Mỹ gây áp lực buộc Trung Quốc thắt chặt thòng lọng quanh nền kinh tế Nga

Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Nga. Ảnh Xinhhua

Andrea Gacki, người đứng đầu Mạng lưới Thực thi Tội phạm Tài chính, một văn phòng thuộc Bộ Tài chính Mỹ hiện đang thúc đẩy các quan chức và tổ chức tài chính Trung Quốc nỗ lực nhiều hơn để ngăn chặn các giao dịch và hàng hóa bị trừng phạt đến Nga.

Mỹ đang mở rộng bộ công cụ trừng phạt với các biện pháp trừng phạt thứ cấp nhằm vào những người hỗ trợ Điện Kremlin trong cuộc chiến chống Ukraine, hiện đã gần bước sang năm thứ hai. Quan hệ đối tác Nga-Trung cho đến nay đã giúp Moscow chống chọi với tình trạng đóng băng dự trữ ngoại tệ, sự ra đi của các doanh nghiệp phương Tây và bị loại khỏi hệ thống nhắn tin tài chính SWIFT.

Ngày 17/1 vừa qua, Gacki đã tổ chức một cuộc họp tại Hồng Kông với đại diện của Citigroup, JPMorgan Chase, Bank of China, Deutsche Bank và các tổ chức tài chính Trung Quốc và phương Tây khác.

Các đại diện ngân hàng được cho là đã hỏi phái đoàn Mỹ rằng họ có thể làm gì hơn nữa trong việc giám sát các giao dịch có lợi cho Nga. Tờ Nikkei dẫn lời một người tham dự cho biết: "Các quan chức Mỹ muốn giảm thiểu rủi ro và yêu cầu các tổ chức tài chính phải làm nhiều hơn những gì họ đang làm, chẳng hạn như xem xét các giao dịch và kiểm soát hàng hóa sẽ đến Nga".

Phái đoàn của Bộ Tài chính đã đến Bắc Kinh vào ngày 18/1 trong chuyến thăm kéo dài hai ngày và dự kiến gặp các đối tác Trung Quốc để tiến hành vòng đàm phán thứ ba kể từ khi thành lập các nhóm công tác kinh tế và tài chính chung vào năm 2023.

Tờ Financial Times dẫn lời một quan chức tài chính giấu tên cho biết, các cuộc thảo luận sẽ liên quan đến một loạt chủ đề tài chính, từ các quy định xuyên biên giới đến các nỗ lực chống rửa tiền.

Bộ Tài chính Mỹ và Bộ Ngoại giao Nga đã không trả lời ngay lập tức các yêu cầu bình luận bằng văn bản của tờ Newsweek.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen đã công bố các nhóm làm việc vào năm ngoái sau chuyến thăm chính thức đầu tiên của bà tới Trung Quốc vào tháng 7 để mở đường cho hội nghị thượng đỉnh của Tổng thống Joe Biden với Tập Cận Bình tại San Francisco vào tháng 11.

Đầu tuần này, tờ Bloomberg trích dẫn các nguồn tin quen thuộc với vấn đề này cho biết ít nhất hai ngân hàng Trung Quốc chuẩn bị rút vốn cho các doanh nghiệp Nga nằm trong danh sách trừng phạt của Bộ Tài chính Mỹ để tránh bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt thứ cấp mới.

Sau khi phương Tây và các đồng minh trừng phạt Nga vì cuộc chiến mà Nga phát động ở Ukraine vào tháng 2/2022, Nga đã đề nghị với các nước được coi là trung lập hoặc hỗ trợ các điều khoản thương mại thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu của nước này - quan trọng nhất là dầu khí.

Đồng minh của Nga là Trung Quốc tuyên bố vào tháng trước rằng, năm 2023 là năm kỷ lục về thương mại giữa hai nước. Tổng khối lượng thương mại đạt 240 tỷ USD từ tháng 1 đến tháng 11, tăng khoảng 26% so với cùng kỳ năm ngoái và cao hơn gấp đôi so với con số được công bố trong năm 2018.

Tuy nhiên, khi Nga ngày càng hướng về phía Bắc Kinh để lấp đầy khoảng trống do sự rút lui của các đối tác thương mại lớn như Mỹ, Liên minh châu Âu và Nhật Bản, nước này ngày càng trở nên phụ thuộc vào nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Nga, chiếm gần 1/3 tổng thương mại của nước này. Tuy nhiên, thương mại với Nga chỉ chiếm 3% tổng khối lượng thương mại của Trung Quốc vào năm 2023.

Quy mô của sự mất cân bằng thương mại này khiến Nga đặc biệt dễ bị tổn thương trước các thực thể Trung Quốc đang bảo vệ lợi ích của chính họ, đặc biệt bằng cách phòng ngừa các lệnh trừng phạt thứ cấp từ Mỹ và các đồng minh.

Các nhà kinh tế Nga Alexander Knobel và Alexander Firinchuk viết trong một báo cáo hồi tháng trước rằng : "Có nguy cơ xảy ra các biện pháp trừng phạt thứ cấp ảnh hưởng đến thương mại song phương giữa Trung Quốc và Nga, đặc biệt nếu áp dụng đối với các công ty riêng lẻ".