Luật Đất đai 2024 có giải quyết được bất cập giá bồi thường đất nông nghiệp ở Hoàng Mai rất thấp?

Giá bồi thường đất nông nghiệp ở Hoàng Mai 252.000 đồng/m2 quá thấp so với giá rao bán thực tế

Người dân quận Hoàng Mai vừa có kiến nghị thành phố Hà Nội xem xét lại giá bồi thường đất nông nghiệp ở Hoàng Mai hiện là 252.000 đồng/m2. Trong đó, người dân cho rằng mức giá bồi thường này chưa phù hợp với thực tế, chưa đảm bảo quyền lợi của người bị thu hồi đất.

Căn cứ quy định Luật Đất đai 2013, Nghị định số 12(12/2024/NĐ-CP ngày 05/02/2024) của Chính phủ, giá đất làm cơ sở bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng là giá đất cụ thể do UBND cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Giá đất nông nghiệp trên địa bàn thành phố được khảo sát, điều tra và xây dựng quy định và bảng giá các loại đất trên địa bàn thành phố Hà Nội áp dụng từ ngày 1/1/2020 - 31/12/2024 trên cơ sở đánh giá các yếu tố tác động đến giá đất của đơn vị tư vấn độc lập, báo cáo đề xuất của Ủy ban Nhân dân quận Hoàng Mai đã được các cơ quan xem xét thông qua theo quy định.

Theo một số môi giới đất tại quận Hoàng Mai, giá đất nông nghiệp trên địa bàn quận được chủ đất rao bán chủ yếu từ 14 - 23 triệu đồng/m2. Trước đó, thời điểm năm 2016, giá đất nông nghiệp ở Hoàng Mai, có nơi chỉ 200.000 - 300.000 đồng/m2 (ngang ngửa với mức bồi thường đất nông nghiệp ở Hoàng Mai năm 2024). Từ giai đoạn 2019 - 2021, thời điểm thị trường bất động sản trải qua "sốt đất" mới khiến giá đất nông nghiệp ở Hoàng Mai cũng như nhiều quận, huyện ở Hà Nội tăng gấp vài chục đến trăm lần.

Anh Trung Đức, môi giới đất quận Hoàng Mai cho biết, trên địa bàn số lượng đất nông nghiệp rao bán qua môi giới không nhiều. Nhu cầu mua đất nông nghiệp những năm gần đây cũng tăng hơn so với giai đoạn 5 - 10 năm trước. Điều này bởi giá đất nông nghiệp những năm gần đây tăng mạnh.

"Giá đất nông nghiệp được chủ đất rao bán trên địa bàn quận hiện nay không dưới 10 triệu đồng/m2. Những huyện xa trung tâm, vùng ven giáp các tỉnh khác cũng từ vài triệu đồng/m2, hiếm có những nơi giá đất rao bán dưới 1 triệu đồng/m2. Đây là nguyên nhân khiến người dân cho rằng mức giá đền bù đất nông nghiệp ở Hoàng Mai quá thấp, không đảm bảo quyền lợi của người bị thu hồi đất", anh Đức chia sẻ.

Trước những kiến nghị của người dân quận Hoàng Mai, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội tiếp thu ý kiến, đề nghị UBND quận Hoàng Mai rà soát, điều tra, khảo sát, căn cứ tình hình thực tế tại địa phương, báo cáo và đề xuất để Sở Tài nguyên và Môi trường tổng hợp, trình UBND thành phố Hà Nội điều chỉnh, bổ sung bảng giá đất thành phố trong thời gian xây dựng bảng giá đất theo Luật Đất đai 2024.

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hà Nội, giá đất nông nghiệp trồng lúa nước, trồng cây hàng năm, trồng cây lâu năm và nuôi trồng thủy sản trên địa bàn các quận, huyện được căn cứ theo Quyết định (số 30/2019/QĐ-UBND ngày 31/12/2019 và số 20/2023/QĐ-UBND ngày 7/9/2023) của UBND thành phố Hà Nội về việc ban hành quy định và bảng giá các loại đất trên địa bàn thành phố Hà Nội áp dụng từ ngày 1/1/2020 - 31/12/2024.

