Một xã nghèo ở Lào Cai, dân làm homestay mời khách về chơi, ăn ngon, chụp ảnh đẹp mà ai cũng khá giả

Người dân làm chủ hành trình đổi thay

Về Tả Phìn những ngày này, giữa tiết trời đầu hè mát dịu, ai cũng dễ dàng cảm nhận một luồng sinh khí mới đang lan tỏa khắp núi rừng. Không còn những nếp nhà lụp xụp hay con đường đất lầy lội ngày mưa, thay vào đó là tuyến giao thông cứng hóa nối liền các thôn bản, là những ngôi trường, nhà văn hóa đạt chuẩn khang trang, và là nét mặt rạng rỡ của người dân khi nói về cuộc sống mới đầy hy vọng.

Chặng đường “thoát nghèo” của Tả Phìn không hề dễ dàng. Với gần 4.000 nhân khẩu chủ yếu là người Mông, Dao, Tày sinh sống, vùng đất cách trung tâm Sa Pa chừng 12km này từng gặp muôn vàn khó khăn về hạ tầng, sinh kế và giáo dục. Nhưng rồi, khi đạt chuẩn nông thôn mới, chính quyền và người dân xã Tả Phìn không dừng lại. Họ đặt mục tiêu cao hơn: nông thôn mới nâng cao, với phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng”.

Trên con đường dẫn vào thôn Sả Séng, những gốc đào cổ thụ rêu phong được chăm chút tạo dáng cầu kỳ. Chị Phan Thị Bính, một trong những hộ tiên phong trồng đào cho biết, sau tết gia đình chị mua phôi gốc loại 1-2 năm về trồng. Chăm sóc cho đến khi lên tay, lên cành thì uốn tạo dáng, tạo thế. Cây đào sau 3 năm mới được lứa. Giống đào rừng trồng trong khí hậu lạnh, đến Tết cây nhiều hoa, cánh dày, màu đậm, lâu tàn. Đặc trưng của gốc đào Tả Phìn toát lên vẻ rêu phong, cổ kính với nhiều thế, dáng đẹp nên rất được ưa chuộng vào mỗi dịp tết đến, xuân về. Giá bán trung bình dao động từ 1 - 4,5 triệu đồng tùy loại cây to, cây nhỏ và thế cây. Dịp Tết 2025 vừa qua, gia đình chị trồng 500 gốc đào, bán hết đến 80% vườn, thu về hơn một tỷ đồng.

Dạo bước vào khu vườn nhiều đào, mai cổ thụ, chúng tôi gặp chị Đào Tuyết Lan, khu vườn rộng 4 ha của gia đình chị trồng rất nhiều đào phai, đào thất thốn, nhất chi mai và địa lan. Riêng đào đã lên tới 3.000 gốc, nhất chi mai 15.000 gốc và 1.000 chậu địa lan. Với giá bán từ 700.000 đồng đến 4 triệu đồng/gốc đào rừng, từ 2 triệu đồng – 100 triệu đồng/gốc đào thất thốn, vụ Tết 2025, gia đình chị bán hàng nghìn gốc, đào, mai. Vào mỗi dịp tết đến, đào rừng, nhất chi mai và địa lan ở Tả Phìn lại toả đi khắp cả nước, bán buôn cho các tỉnh Gia Lai Kom Tum, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Nghệ An, Đắc Lắc, Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Hà Nội, Hải Phòng...

Đầu hè, khi những thân đào đã bật cành, xanh lá mướt mắt, Tả Phìn lại bước vào mùa đón khách du lịch đến các khu nghỉ dưỡng, các cơ sở tắm lá thuốc Dao đỏ. Bài thuốc tắm giúp hồi phục sức khoẻ của người Dao bản địa nay đã được đông đảo du khách mọi miền biết đến như một trải nghiệm thú vị đã mang lại thu nhập cho bà con dân tộc.

Chị Tẩn Tả Mẩy, Giám đốc HTX cộng đồng Dao đỏ cho biết, HTX đã nâng cấp được hệ thống lò đun thuốc, mở rộng trồng nguyên liệu với tổng diện tích trên 200 ha, trong đó có 70 ha dược liệu đạt chuẩn GACP-WHO, không ngừng được nâng cao năng lực quản lý và kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hái cây dược liệu cho các hộ dân liên kết, tạo thêm việc làm cho 224 hộ dân và 120 xã viên là phụ nữ các dân tộc Dao, Mông.

