Mỹ, Nga tổ chức đàm phán về ổn định chiến lược hạt nhân

Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman và Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov đã dẫn đầu các phái đoàn trong cuộc họp tại trụ sở phái bộ ngoại giao Mỹ tại Geneva (Thụy Sĩ).

Hãng thông tấn TASS dẫn lời Ryabkov cho biết ông hài lòng với các cuộc tham vấn và Mỹ đã thể hiện sự sẵn sàng cho một cuộc đối thoại mang tính xây dựng tại cuộc hội đàm.

Được sự ủy nhiệm của các nhà lãnh đạo, đây là lần đầu tiên sau gần một năm các bên tổ chức đàm phán ổn định chiến lược trong bối cảnh mâu thuẫn về một loạt vấn đề, bao gồm cả kiểm soát vũ khí.

Tổng thống Mỹ Joe Biden và Tổng thống Nga Vladimir Putin, hai quốc gia nắm giữ 90% vũ khí hạt nhân trên thế giới, hồi tháng 6 đã nhất trí khởi động đối thoại song phương về ổn định chiến lược để "đặt nền móng cho các biện pháp kiểm soát vũ khí và giảm thiểu rủi ro trong tương lai".

Sau những cuộc tham vấn không chính thức nhằm "xác định chiến lược cho các nhóm công tác chuyên gia", hai bên đã đồng ý gặp mặt lần nữa vào cuối tháng 9, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ned Price cho biết trong một tuyên bố.

Ông nói Mỹ gọi các cuộc thảo luận là "chuyên nghiệp và thực chất", trong đó hai bên bàn về các ưu tiên chính sách của mình, môi trường an ninh quốc tế hiện tại, "triển vọng kiểm soát vũ khí hạt nhân mới" và hình thức cho các cuộc đàm phán tiếp theo.

Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao cho biết, quyết định này cho thấy các bên hiểu rõ ràng rằng cần phải giải quyết tranh chấp về kiểm soát vũ khí.

"Chúng tôi biết rằng với tư cách là những quốc gia kiểm soát nhiều vũ khí hạt nhân nhất, chúng tôi có trách nhiệm trong việc tìm cách cải thiện sự ổn định chiến lược. Điều đó bao gồm việc đối phó với các mối đe dọa do những công nghệ mới xuất hiện", quan chức này cho biết.

Những mối đe dọa mới như vậy có thể bao gồm vũ khí được điều khiển bằng trí thông minh nhân tạo, các cuộc tấn công mạng vào những hệ thống vũ khí hạt nhân hiện có và các vũ khí đặc biệt hơn như vũ khí siêu thanh trên không hoặc dưới mặt nước với độ cơ động cao có thể né tránh các hệ thống phòng thủ.

Andrey Baklitskiy, thành viên nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Học viện Quan hệ Quốc tế Nhà nước Moscow, nói với các phóng viên tại Geneva: "Chúng tôi đang bắt đầu với một chính quyền mới của Mỹ, bắt đầu từ con số không."

"Đây mới chỉ là gặp gỡ, chào hỏi và cố gắng thiết lập một số hiểu biết cơ bản," ông nói.

Vào tháng Hai, Nga và Mỹ đã gia hạn thêm 5 năm thời hạn kiểm soát vũ khí hạt nhân START song phương. Hiệp ước này giới hạn số lượng đầu đạn hạt nhân chiến lược, tên lửa và máy bay ném bom mà Nga và Mỹ có thể triển khai.

Hai bên dự kiến sẽ thảo luận về hệ thống vũ khí và công nghệ nào được quan tâm nhiều nhất.

Ông Baklitskiy nói: "Ví dụ, Nga vẫn lo ngại về việc Mỹ sửa đổi các máy bay ném bom hạng nặng và bệ phóng để phóng tên lửa đạn đạo, và điều đó đã xảy ra một thời gian rồi".

Trong khi đó, chính quyền Biden khẳng định rằng Nga đã đơn phương tham gia vào vụ thử hạt nhân năng suất thấp, vi phạm lệnh cấm thử hạt nhân.