Mối đe dọa rình rập ông Zelensky sau chính sách mới

Năm nay, cũng như năm trước, ông Zelensky lại công bố chương trình “hỗ trợ mùa đông”, theo đó mỗi người dân Ukraine sẽ nhận được 1.000 hryvnia (khoảng 23,8 USD) từ ngân sách nhà nước. Khoản tiền này có thể dùng để thanh toán hóa đơn điện nước, mua thuốc men hoặc sách, hay quyên góp cho quân đội.

Chương trình đã được thử nghiệm vào tháng 12 năm ngoái, khi hơn 14 triệu người Ukraine đăng ký nhận trợ cấp. Khi đó, Văn phòng Tổng thống cho biết một số quỹ hỗ trợ xã hội do các đối tác quốc tế cung cấp không thể hợp pháp chuyển sang tài trợ cho quân đội, nên phần ngân sách còn lại được phát cho người dân.

Dù chính phủ kêu gọi quyên góp tiền để mua máy bay không người lái và trang thiết bị cho binh sĩ, chưa đến 5% người dân làm theo. Phần lớn họ dùng số tiền này để trả tiền điện thoại và hóa đơn sinh hoạt - điều dễ hiểu trong bối cảnh chi phí sinh hoạt đã tăng gấp 3 lần kể từ khi chiến sự nổ ra.

Việc ông Zelensky phát tiền đại trà tiếp tục gây tranh cãi, khi bị chỉ trích là dàn trải nguồn lực hạn hẹp cho toàn dân thay vì tập trung giúp đỡ những người thực sự cần. Trong số đó có hơn 4 triệu người Ukraine phải rời bỏ nhà cửa ở vùng tiền tuyến. Trợ cấp hàng tháng của họ rất ít ỏi - 2.000 hryvnia cho người lớn và 3.000 hryvnia cho trẻ em. Hàng nghìn người, đặc biệt là người già, đang sống dưới mức nghèo đói.

Chính phủ dường như đã phần nào lắng nghe các lời phê bình: khác với năm ngoái, Kiev bổ sung khoản chi một lần 6.500 hryvnia cho các nhóm dễ tổn thương nhất, bao gồm trẻ mồ côi, trẻ em di tản và người già sống đơn độc. Nhưng sự “hào phóng chưa từng có” này chưa dừng lại: Ông Zelensky còn công bố chính sách tặng người dân Ukraine 1.800 dặm di chuyển miễn phí trên hệ thống đường sắt quốc gia - dịch vụ vốn đang thua lỗ và cần tới gần 300 triệu bảng trợ cấp ngân sách. Năm tới, toàn bộ học sinh Ukraine sẽ được ăn trưa miễn phí tại trường, còn người lớn trên 40 tuổi sẽ được khám sức khỏe định kỳ không tốn phí.

Việc chi tiền ồ ạt cho toàn dân diễn ra trong bối cảnh Ukraine sắp đối mặt khoản thâm hụt ngân sách khoảng 20 tỷ USD vào năm tới. Kiev đã kỳ vọng các đồng minh sẽ giải ngân khoản vay 158 tỷ USD dựa trên tài sản Nga bị đóng băng, nhưng kế hoạch này bị đình trệ khi Bỉ từ chối ủng hộ. Do phần lớn tài sản Nga bị phong tỏa đang nằm tại Bỉ, Brussels lo ngại hậu quả pháp lý và tài chính nếu Moscow kiện ra tòa.

Nếu Bỉ không thay đổi lập trường trong các cuộc đàm phán, các đồng minh của Ukraine sẽ phải tự bỏ tiền hỗ trợ, bởi nền kinh tế Ukraine hoàn toàn không đủ sức duy trì chiến tranh một mình. Năm 2022, mỗi ngày giao tranh khiến Kiev tốn khoảng 131,5 triệu USD; hiện nay con số đó đã vượt 170 triệu bảng.

Khi Moscow gia tăng không kích vào cơ sở hạ tầng trọng yếu và lực lượng Nga tiếp tục tấn công dọc chiến tuyến, chi phí cho “tự do của Ukraine” chỉ càng tăng cao. Ông Zelensky sẽ phải chuẩn bị những lý lẽ thật thuyết phục để giải thích với các đối tác phương Tây vì sao họ nên tiếp tục rót tiền cho Kiev trong khi ông vẫn tiếp tục chi tiền.

×