Đến nay, tổng số hộ tham gia trồng dược liệu lên đến 344 hộ với trên 800 người có việc làm và thu nhập ổn định. Ngoài tắm trải nghiệm tại khu dịch vụ, HTX còn sản xuất ra nhiều sản phẩm như: Nước tắm Dao đỏ, nước tắm phụ nữ sau sinh, nước tắm trẻ em, nước ngâm chân, túi lọc ngâm chân khô, tinh dầu chùa dù, xà phòng thảo dược... trở thành sản phẩm đặc hữu của địa phương, tiêu thụ khắp cả nước cho doanh thu lên đến 3 tỷ đồng/năm.

Tận dụng lợi thế về tài nguyên thiên nhiên, khí hậu và bản sắc văn hóa, Tả Phìn tập trung phát triển các mô hình kinh tế nông nghiệp chất lượng cao và dịch vụ du lịch cộng đồng. Các homestay mang đậm phong cách bản địa thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.

Năm 2024, Tả Phìn đón hàng chục nghìn lượt khách du lịch, góp phần thúc đẩy kinh tế, bảo tồn văn hóa và lan tỏa hình ảnh vùng cao Sa Pa thân thiện, mến khách. Các sản phẩm đặc trưng như hoa địa lan, đào thất thốn, cá nước lạnh, cùng với nghề dệt thổ cẩm, dịch vụ tắm lá thuốc của người Dao đỏ đã trở thành sản phẩm OCOP có thương hiệu. Hiện, toàn xã có 7 sản phẩm đạt OCOP 3 sao, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho nhiều hộ dân.

Vững bước trên hành trình đô thị hóa

Nếu như vài năm trước, nhắc đến Tả Phìn người ta nghĩ ngay đến những mái nhà lụp xụp, những con đường đất đỏ lầy lội thì nay, hình ảnh ấy đã dần lùi xa. Thay vào đó là những bản làng trù phú, những hộ dân thu bạc tỷ mỗi năm từ trồng hoa, trồng đào, làm du lịch cộng đồng.

Cùng với sự năng động của người dân, cấp uỷ, chính quyền xã Tả Phìn cũng tích cực vào cuộc để đưa xã thoát nghèo và phát triển bền vững. Tính đến giữa năm 2024, Tả Phìn đã hoàn thành 19/19 tiêu chí nông thôn mới nâng cao, vượt 19/22 chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã lần thứ V đề ra. Thu nhập bình quân đạt 55,21 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm chỉ còn 2,97%. Tổng thu ngân sách nhà nước đạt 1,2 tỷ đồng, vượt 320% kế hoạch.

Hệ thống cơ sở hạ tầng tiếp tục được đầu tư đồng bộ. Trên 70% tuyến đường trục thôn, liên thôn đã được bê tông hóa; 100% thôn đạt chuẩn kiểu mẫu; các công trình văn hóa, y tế, giáo dục đều đạt chuẩn. Tả Phìn hiện là xã duy nhất ở Sa Pa hoàn thành Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới nâng cao, trở thành điểm đến học tập kinh nghiệm của nhiều địa phương trong và ngoài tỉnh.

Theo ông Vũ Xuân Quý, Bí thư Đảng ủy xã Tả Phìn, xã đang được định hướng phát triển theo hướng “đô thị sinh thái vùng cao”. Mục tiêu giai đoạn 2024–2025 là đạt tiêu chí đô thị loại IV, tiến tới sáp nhập với xã Trung Chải để hình thành một đơn vị hành chính mới theo tinh thần Nghị quyết 60 của Tỉnh ủy.

Để làm được điều đó, Đảng bộ và nhân dân Tả Phìn đã và đang tập trung vào ba nhóm giải pháp trọng tâm: Phát triển kinh tế xanh, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất; Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc Dao, Mông, xây dựng sản phẩm OCOP gắn với bản sắc địa phương;Tăng cường quản lý đất đai, giữ gìn cảnh quan môi trường, đảm bảo quốc phòng – an ninh và trật tự xã hội.

Không dừng lại ở các chỉ tiêu hành chính, hành trình vươn tới đô thị của Tả Phìn còn là hành trình gìn giữ sự hài hòa giữa phát triển và bảo tồn, giữa hiện đại hóa và giữ gìn hồn cốt bản làng. Tả Phìn đã và đang đi đúng hướng trên con đường phát triển bền vững, và mục tiêu trở thành đô thị vùng cao không còn là một giấc mơ xa vời. Đó là thành quả của sự đồng lòng giữa chính quyền và nhân dân, của tinh thần không cam chịu nghèo khó, dám nghĩ, dám làm, của những con người vốn chỉ khép mình dưới tán rừng nay đã tự tin hoà mình vào nền kinh tế thị trường và từng ngày xây dựng một đô thị vùng cao mang bản sắc riêng giữa đại ngàn Tây Bắc.

AGRIBANK HÂN HẠNH LÀ NHÀ TÀI TRỢ CHÍNH CỦA GIẢI

×