thời gian tới.

Góp ý vào Toạ đàm, TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) chia sẻ: Cơ cấu kinh tế giai đoạn 2021-2024 chưa có chuyển dịch đáng ghi nhận; chất lượng tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong 2021-2024 chưa có cải thiện; mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh nền kinh tế và chuyển đổi số chưa có cải thiện so với giai đoạn trước.

Vì vậy, theo TS. Cung, giai đoạn 2026-2030 yếu tố tiên quyết là kiểm soát được lạm phát, giữ ổn định giá trị VNĐ; ổn định vững chắc kinh tế vĩ mô.

"Nền kinh tế nếu không khủng hoảng, không sụt giảm mạnh về cầu từ cú sốc bên ngoài… thì không nên nới lỏng tiền tệ và tài khoá để thúc đẩy tăng trưởng ngắn hạn", ông đặc biệt góp ý.

Theo ông Cung, để có tăng trưởng trung và dài hạn một cách bền vững, rất cần tạo áp lực và động lực từ trên xuống, từ dưới lên.

Đồng thời, muốn tăng trưởng cao, bền vững rất cần thực hiện thực chất đột phá thể chế, thực hiện triệt để Nghị quyết 66 và Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị, nhất là các chỉ đạo có liên quan của Tổng Bí thư Tô Lâm… để thực sự có thay đổi mạnh mẽ về chất lượng pháp luật, chất lượng môi trường kinh doanh, khôi phục và gia tăng mạnh mẽ niềm tin thị trường; tạo ra luồng sinh khí mới trong khởi nghiệp sáng tạo và đầu tư kinh doanh của khu vực kinh tế tư nhân.

TS. Nguyễn Đình Cung nhấn mạnh rằng, cần lấy các chỉ đạo có liên quan của Tổng Bí thư Tô Lâm làm nội hàm của đột phá thể chế; làm tiêu chí để phân tích, đánh giá thực trạng và thực hiện các giải pháp đồng bộ, mạnh mẽ và nhất quán tương ứng.

Đó là từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”; từ bỏ tư duy “năng lực quản lý nhà nước đến đâu thì mở cho đầu tư kinh doanh đến đó” trong xây dựng và thực thi luật pháp.

Đồng thời, bãi bỏ tất cả các quy định, các thủ tục hành chính đang cấm, hạn chế đổi mới sáng tạo, hạn chế tự do kinh doanh dưới mọi hình thức, trừ các ngành, nghề cấm kinh doanh theo luật định.

Cùng với đó, đề cao nguyên tắc thị trường trong huy động và phân bổ nguồn lực, đồng thời loại bỏ cơ chế “xin – cho” và tư duy bao cấp”.

Theo TS. Cung cần đề cao phương pháp “quản lý theo kết quả”, theo đó, bãi bỏ, bổ sung sửa đổi các quy định yêu cầu tuân thủ quy trình sang xác định rõ mục tiêu, kết quả, hiệu quả phải đạt. Cho phép làm khác quy trình, quy định (nếu có), nếu đạt và vượt kết quả mục tiêu đã định.

Cơ cấu doanh nghiệp trong nước bất hợp lý, phân mảnh

Tại Toạ đàm, TS. Nguyễn Bích Lâm, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, Bộ KH&ĐT (nay là Cục Thống kê, Bộ Tài chính) nhấn mạnh: Vẫn còn những hạn chế trong quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế và nâng cao chất lượng tăng trưởng giai đoạn 2021-2025 khi năng lực quản trị nhà nước về kinh tế còn hạn chế.

Trong đó, biểu hiện rõ nhất là cơ cấu doanh nghiệp trong nước bất hợp lý và phân mảnh, chất lượng nguồn nhân lực và khoa học công nghệ chưa đáp ứng yêu cầu, chưa coi trọng đúng mức quản trị phát triển bền vững…

Ông Lâm khuyến nghị giai đoạn 2026-2030, kinh tế Việt Nam cần nhận diện và tận dụng một số lực đẩy, đó là: Tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu và xu hướng bảo hộ kinh tế gia tăng.

Chuyển đổi xanh và giảm phát thải sẽ định hình lại lợi thế so sánh - đây chính là cơ hội để chúng ta tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng bền vững, gia tăng giá trị thông qua chuyển đổi xanh giúp Việt Nam tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu, khuyến khích đổi mới sáng tạo và hình thành các ngành kinh tế mới.

Về chính sách, ông Lâm kiến nghị cần tập trung cải cách, đổi mới, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường hiện đại, đảm bảo chất lượng, sự phù hợp với thực tiễn của các quy định hiện hành.

Cũng theo ông Lâm, cần giải pháp tức thì hỗ trợ khu vực doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân, tạo dựng, nuôi dưỡng và phát triển doanh nghiệp dân tộc; nâng cao năng lực tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

×