Luật Đất đai 2024 kỳ vọng tăng giá bồi thường đất nông nghiệp cho người bị thu hồi đất

Ông Nguyễn Thế Điệp, Phó Chủ tịch CLB Hà Nội cho biết một trong những điểm mới của Luật Đất đai 2024 chính là quyền lợi của người dân có đất trong diện bị thu hồi để làm các dự án được đảm bảo. Khi bảng giá đất được ban hành hàng năm sẽ giúp giá bồi thường đất trong đó có đất nông nghiệp sát hơn vị giá thị trường. Các quy định mới cũng được kỳ vọng giúp những dự án "treo" nhiều năm sớm được tháo gỡ, mang lại điều kiện sống tốt hơn cho người dân.

"Thực tế ghi nhận hiện nay tại một số đô thị lớn như Hà Nội và TP HCM, nhiều dự án từ ngày có quyết định thu hồi đất đến nay từ 10 - 20 năm nhưng vẫn chưa thể triển khai, làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân trong các dự án này. Trong đó, các dự án có quyết định thu hồi đất từ rất lâu khiến các hộ dân bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, đến nay sau nhiều năm vẫn chưa hoàn tất công tác bồi thường, thu hồi đất khiến các dự án xuống cấp trầm trọng, ảnh hưởng nhiều người dân rơi vào cảnh khó khăn, đi không được, mà ở cũng không xong", ông Điệp chia sẻ.

Bên cạnh việc tháo gỡ khó khăn cho người dân có đất bị thu hồi, Luật Đất đai 2024 còn nhiều quy định khác được cho là mang lại lợi ích hơn cho người dân như việc tăng giá đất bồi thường, hay chỉ được thu hồi đất khi đã bàn giao nhà tái định cư, đảm bảo cuộc sống cho người dân.

Theo Luật Đất đai 2024, việc bỏ quy định về khung giá đất và đất sẽ được định giá theo nguyên tắc thị trường. Theo đó, khi bỏ khung giá đất, mỗi địa phương sẽ tự quyết định Bảng giá đất và điều chỉnh bảng giá mỗi năm 1 lần để phù hợp với giá đất thị trường (thay vì 5 năm/ lần và căn cứ vào giá đất tối thiểu - tối đa do Chính phủ ban hành như hiện nay). Bảng giá đất mới được quy định cần tiệm cận với giá đất thị trường mà giá đền bù được tính theo giá đất cụ thể. Như vậy sẽ kéo theo giá đền bù đất tăng so với hiện nay.

Hiện nay, Luật Đất đai 2024 đã quy định các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sẽ thực hiện việc công bố bảng giá đất mới từ ngày 01/01/2026. Tuy nhiên, nếu Luật Đất đai có hiệu lực từ 01/8/2024 thì rất có thể, bảng giá đất của các tỉnh, thành sẽ được UBND cập nhật sớm hơn dự kiến. Kéo theo đó, người dân sẽ được thu hẹp khoảng thời gian được nhận bồi thường cao hơn khi Nhà nước thu hồi đất.

Ngoài ra, một quy định mới cũng mang lại quyền lợi lớn cho người dân bị thu hồi đất. Cụ thể, người dân bị thu hồi đất nông nghiệp mà đủ điều kiện được bồi thường mà có nhu cầu bồi thường bằng đất ở, nhà ở và địa phương có điều kiện về quỹ đất ở, nhà ở thì sẽ được bồi thường bằng đất, nhà ở tái định cư. Như vậy, nếu Luật Đất đai 2024 có hiệu lực sớm hơn dự kiến thì từ 1/8/2024, hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất nông nghiệp có thể được bồi thường bằng đất ở, nhà ở nếu có nhu cầu và quỹ đất địa phương cho phép.