Một cái chợ ở Đồng Tháp chỉ bán một thứ này, sao lại gọi là chợ ma?

Chiều 29/9, tại Đình Định Yên, xã Định Yên, huyện Lấp Vò (Đồng Tháp), UBND huyện Lấp Vò tổ chức Lễ ra mắt sản phẩm văn hóa - du lịch Chợ ma Định Yên (hay còn gọi là Chợ chiếu đêm Định Yên).

Bà Nguyễn Thị Nhanh, Chủ tịch UBND huyện Lấp Vò cho biết, Làng nghề dệt chiếu truyền thống ở xã Định Yên và Định An đã có từ hơn hai thế kỷ trước, được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia vào tháng 9/2013. 

Đây là làng nghề đã in đậm dấu ấn lịch sử của vùng đất Định Yên, thấm sâu vào tâm khảm và là niềm tự hào của các thế hệ người Lấp Vò nói riêng, người Đồng Tháp nói chung.

Trước đây, sau khi sản xuất, người dân mang chiếu đến chợ để bán. Điểm đặc biệt của chợ chiếu lúc bấy giờ là chỉ họp nhóm vào ban đêm. 

Thời điểm họp chợ không cố định, phụ thuộc vào con nước lớn - ròng (thủy triều lên - xuống), nhưng thường trong khoảng thời gian từ 23 giờ hôm trước đến 4 giờ sáng hôm sau. 

Người đi chợ trao đổi, mua bán chiếu dưới ánh sáng leo lét của những đèn dầu hỏa. Vì những yếu tố đặc biệt này, Chợ chiếu đêm Định Yên còn được nhiều người gọi là “chợ ma”. 

Ngoài ra, nét đặc trưng riêng của chợ chiếu đêm là người mua ngồi tại chỗ, còn người bán mang chiếu đi lại rao bán, người mua kẻ bán tấp nập.

Theo thời gian, để nâng cao năng suất lao động và tăng lợi nhuận, các hộ sản xuất chiếu chuyển từ dệt chiếu thủ công sang dệt bằng máy. 

Hệ thống giao thông nông thôn được đầu tư nhựa hóa, bê tông hóa khá hoàn chỉnh, thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa nên thương lái đến mua trực tiếp tại hộ sản xuất chiếu. Từ đó, Chợ chiếu Định Yên dần dần bị mai một.

Hiện nay, chính quyền huyện Lấp Vò và nhân dân Định Yên bắt tay vào việc tái hiện lại Chợ ma Định Yên với mong muốn khơi dậy những giá trị truyền thống, nét đặc sắc riêng mang giá trị văn hóa của địa phương. 

Bên cạnh đó nhằm tạo động lực cho sự phát triển kinh tế nông thôn thông qua việc bảo tồn và khôi phục làng nghề dệt chiếu thủ công truyền thống gắn với phát triển du lịch, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân.

Đặc biệt, show diễn thực cảnh tái hiện Chợ ma Định Yên là điểm nhấn trong sản phẩm văn hóa - du lịch của huyện. 

Buổi diễn tái hiện không khí chợ chiếu vào lúc nửa đêm, diễn ra tại Đình Định Yên, gồm không gian trên bờ và dưới rạch Ngã Cạy. 

Thực cảnh có hư cấu, cách điệu - phá cách một số cảnh diễn; giao thoa văn hóa các vùng miền... Tất cả hình ảnh này nhằm làm sống lại ký ức Chợ ma Định Yên một thời, để lại dấu ấn trong lòng du khách gần xa.

Ông Nguyễn Văn Kiệt cho biết, tour tham quan Đình Định Yên - Di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia, trải nghiệm nghề dệt chiếu truyền thống, thưởng thức nghệ thuật dân gian và đặc sản ẩm thực Lấp Vò thực hiện vào thứ Bảy hàng tuần (bắt đầu từ ngày 7/10/2023). 

Đặc biệt, đến với Làng chiếu Định Yên vào thứ Bảy của tuần thứ nhất và thứ ba trong tháng, du khách còn được thưởng thức show thực cảnh tái hiện “chợ ma”.