Đại gia hàng không: Mất vạn tỷ do đại dịch, “gánh” sức ép khổng lồ của nợ vay và chờ “giải cứu”

Vietnam Airlines vừa công bố báo cáo tài chính hợp nhất giữa niên độ năm 2020 trong bối cảnh hoạt động đi lại bằng đường hàng không bắt đầu giảm mạnh sau hàng loạt ca nhiễm Covid – 19 liên tiếp được phát.

Theo đó, doanh thu thuần của hãng hàng không quốc gia trong quý II/2020 chỉ đạt chưa tới 6.000 tỷ đồng, giảm 75% so với cùng kỳ. Nếu so với quý liền trước, doanh thu "bốc hơi" tới 70%.

Thu không đủ bù chi, khiến Vietnam Airlines lỗ trước thuế 3.981 tỷ đồng. Trong khi cùng kỳ năm ngoái, Vietnam Airlines lãi 206 tỷ đồng. Đây cũng là kết quả kinh doanh kém nhất từ trước đến nay của Vietnam Airlines.

Lũy kế nửa đầu năm nay, Vietnam Airlines thu về 24.934 tỷ đồng doanh thu, bằng một nửa so với cùng kỳ năm 2019. Bình quân, mỗi ngày Vietnam Airlines mang về 138,5 tỷ đồng doanh thu. Mức lỗ trước thuế sau 6 tháng là 6.526 tỷ đồng và lỗ sau thuế là 6.642 tỷ đồng.

Với khoản lỗ này, vốn chủ sở hữu của Vietnam Airlines đã giảm thấp hơn mức vốn điều lệ của công ty. Theo đó, vốn chủ sở hữu ở mức 11.428 tỷ đồng, giảm 38,6% so với cùng kỳ và thấp hơn mức vốn điều lệ là 14.182 tỷ đồng. Vietnam Airlines trong 6 tháng đầu năm ghi nhận khoản lỗ sau thuế chưa phân phối là 4.264 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ lãi 2.271 tỷ đồng.

Tại thời điểm 30/6/2020, tổng giá trị tài sản của Vietnam Airlines là 66.690 tỷ đồng, giảm gần 10.000 tỷ đồng so với hồi đầu năm. Trong đó, tài sản ngắn hạn giảm 7.200 tỷ đồng và tài sản dài hạn giảm hơn 2.500 tỷ đồng.

Vấn đề đáng ngại nhất của Vietnam Airlines là dòng tiền ngày càng thâm hụt, trong khi nợ vay ngày càng tăng. 6 tháng đầu năm, dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh ghi nhận âm 5.371 tỷ đồng.

Trong khi đó, vay nợ ngắn hạn của Vietnam Airlines tăng 4.600 tỷ đồng so với hồi đầu năm, lên 11.100 tỷ đồng (tăng 70% so với cùng kỳ).

Ngược lại, tiền và các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn giảm xuống mức 4.249 tỷ đồng, tức giảm 35% với đầu năm. Điều này cho thấy những áp lực lên dòng tiền của Vietnam Airlines trong ngắn hạn.

Kịch bản tương tự đối với Vietjet của tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo. Báo cáo tài chính quý II/2020 cho thấy, Vietjet của tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo ghi nhận mức doanh thu dịch vụ vận tải hàng không giảm tới 54% so với cùng kỳ, đạt 1.970 tỷ đồng và mức lỗ hàng không 1.122 tỷ đồng.

Lũy kế 6 tháng đầu năm, Vietjet lỗ trong hoạt động hàng không 2.111 tỷ đồng. Đây cũng là khoản lỗ lớn nhất trong lịch sử kinh doanh của Vietjet, tính riêng ở mảng vận tải hàng không. Tuy nhiên, con số này được ghi nhận khả quan trong bối cảnh ngành hàng không thế giới chịu mức thiệt hại kỷ lục hơn 84 tỷ USD.

