Quảng Trị: Nông dân xã này lo mất mùa vì gieo cấy lúa Đông – Xuân sớm hơn thời vụ

Nông dân “theo lịch của UBND xã” nhưng canh cánh nỗi lo

Ghi nhận của PV báo Dân Việt tại xã Tân Gianh (tỉnh Quảng Trị), trên nhiều cánh đồng, bà con nông dân đang gieo sạ vụ lúa Đông – Xuân. Tuy nhiên, thay vì tâm thế kỳ vọng vụ mùa thuận lợi, nhiều người lại bày tỏ sự bất an.

Trò chuyện với PV, ông Hoàng Minh Đa (thôn Hậu Thành, xã Tân Gianh, tỉnh Quảng Trị) cho biết, gia đình ông gieo cấy các giống lúa Thiên Ưu 8 và VNR20 theo đúng thông báo của thôn.

“Năm nay gieo sớm quá, sớm hơn khoảng nửa tháng. Tôi rất lo, vì gieo thời điểm này lúa sẽ trổ vào dịp có đợt rét, ảnh hưởng lớn đến năng suất. Nhưng phải theo lịch gieo trồng của xã và phụ thuộc nước thủy nông nên bà con buộc phải làm”, ông Đa nói.

Cùng nỗi băn khoăn, ông Nguyễn Minh Dục (thôn Hậu Thành, xã Tân Gianh, tỉnh Quảng Trị), chia sẻ: “Tôi làm nông mấy chục năm rồi mà chưa năm nào thấy gieo sớm như năm nay. Lịch sớm khoảng 20 ngày. Nếu lúa trổ vào tháng 2 âm lịch thì rất dễ gặp thời tiết bất lợi, rét đậm, rét nàng Bân, năng suất chắc chắn bị ảnh hưởng”.

Theo ông Trần Ngọc Đính – Trưởng thôn Hậu Thành, xã Tân Gianh, tỉnh Quảng Trị, toàn thôn gieo trồng khoảng 13ha lúa, chủ yếu là các giống Thiên Ưu 8 và VNR20.

“UBND xã chỉ đạo lịch gieo từ ngày 20 đến 30/12, nên thôn chỉ biết thông báo lại cho bà con triển khai. Trong khi đó, lịch gieo trồng chung của tỉnh là từ ngày 10 đến 20/1/2026”, ông Đính cho biết.

Tại thôn Trường Xuân, xã Tân Gianh, tình trạng tương tự cũng diễn ra. Ông Trần Văn Phúc – Trưởng thôn Trường Xuân – thẳng thắn nhìn nhận: “Nông dân phụ thuộc hoàn toàn vào lịch cấp nước. Không theo lịch xã thì không có nước làm ruộng, nhưng gieo sớm như hiện nay thì nguy cơ ảnh hưởng năng suất là rất rõ”.

UBND xã nói “chỉ sớm vài ngày”, ngành chuyên môn khẳng định “xã phải chịu trách nhiệm”

Trao đổi với PV báo Dân Việt, ông Trần Thanh Tâm – Phó Chủ tịch UBND xã Tân Gianh, tỉnh Quảng Trị, cho rằng lịch gieo trồng năm nay “không sớm nhiều”, chỉ sớm hơn khoảng 4 đến 5 ngày so với các năm trước.

“Theo định hướng của tỉnh, xã căn cứ tình hình thực tế, từng loại giống và thời gian sinh trưởng để xây dựng lịch gieo trồng phù hợp”, ông Tâm nói, đồng thời cho rằng rủi ro do thời tiết là yếu tố “không thể dự báo trước”.

Tuy nhiên, ý kiến từ cơ quan chuyên môn cấp tỉnh lại thể hiện quan điểm rất rõ ràng về trách nhiệm của địa phương.

Ông Hồ Khắc Minh – Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Quảng Trị, cho biết: “Lịch gieo trồng chung của tỉnh là từ ngày 10 đến 20/1/2026. Xã Tân Gianh triển khai gieo sớm hơn thì chính quyền địa phương phải chịu trách nhiệm nếu xảy ra rủi ro”.

Theo ông Minh, đối với giống VNR20, việc gieo vào thời điểm hiện nay là quá sớm, bởi giống này có thời gian sinh trưởng khoảng 120 ngày. “Nếu lúa trổ vào thời điểm rét đậm, rét nàng Bân thì nguy cơ giảm năng suất, thậm chí mất mùa là rất lớn”, ông Minh cảnh báo.

Theo lãnh đạo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Quảng Trị, việc xuống giống sớm so với cơ cấu thời vụ chung tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng, như lúa trổ gặp rét, sâu bệnh phát sinh mạnh, năng suất giảm sâu và còn ảnh hưởng đến sản xuất vụ sau.

Vấn đề cốt lõi là không tuân thủ cơ cấu giống và lịch thời vụ chung. Nếu xảy ra thiệt hại, chính quyền cơ sở không thể đứng ngoài trách nhiệm.

×