Vietjet cho hay, hãng đã tích cực tìm kiếm các đối tác và đã thực hiện giải pháp chuyển nhượng tài sản và các khoản đầu tư tài chính, giúp tăng doanh thu tài chính 1.174 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế hợp nhất đạt 1.063 tỷ đồng, tăng cường nguồn lực hỗ trợ cho dịch vụ vận tải hàng không. Lũy kế nửa đầu năm 2020, Vietjet ghi nhận 12.200 tỷ đồng doanh thu, giảm 50% so với nửa đầu năm 2019. Lãi sau thuế 73,6 tỷ đồng, tương ứng giảm 96% so với cùng kỳ.

Tính đến cuối quý II/2020, tổng tài sản của Vietjet đạt 48.392 tỷ đồng. Đáng chú ý, tiền và các khoản tương đương tiền của hãng hàng không này giảm rõ rệt so với đầu năm. Theo đó, lượng tiền và các khoản tương đương tiền chỉ còn 2.413 tỷ đồng. Trong khi đó, khoản mục này hồi đầu năm có giá trị lên tới hơn 5.364 tỷ đồng.

Chưa kể, khoản đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn (tiền gửi ngân hàng kỳ hạn ngắn) cũng giảm từ mức gần 710 tỷ đống xuống chỉ còn 4 tỷ đồng.

Ngược lại các khoản phải thu ngắn hạn tăng từ 16.755 tỷ đồng lên 20.339 tỷ đồng, chủ yếu là gia tăng khoản phải thu ngắn hạn của khách hàng.

Nếu như Vietnam Airlines tăng vay nợ trong 6 tháng đầu năm, khoản mục vay ngắn hạn và dài hạn tại Vietjet của tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo đồng loạt giảm. Trong đó, vay ngắn hạn giảm gần 2.000 tỷ đồng và vay dài hạn giảm nhẹ 0,6% so với đầu năm.

Mặc dù vậy, chi phí lãi vay trong kỳ lại tăng từ mức 140 tỷ đồng lên 232 tỷ đồng. Bình quân mỗi ngày Vietjet chi ra khoảng gần 1,3 tỷ đồng lãi vay.

Theo dự báo, trong quý III/2020, kết quả kinh doanh của các "đại gia" hàng không sẽ tốt hơn khá nhiều so với quý II nhờ lượng hành khách đi lại tăng vọt trong giai đoạn cuối tháng 6 đầu tháng 7/2020. Tuy nhiên, việc dịch Covid-19 bùng phát tại Đà Nẵng và một số địa phương lớn trong cuối tháng 7/2020 sẽ khiến hãng phải đối mặt với "trận chiến" Covid-19 lần thứ hai.

Giới chuyên gia nhìn nhận, với tình hình như hiện nay thì chắc chắn ngành hàng không vẫn đang phải chịu lỗ. Việc hành khách hoàn hủy vé sẽ ảnh hưởng lớn đến dòng tiền của các hãng hàng không.

Đến thời điểm này, cả 3 hãng hàng không lớn là Vietnam Airlines, Vietjet Air và Bamboo Airways đều kiến nghị Chính phủ, Bộ GTVT có thêm các chính sách hỗ trợ, đặc biệt đề xuất tiếp cận các khoản vay quy mô lớn, lãi suất 0 đồng để có thể vượt qua những khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Đơn cử như Vietnam Airlines, hãng hàng không này dự kiến doanh thu năm 2020 chỉ còn khoảng 50.000 tỷ đồng, tức giảm một nửa và ghi nhận mức lỗ khoảng 13.000 tỷ đồng. Theo đó, Vietnam Airlines đề xuất Chính phủ với vai trò là đơn vị sở hữu, hỗ trợ khẩn cấp khoản tiền 12.000 tỷ đồng để cứu doanh nghiệp khỏi tình trạng mất thanh khoản từ tháng 8/2020.

Bản thân Vietnam Airlines cũng thừa nhận, nếu không sớm nhận được sự hỗ trợ của cổ đông Nhà nước, đà suy giảm của Vietnam Airlines sẽ còn lớn hơn trong 6 tháng cuối năm 2020.